Personalia

Miljardair Goldschmeding wordt moderne filantroop

30 januari 2016

De rijkste man van Nederland gaat zich aan filantropie wijden. Frits Goldschmeding (82), oprichter van uitzendgigant Randstad en miljardair, start een naar hem zelf genoemde foundation, met als doel het opzetten van ‘maatschappelijk relevante projecten die wetenschappelijk zijn onderbouwd’. Het accent ligt daarbij op mens, werk en economie, aldus Het Financieele Dagblad dat een interview met de nieuwe filantroop had. Hoe groot het bronvermogen en uit te keren rendement is, wil Goldschmeding (nog) niet zeggen.

Economie en theologie
De oprichting van de Goldschmeding Foundation was een redelijk goed bewaard geheim, al gingen wel steeds meer geruchten dat de oprichter van Randstad een deel van zijn enorme vermogen (€4,7 miljard volgens Quote5000 van 2015) zou bestemmen voor de goede zaak. Volgens het FD zou het idee voor de Foundation zijn ontstaan tijdens de zogeheten Ergo-bijeenkomsten (Economie, Religie, Governance en Organisatie) op de klipper Stad Amsterdam. Op dit koopvaardijschip wisselen prominenten jaarlijks ideeën uit over de relatie tussen economie en theologie. Onder hen de econoom Lans Bovenberg en oud-premier Jan Peter Balkenende. Beiden zijn net als Goldschmeding naar eigen zeggen voor een belangrijk deel gevormd door het christelijk gedachtegoed van de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Belangrijke rol Balkenende
De rol van Balkenende kan hierbij ongetwijfeld niet onderschat worden. De oud-premier is onlangs voorzitter geworden van de Maatschappelijke Alliantie, een initiatief dat rijke Nederlanders, bedrijven en overheid bij elkaar probeert te brengen voor de financiering en oplossing van grote, complexe maatschappelijke problemen. Balkenende neemt zelf ook plaats in de Raad van Toezicht van de stichting, net als bestuursvoorzitter Herna Verhagen van PostNL. Goldschmeding is zelf voorzitter van dit toezichtorgaan. De andere leden zijn voormalig FNV-bestuurder Kitty Roozemond en de huidige ceo van Randstad, Jacques van den Broek. Het dagelijks bestuur komt in handen van Piero Overmars, oud-lid van de raad van bestuur van ABN Amro.

Oprichters Ger Daleboudt en Frits Goldschmeding (r) acht jaar na de start van hun onderneming

Bronvermogen (nog) onbekend
De Goldschmeding Foundation gaat de anbi-status aanvragen. Over het bronvermogen (en derhalve over het rendement hierop dat naar de doelstelling gaat) wil Goldschmeding volgens het FD geen mededelingen dan, behalve: ‘Deze Foundation kost me een slok op een borrel en krijgt in feite een oneindige levensduur.' Volgens de filantroop is er 'voldoende kapitaal om de Foundation ten minste honderd jaar te laten voortbestaan.'
De beslissing om een deel van het vermogen terug te geven aan de samenleving wordt volgens het FD van harte ondersteund door Goldschmedings drie dochters. Vader Goldschmeding blijft overigens grootaandeelhouder van uitzendconcern Randstad voor ongeveer een derde van de aandelen. Dit belang heeft volgens het FD het afgelopen jaar een dividend opgeleverd van €70 miljoen. 'Het aandelenpakket zal niet worden verkocht, zo heeft de familie lang geleden afgesproken', aldus het FD.

Bron: De Financiele Telegraaf, Real time beurskoersen

'Niet van mij'
Ten aanzien van de beweegredenen voor en de bestemming van een deel van zijn vermogen aan de samenleving wordt duidelijk dat de combinatie religie en economie hierin een belangrijke rol speelt. Goldschmeding is net als Balkenende en Bovenberg gevormd door het christelijke gedachtengoed van de Vrije Universiteit en de religieuze plicht tot geven. Goldschmeding zegt hierover tegenover het FD: 'Het is voor een deel maar toeval dat je het gekregen hebt. Als je ervoor gewerkt hebt, dan heb je het niet in je eentje gedaan. Ik geef het dus weg, omdat het in zekere zin niet van mij is.'

Winstbelustheid
Over de economie heeft Goldschmeding als oprichter van uitzendgigant Randstad een zeer pregnante mening gevormd in de loop der jaren. De miljardair, die door het FD wordt aangeduid als een van de grondleggers van de 'flexibele arbeidsmarkt', ergert zich groen en geel aan de winstbelustheid en het eigenbelang in het huidige bedrijfsleven. Die focus op materiele zaken gaat ten koste van wat Goldschhmeding de 'zachte waarden' van het leven noemt: 'samenwerken voor een gemeenschappelijk doel of zelfs liefde voor elkaar.'

Geen subsidie-infuus
Voor het bestuur van zijn nieuwe Foundation wil Goldschmeding een flinke vinger in de pap houden en staat hij een moderne vorm van filantropie voor waarin monitoring en sturen op resultaten leidend zijn. Volgens de miljardair is het niet de bedoeling dat de grantees 'decennialang aan het subsidie-infuus komen te hangen.'

Geraadpleegde bronnen: Het Financieele Dagblad, Quote500, Wikipedia, De Dikke Blauwe-archief, De Dikke Blauwe TV, De Dikke Blauwe Gids.2

Wikipedia over Frits Goldschmeding (Amsterdam, 2 augustus 1933): is een voormalig Nederlands topman. Hij is vooral bekend als oprichter, voorheen president-directeur en voorzitter van de raad van bestuur, later vicevoorzitter van de raad van commissarissen van Randstad Holding. Tijdens zijn studie economie aan de Vrije Universiteit Amsterdam kwam Frits Goldschmeding tot de conclusie dat er in Nederland ruimte was voor een uitzendbureau. In 1960 richt hij Uitzendbureau Amstelveen op. Kort daarna wordt de naam veranderd in Randstad Uitzendbureau. Inmiddels is Randstad internationaal actief en is de op één na grootste uitzender van de wereld, na Adecco. Goldschmeding is volgens de Quote 500 (2015) de rijkste in het Koninkrijk woonachtige, met een geschat vermogen van € 4,7 miljard.

Bekijk het interview met Frits Goldschmeding t.g.v. het 50-jarig jubileum van Randstad (gepubliceerd op 11 sep. 2013):

Bekijk het DDB TV-interview met Jan Peter Balkenende, voorzitter Maatschappelijke Alliantie: