nlFIOD-onderzoek
De zaak kwam aan het licht nadat het FIOD een onderzoek was gestart op basis van informatie van het anbi-team van de Belastingdienst. De twee verdachten waren bestuurders van de stichtingen Continuendo Musarte Foundation (Musarte), Dijkverzwaring, Liberty en Dioraphte. Deze vier stichtingen zijn in 2015 gefuseerd en verder gegaan onder de naam Dioraphte. R.V. was bestuurslid sinds de oprichting van Liberty in 1995 en P.G. was bestuurslid sinds 1998.Dioraphte is intussen volledig financieel gecompenseerd voor de schade. Dat gebeurde al in 2014 door het Amsterdamse advocaten- en advieskantoor Loyens & Loeff, dat Dioraphte naar verluidt ruim tien miljoen euro betaalde. Dat was om de schade te compenseren die toenmalig L&L-partner R.V. had aangericht. Vanaf 1997 was R.V. als fiscaal adviseur van Loyens & Loeff betrokken bij de oprichting van diverse stichtingen voor goede doelen. Ook was hij voorzitter van de stichtingsbesturen.
Dioraphte gecompenseerd
Voor Dioraphte is de zaak sinds de compensatie in 2014 afgedaan. Arnold Croiset van Uchelen, de huidige voorzitter van Dioraphte en tevens advocaat-partner bij Allen & Overy, liet eerder al weten dat door de regeling met Loyens & Loeff de ‘kwestie naar tevredenheid is opgelost’. Hij zegt dat de advocatenfirma alle bovenmatige facturen van beide bestuurders aan de stichtingen heeft betaald. Dioraphte is verder ook geen partij meer in de strafzaak die het OM begon op grond van de ernst van de feiten.Uurtarief 600 euro
Het OM legt de verdachten ten laste dat zij gedurende de onderzoeksperiode 1998-2012 valse facturen hebben uitgeschreven, waarmee ze in totaal €8.604.265 hebben verduisterd. Volgens het OM lieten de verdachten zich voor ‘een extreem hoog bedrag’ aan vergoedingen betalen terwijl de bestuursfuncties onbezoldigd en hooguit met een onkostenvergoeding zouden moeten plaatsvinden. De voorzitter rekende een uurtarief tussen 500 en 690 euro. Ook zouden de omschrijvingen op de facturen opzettelijk vaag zijn gehouden om controle te bemoeilijken.Reisjes op kosten van de stichtingen
Het OM rekent het de bestuurders zeer zwaar aan dat zij als ‘heer en meester’ over het stichtingsvermogen beschikten en daardoor geld aan het goede doel onttrokken. Ook zou R.V. op valse gronden de anbi-status hebben aangevraagd voor de stichtingen met het oogmerk om schenkingsbelasting te ontlopen danwel te reduceren. Door hun handelen hebben verdachten de Belastingdienst, het belastingadvieskantoor waarvoor hoofdverdachte R.V. werkte, de donateurs en de maatschappij bedot, zei de officier op zitting: ‘De hoofdverdachte heeft, terwijl hij als voorzitter voor goede doelenstichtingen werkte, gedurende vijf jaar valse facturen laten schrijven voor het extreem hoge bedrag van 6.563.137 euro. Dat is gemiddeld een bedrag van 1,3 miljoen euro per jaar.’R.V. liet dit – tegen afspraken met het belastingadvieskantoor waarvoor hij ook werkte- uitbetalen op facturen van zijn werkgever. De hoofdverdachte heeft volgens het OM mede door de hoge bedragen die hij bij de stichtingen factureerde, zijn baan bij het belastingadvieskantoor en zijn winstuitkering als partner van het kantoor van ongeveer een miljoen euro per jaar veiliggesteld: ‘Hij werd door zijn hoge omzet uit de stichtingen door zijn werkgever met rust gelaten en kon intussen mooie nieuwe projecten scouten en reisjes maken naar Afrika op kosten van de stichtingen.’
Continuïteit stichtingen in gevaar
Het OM neemt de hoofdverdachte ook kwalijk dat hij de belangen van de stichtingen in gevaar heeft gebracht door bij de aanvraag van de anbi-status voor de stichtingen valsheid in geschrifte te plegen: ‘Hij heeft hiermee het risico in het leven geroepen dat de Belastingdienst zou ingrijpen en dat er vanuit het stichtingsvermogen alsnog afgerekend zou moeten worden met de fiscus. De stichtingen hadden dan alsnog schenkrecht (tegen een tarief oplopend tot 40%) moeten betalen over een bedrag van €124.800.356 dat in de loop van de jaren geschonken is aan de stichtingen. Het is enkel de keuze van de fiscus geweest om dit niet te doen om zodoende de continuïteit van de stichtingen niet in gevaar te brengen.’Vijf jaar gevangenis passend
De verdachte heeft tot op dit moment nog geen cent terugbetaald aan de stichtingen. Hij betaalde ook niet aan zijn werkgever, die er na zijn ontslag alles aan heeft gedaan om de stichtingen schadeloos te stellen. Mede daarom vindt het OM een gevangenisstraf van vijf jaar passend. Ook eiste het OM een bestuursverbod voor verdachte voor de duur van drie jaar en het OM eist dat hij het crimineel verdiende bedrag van €7.474.767 betaalt aan de staat middels een ontnemingsvordering.Buitensporig salaris
Zijn medeverdachte P.G. en diens BV hebben in totaal €2.041.128 gedeclareerd bij de stichtingen, zo blijkt uit berekeningen van de FIOD. De officier laakte op zitting de manier waarop de verdachte zijn functie vervulde: ‘De taak van een penningmeester is, om samen met de bestuursleden, te zorgen dat de gelden van de stichtingen goed beheerd worden. De penningmeester is degene die in het bijzonder ervoor moet zorgen dat de gelden van de stichting rechtmatig en doelmatig worden aangewend.’ Dat is niet gebeurd, stelt het OM vast. P.G. betaalde zichzelf een buitensporig salaris. Daarnaast heeft ook deze verdachte de stichtingen op geen enkele wijze schadeloos gesteld. Mede daarom vindt het OM een gevangenisstraf van twee jaar passend. Daarnaast eiste het OM ook een bestuursverbod voor de duur van drie jaar en een ontneming van €756.033. Tegen zijn bedrijf eiste het OM een geldboete van €150.000 en een ontneming van €956.931 euro.Uitspraak volgt op 28 september.
►Bronnen: Functioneel Parket Openbaar Ministerie, Het Financieele Dagblad, NRC Handelsblad.
