Het OFGR wordt door vermogende ondernemers gebruikt om de zichtbaarheid van hun vermogen voor de buitenwereld te beperken. Een OFGR hoeft zich namelijk niet in te schrijven in het Handelsregister en hoeft dus ook geen cijfers te publiceren. Daarnaast wordt het OFGR gebruikt om vermogen van box 3 naar box 2 te brengen, beter bekend onder de term ‘box hoppen’.

Beide vormen worden ook wel familiefondsen genoemd. De regering vindt deze toepassingen van een OFGR onwenselijk en wil het gebruik van het OFGR voor familiefondsen daarom beperken. Alleen beleggingsfondsen die onder toezicht staan van de AFM kunnen dan nog als OFGR worden aangemerkt. Alle andere FGR-en zijn fiscaal transparant. Een participant geeft dan in zijn belastingaangifte een evenredig deel van de bezittingen en schulden van het fonds aan.

Al bestaande OFGR-en worden ook getroffen door de maatregel. Er komt namelijk geen respecterende werking. Per 1 januari 2024 worden deze familiefondsen fiscaal transparant. Bent u deelnemer in een familie-OFGR? Dan moet u met de Belastingdienst afrekenen voor de vennootschapsbelasting en voor de inkomstenbelasting in box 2 (de aanmerkelijk belang-heffing). Om dit te voorkomen komt er een overgangsfaciliteit. U heeft daarbij de mogelijkheid om uw bestaande participatie in het OFGR zonder fiscale consequenties in te brengen in een BV of NV.

Zo ziet de overgangsfaciliteit eruit

Als u in privé-participaties in een OFGR heeft, kunt u deze in 2024 overdragen aan een bestaande of nieuw opgerichte BV. U krijgt daar aandelen in de BV voor terug, die dezelfde waarde hebben als de ingebrachte participaties van het OFGR. Dit omruilen van uw participaties in het OFGR voor aandelen in de BV heet een aandelenfusie. Deze omruil kan belastingvrij.

 

Een voorbeeld: 

Stel u heeft een 50%-participatie in een OFGR, met een waarde van € 1 miljoen. U heeft bij de oprichting van het fonds in het verleden € 750.000 ingebracht (uw verkrijgingsprijs). U krijgt nu aandelen in de BV terug met een waarde van € 1 miljoen. Zonder de overgangsfaciliteit zou u in box 2 moeten afrekenen over € 250.000. Met gebruik van de aandelenfusie schuift u die afrekening door naar de toekomst. Uw verkrijgingsprijs voor de aandelen in de BV blijft namelijk € 750.000 in plaats van € 1 miljoen.

Als er in het OFGR stille reserves (het verschil tussen de werkelijke waarde en de fiscale boekwaarde) zitten, rust daar nog een vennootschapsbelasting-claim op. Met het fiscaal transparant worden van het fonds per 1 januari 2024, moet dan ook deze claim betaald worden. Ook hier geldt dat deze fiscale claim doorgeschoven wordt naar de toekomst. De BV mag namelijk de fiscale boekwaardes overnemen die het OFGR hanteerde.

Zit er onroerend goed in uw OFGR? Dan zou de overdracht van de participaties naar de BV leiden tot heffing van overdrachtsbelasting (momenteel 10,4%). Ook hiervoor geldt voor 2024 een vrijstelling. Voorwaarde is wel dat u de aandelen in de BV drie jaar lang moet aanhouden. Overweegt u, vooruitlopend op het overgangsrecht, om uw onroerend goed nog dit jaar in een OFGR in te brengen? Let dan op de mogelijke consequenties voor de overdrachtsbelasting. De Hoge Raad heeft namelijk onlangs een belangrijke uitspraak gedaan in een zaak waarin het economisch eigendom van onroerend goed ingebracht werd in een FGR met een stichting als beheerder/bewaarder.

Als u niet aan de voorwaarden voor de overgangsfaciliteiten kunt voldoen, zult u moeten afrekenen voor de eventuele vennootschapsbelasting en de box 2-heffing. Daarvoor geldt dat u deze belastingclaim renteloos gedurende tien jaar gelijkmatig kunt aflossen. U moet wel zekerheid stellen, dit kan door bijvoorbeeld een bankgarantie of hypotheekrecht.