Validatie & Toezicht

De nieuwe Commissie Normstelling voor dummies

22 juni 2017

Nieuws | Edwin Venema | Validatie & Toezicht

Een belangrijk kenmerk van de nieuwe Erkenningsregeling, die in de plaats is gekomen van de eerdere keurmerken, is de scheiding van het stellen van de normen enerzijds en het toezicht houden op die normen. Toezicht wordt uitgevoerd door het CBF, maar voor de normstelling is een nieuwe, onafhankelijke commissie geïnstalleerd. In deze Commissie Normstelling hebben diverse stakeholders van de goededoelensector zitting, waarbij niet één van de belanghebbenden dominant kan zijn. De commissie is intussen vanaf begin april operationeel. De Dikke Blauwe maakte een overzicht van de leden, taken en doelen van deze nieuwe commissie.

►Waar gaan de normen over?
Normen hebben betrekking op de volgende aspecten van goede doelenorganisaties, hun: missie/maatschappelijke waarde, middelen, activiteiten/organisatie, resultaten, maatschappelijke impact, governance, verantwoording enbelanghebbenden. De normen zijn gedifferentieerd: voor grotere organisaties gelden andere normen dan voor kleinere. Er zijn vier categorieën in oplopende graad van baten: A (tot een ton), B (tot een half miljoen euro), C (tot 2 mio.) en D (boven 2 mio.).
Op de website van het CBF wordt uitleg gegeven: 'De normen gaan niet langer enkel over fondsenwerving en/of kostenpercentages. Goededoelenorganisaties doen veel meer en alle te onderscheiden aspecten hangen binnen organisaties met elkaar samen. Daarnaast staat elke organisatie ook weer in een context en ook die context is van belang voor de organisatie. In het nieuwe, bredere toezicht gaan we uit van de filantropische keten. Die bestaat uit zeven onderdelen en geeft weer op welke onderdelen organisaties volgens de nieuwe normen getoetst moeten worden en hoe de onderdelen met elkaar in verband staan.'

►Hoe is de Commissie Normstelling samengesteld?
De Commissie Normstelling garandeert ‘public oversight’ en bestaat uit zeven leden uit de kring van het gevers-, sector- en donateursbelang, alsmede een aantal experts. Deze samenstelling is in principe als volgt gespecificeerd: 1 voorzitter, 2 leden op voordracht van de brancheorganisaties Nederland Filantropieland en Goede Doelen Nederland, 2 leden die het publiek/de donateurs vertegenwoordigen en 2 experts. Bij de samenstelling wordt recht gedaan aan de vertegenwoordiging van alle relevante belangen en expertise. De toezichthouder (CBF) bekleedt een advieszetel in de Commissie Normstelling om de afstemming tussen normstelling en toezicht te garanderen: dit is een extra zetel zonder stemrecht. Om de onafhankelijkheid te garanderen kunnen leden van de Stuurgroep, bestuursleden en medewerkers van de brancheorganisaties Goede Doelen Nederland en Nederland Filantropieland en medewerkers en leden van de Raad van Toezicht van het CBF géén lid van de Commissie Normstelling zijn.

►Wie zijn de eerste leden van de Commissie Normstelling?

