De steenrijke apostel van het filantropische 'patient capital' is niet meer. Miljardair en filantroop David Rockefeller is op 101-jarige leeftijd deze week overleden. Hij was de laatst levende kleinzoon van oliemagnaat en oprichter van Standard Oil John D. Rockefeller. David beheerde het familiefortuin sinds 2004 en was daarmee de oudste miljardair ter wereld. David Rockefeller – met een geschat vermogen van ruim drie miljard dollar - schonk gedurende zijn leven twee miljard dollar aan goede doelen.

Steenrijke opa
David Rockefeller werd zelf geboren in 1915, vier jaar nadat zijn grootvader John D. Rockefeller Standard Oil van de antitrust autoriteiten had moeten opsplitsen in 34 kleinere ondernemingen, voorlopers van wat later Exxon, Mobil en Chevron zouden zijn. Zijn opa was een van de eerste miljardairs in de Verenigde Staten. Diens fortuin wordt geschat op 340 miljard dollar. Hij maakte zijn familie de rijkste en machtigste van het land. David groeide op in weelde op een landgoed in New York dat zijn eigen dierentuin had. Als kind ontmoette hij hier grootheden als Charles Lindbergh en Sigmund Freud.

Topman bank
Ondanks zijn grote rijkdom werd hem geleerd ieder dubbeltje om te keren. Tijdens de oorlog werkte hij ondermeer voor de geheime dienst van de VS en Frankrijk.  In 1946 trad hij in dienst bij Chase Manhattan, toen een kleine lokale bank in New York. Hij zou er uiteindelijk topman worden en die bank uitbouwen tot de grootste van het land, waarbij hij hulp kreeg van zijn broer Nelson Rockefeller, toentertijd gouverneur van de staat New York. 

Adviseur van presidenten 
In de jaren zeventig was David Rockefeller een van de machtigste bestuurders ter wereld. Hij had nauwe banden met de Chinese staatsman Deng Xiaoping en Nelson Mandela. Sinds president Eisenhower was Rockefeller een adviseur van elke president van de VS.

Grote indruk als filantroop 

Als filantroop liet Rockefeller  grote indruk achter. In 2006 schonk hij $225 miljoen aan het Rockefeller Brothers Fund dat hij met zijn broers in 1940 stichtte om wereldwijd maatschappelijke problemen te verhelpen. Een jaar daarvoor had hij al $100 miljoen geschonken aan het Museum of Modern Art (opgericht door zijn moeder; David was een verwoed kunstverzamelaar) en de medische onderwijsinstelling Rockefeller University, beide in New York. Gedurende zijn hele leven gaf hij meer dan $900 miljoen aan goede doelen. Zijn vermogen werd door Forbes op $3,3 miljard geschat. Als laatst overgeblevene van de derde generatie Rockefellers deed hij meer dan zijn John, Nelson, Winthrop, and Laurence actief aan filantropie, en dat ook nog eens bijna tot aan zijn hele (lange) leven.

Filantropie van lange adem

Als filantroop laat David Rockefeller meer na dan alleen geld voor goede doelen. Hoe succesvol als zakenman hij ook was, aan zijn filantropische activiteiten ontleende hij de meeste voldoening. Hij stond erom bekend dat hij geen ‘kommaneuker’ was: zijn grants waren meestal onvoorwaardelijk en zijn grantees schonk hij een grote mate van vrijheid. Evenmin was hij behept met de drang om alles in cijfers uit te drukken. Rockefeller was vooral een man die geloofde in ‘patient capital’: hij was zich ervan bewust dat organisaties en processen tijd nodig hebben om resultaten te laten zien.

Eigen foundation

Rockefeller was 25 jaar oud toen hij met zijn oudere broers the Rockefeller Brothers Fund opzette om met deze foundation een andere, meer persoonlijke draai te geven aan de familiefilantropie naast de veel grotere en bekendere Rockefeller Foundation. David werd een zeer toegewijd secretaris en – in de jaren tachtig - voorzitter en professionaliseerde de foundation voor zijn opvolgers.