De Commissie Normstelling bestaat momenteel uit de volgende leden:
Hans Gortemaker (foto), voorzitter is gedurende 35 jaar werkzaam geweest bij PWC. Sinds 1990 is Gortemaker hoogleraar accountancy aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij bekleedt diverse bestuurs- en toezichthoudende functies. Hij was lid van het college van deskundigen/tijdelijke commissie normstelling van het CBF.
Hans de Cocq van Delwijnen is sinds 2009 Voorzitter van de Raad van Bestuur van Raamwerk. Daarvoor is hij werkzaam geweest in directieposities in de sociale werkvoorziening en bij Compaq Computers en Reed Elsevier. Hij is voorgedragen door Nederland Filantropieland.
Bregje Krijnen is voorgedragen door de Consumentenbond en vertegenwoordigt in die hoedanigheid het donateurs-consumentenbelang in de commissie. Zij is gedurende 16 jaar werkzaam geweest bij de Consumentenbond en werkt momenteel als advocaat bij UdinkSchepel Advocaten.
Helen Overes is jurist en werkzaam als Universitair hoofddocent vennootschaps- en rechtspersonenrecht aan de VU. Vanaf eind jaren negentig was Overes juridisch adviseur van het CBF en maakte zij deel uit van het college van deskundigen/tijdelijke commissie normstelling.
Perry Perfors is voorgedragen door de Consumentenbond en vertegenwoordigt in die hoedanigheid het donateurs/consumentenbelang. Hij was tot zijn pensioen in verschillende functies werkzaam bij de Consumentenbond. Daarnaast had Perfors een aanstelling als hogeschooldocent onderzoekmethodologie.
Gerdy Schippers (foto), directeur van Stichting De Basis, is voorgedragen door Goede Doelen Nederland. Zij was ook lid van het college van deskundigen/Tijdelijke Commissie Normstelling. Schippers heeft meer dan dertig jaar ervaring in (inter)nationale not-for-profit organisaties en fondsenwervende instellingen.

►Waar is de Commissie Normstelling verantwoordelijk voor?

De nieuwe commissie is officieel op 4 april gestart en is verantwoordelijk voor:
• Het periodiek evalueren, eventueel bijstellen en vaststellen van de normen van de Erkenningsregeling; op deze normen worden erkende organisaties door het CBF getoetst;
• Een voor de sector werkbare en eenduidig toetsbare normenset;
• Het zorgvuldig afwegen van het gevers-, sector- en donateursbelang, en het algemeen maatschappelijk belang.

Bij de normstelling zijn de doelstellingen van de Erkenningsregeling leidend.

►Wat zijn de taken van de Commissie Normstelling?

• Het periodiek ontwikkelen en opstellen van nieuwe normen, waarbij de diverse wijzigingsvoorstellen en aanvullingen op de huidige set zorgvuldig zijn gewogen;
• Het verzamelen van wijzigingsvoorstellen en aanvullingen (vanuit de sector, de toezichthouder, de politiek, de overheid, de media, gebruikers en belanghebbenden e.a.) m.b.t. de actuele set normen;
• Het borgen van toetsbaarheid van de normen door advies in te winnen bij de toezichthouder;
• Het organiseren van een brede en open consultatieronde rond de voorgestelde wijzigingen en aanvullingen in de set normen;
• Het vaststellen van de normen na advisering over en consultatie van aanpassingsvoorstellen;
• Het communiceren over de normen, in het bijzonder na aanpassing.

De Commissie Normstelling werkt bij het periodiek herzien van de norm met een cyclus, maar ook tussentijds, als de actualiteit daartoe bijvoorbeeld aanleiding geeft, kunnen de normen ook aangepast worden.

►Wat is de context van de Commissie Normstelling?

Op 1 januari 2016 is de Erkenningsregeling voor goede doelen van start gegaan. Deze is toegankelijk voor alle goededoelenorganisaties in Nederland. De Erkenningsregeling is in de plaats gekomen van de voorheen bestaande keurmerken (het CBF-Keur, het RfB-keur en het Keurmerk Goede Doelen). Inmiddels zijn bijna 500 organisaties erkend: de meeste grote goede doelen in Nederland, maar ook steeds meer kleine initiatieven, die met de erkenning kunnen laten zien dat ze degelijk en betrouwbaar zijn, maatschappelijke doelen tot stand brengen en 'de boel op orde' hebben.
Doelstellingen van de Erkenningsregeling zijn het bevorderen van de kwaliteit en doelrealisatie van goede doelen en het bevorderen van het publieksvertrouwen.
Bij het nieuwe toezicht op goede doelen zijn het stellen van de normen enerzijds en het toezicht houden op die normen anderzijds gescheiden. De normstelling vindt onafhankelijk plaats in de Commissie Normstelling, waarin de diverse stakeholders van de goededoelensector zitting hebben, en waarbij niet één van de belanghebbenden dominant kan zijn.

►Wat was ook alweer de Erkenningsregeling?

De Erkenningsregeling is de uitwerking door de goede doelen van hun deel van het Validatiestelsel, een stelsel voor toezicht en transparantie voor de filantropische sector, gebaseerd op zelfregulering (overheid ondersteunt). Hiervan lag in 2013 het initiatief bij de sctor (SBF: Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie) en de overheid (de Ministeries van Veiligheid en Justitie en Financiën). De uitwerking en voorstellen lagen bij de sector. De afgelopen jaren hebben de partijen verenigd in SBF (vertegenwoordigers van kerken, goede doelen en vermogensfondsen) elk voor hun achterban het validatiestelsel verder uitgewerkt.

De Erkenninngsregeling is de concrete uitwerking voor de (fondsenwervende ) goede en maatschappelijke doelen:
• Is voor het publiek eenduidig en overzichtelijk;
• Heeft meer aandacht voor de maatschappelijke betekenis van goede doelen;
• Bevordert verdere transparantie en voorziet in een modern toezicht;
• Helpt organisaties in elke fase van ontwikkeling om verder te professionaliseren;
• Is gericht op verminderen van administratieve lasten;
• Houdt rekening met diversiteit binnen de sector zoals aard en omvang van organisaties (hoe groter de organisatie hoe zwaarder de normen);
• Komt in plaats van bestaande keurmerken.

►Welke organisaties zitten er achter de Erkenningsregeling?

De Erkenningsregeling is een gezamenlijk initiatief van:
• de goededoelensector, vertegenwoordigd door brancheorganisaties: Goede Doelen Nederland en Nederland Filantropieland;
• de toezichthouder, het CBF (dat voorheen het CBF-keurmerk uitgaf, waarvoor de Erkenning in de plaats is gekomen).

►En wat is de Stuurgroep Erkenningsregeling?

De initiatiefnemers van de Erkenningsregeling: Goede Doelen Nederland, Nederland Filantropieland en CBF, hebben samen met de Commissie Normstelling een Stuurgroep gevormd om de gang van zaken rond de Erkenningsregeling in goede banen te leiden. Januari 2017 is tussen deze partijen een Convenant gesloten. Op grond van dit Convenant worden de doelstellingen van de Erkenningsregeling gemonitord. De wijze van samenwerken, de rolverdeling tussen partijen en hun respectievelijke verantwoordelijkheden en taken zijn in dit Convenant vastgelegd.

►Wat is het eerste besluit van de Commissie Normstelling?

Op 9 mei zijn de normen van de Erkenningsregeling materieel gelijkwaardig gemaakt aan de anbi-eisen. Dit was nodig omdat Staatssecretaris Dijkhoff van het ministerie van Veiligheid en Justitie toegezegd heeft dat hij de brede werking van de Erkenningsregeling wil bevorderen met een aantal door overheid en sector samen uit te werken ondersteunende maatregelen. Aan deze toezegging was wel de voorwaarde verbonden dat de normen van de Erkenningsregeling gelijkwaardig aan de anbi-eisen moesten zijn. Om aan deze voorwaarde te kunnen voldoen, dienden de normen van de Erkenningsregeling tussentijds aangepast te worden.
De Commissie Normstelling heeft, na consultatie bij de belangrijkste stakeholders (Goede Doelen Nederland, Nederland Filantropieland, CBF, Partos en Partin), een besluit over de meest recente aanpassing genomen. Deze consultatie heeft in april-mei plaatsgevonden en de uitkomst was dat er brede instemming is met het materieel gelijkwaardig maken van de Erkenningsregeling met de anbi-eisen. De commissie heeft daarop besloten tot een tussentijdse aanpassing van de normen. De aangepaste normen worden doorgevoerd per 1 januari 2018. Er kan nu een flinke stap gezet worden in de verbreding van de Erkenning.

♦Meer artikelen van De Dikke Blauwe lezen over het Validatiestelsel? Ga naar onze Selectpage met een overzicht van alle artikelen: https://www.dedikkeblauwe.nl/select/validatiestelsel

Nieuw:
DDB Daily: elke dag om 12.00 uur het laatste nieuws & opinie van de afgelopen 24 uur in uw mailbox. Gratis service naast uw wekelijkse DDB Journaal.
Aanmelden: klik hier.