In oktober zal de opvolger van Tiemen Zeldenrust worden bekendgemaakt. Zeldenrust – nummer 63 in de laatste editie van De Dikke Blauwe 100 - had eerder al aangekondigd een punt te zetten achter zijn directeurschap van Stichting Present Nederland, de faciliterende organisatie van een succesvolle franchiseformule voor vrijwilligerswerk. Het netwerk van Present bestaat inmiddels uit 73 lokale stichtingen die jaarlijks meer dan 38.000 vrijwilligers helpen de weg te vinden naar een passend vrijwilligersproject. Zeldenrust blikt in de nieuwsbriefvan Stichting Present terug en vooruit.
Tiemen Zeldenrust was betrokken bij de oprichting van Present Den Helder in 2006. In datzelfde jaar volgde de stap naar Present Nederland, de faciliterende organisatie van de franchiseformule. Eerst als adviseur en vanaf 2011 als directeur. ‘Mede dankzij de kracht van de formule en de bevlogenheid van alle Presenters in het hele land hebben we samen gebouwd aan onze missie: nog meer mensen uitdagen zich in te zetten voor hun kwetsbare naaste als aanvulling op de professionele hulpverlening’, zei Zeldenrust naar aanleiding van zijn vertrek. Zeldenrust: ‘Het was een voorrecht om voor Present te werken, maar met deze stap gaat een andere wens in vervulling. We willen graag kinderen een veilige gezinsomgeving bieden als dat in de gewone thuissituatie niet meer mogelijk is.’
Met een nieuw Present-seizoen in het vooruitzicht, stelde de Present-redactie in haar nieuwsbrief Zeldenrust in staat om nog even terug te blikken op het afgelopen jaar waarin onder andere de eerste zogenoemde Presentscan werd gehouden. De Presentscan is de jaarlijkse scan die alle trends en ontwikkelingen binnen de Present gemeenschap monitort.
Welke cijfers en ontwikkelingen zijn kenmerkend voor 2017?
Zeldenrust: ‘Er is geen sprake van groei in aantallen vrijwilligers, wel wordt de herkomst van groepen steeds diverser: de beweging wordt breder. Hoewel we het (nog) niet exact registreren is de schatting van alle lokale stichtingen dat maar liefst iets meer dan de helft van de vrijwilligers nieuw is. Ook tonen de cijfers dat het Present model om door één betaalde kracht veel nieuwe vrijwillige kracht aan te boren nog altijd springlevend is! Ook de innovatieve kracht van Present om nieuwe groepen te bereiken wordt bevestigd. 72% van de Present ondernemingen is het afgelopen jaar met vernieuwing bezig geweest zoals Mix & Match, Present in bedrijf en Onze School is Present.’
Onderscheidt Present zich nog steeds ten opzichte van anderen?
Zeldenrust: ‘De kernkwaliteit van Present blijft: uitdagen van mensen om met hun aanbod en via een groep (dat kan ook samengesteld zijn) vrijwillig, eenmalig in te zetten voor de (kwetsbare) ander. Doordat we de vrijwilliger goed weten uit te dagen en te ontzorgen wordt er veel extra samenlevingkracht aangeboord. Onze rol wordt steeds meer herkend en gewaardeerd door lokale partners en overheden. Andere vergelijkbare initiatieven dagen ons echter wel uit om zelf ook scherp te blijven op waar onze kracht wel ligt en waar niet.
Daarnaast is het kenmerkende van Present dat we ons niet tot een domein beperken, zoals veel hulpverlenende organisaties wel doen. Daardoor hebben we een breder zicht op de vaak onleefbare situaties die we aantreffen. Dat geeft ons belangrijke inzichten in de dilemma’s van het sociale domein die we mogen delen. Wij kiezen ervoor daarin vooral praktisch te blijven en aan de slag te gaan met vrijwilligers. Dat brengt zichtbaar hoop en perspectief. Het begint met gewoon doen, de rest volgt daarna.’
Waar is Present trots op?
Zeldenrust: ‘Dagelijks krijgen we hartverwarmende reacties van hulpverleners die de impact van Present projecten terug zien bij hun cliënten. Sommigen kregen na jaren van eenzaamheid een groep vrijwilligers over de vloer die liefdevol het verwaarloosde huis opknapten. Steeds meer gezinnen doen iets extra’s voor een ander kwetsbaar gezin via de Present zomerpakketten actie die in divers plaatsen wordt gehouden. Bedrijven ontdekken steeds meer deze praktische vorm van Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar het maakt ons misschien nog wel meer trots dat vrijwilligers zelf enthousiast zijn nadat ze eerst wat argwanend waren of er tegenop zagen. Via Present ervaren ze hoe verrijkend het is om anderen te helpen en hoe hun blik op mensen en de samenleving is verbreed.’
Is het allemaal rozengeur en maneschijn of liggen er ook uitdagingen?
Zeldenrust: ‘Zeker zijn die er. Ons relatiebeheer kan structureler en beter. Zowel met onze partnersorganisaties als onze vrijwilligers. De binding met de vrijwilligersgroep voor en na het project is cruciaal voor een duurzaam vervolg bij de vrijwilliger zodat het niet bij die ene keer blijft. Ook de relaties met partners in het veld kan beter en moeten we vrijmoedig om steun blijven vragen.
Het is hard werken om de vrijwilliger van nu te mobiliseren dat kost tijd en dat kost geld. Het mag ook wat kosten want de samenleving en de vrijwilligers zelf krijgen er veel voor terug. Iedere steun is daarbij welkom. Daarnaast moeten we goed op onze mensen blijven passen. We willen soms meer dan we kunnen. Door gebrek aan menskracht ligt nog teveel focus op het ‘hoofd boven water houden’. De spanning tussen ambitie en realiteit speelt extra in de levensfase van stichtingen die 4 t/m 8 jaar bestaan. Ze ervaren vaak een tekort aan vrijwillige menskracht rondom groepenbegeleiding of fondsenwerving waardoor druk op hun betaalde coördinator toeneemt. Ook in hun werk en privé balans. Ruim 60% geeft aan niet de benodigde kwaliteiten in huis te hebben om het veelzijdige werk goed te blijven doen zoals financieel- of personeelsmanagement, communicatie en fondsenwerving. Bovendien worden door de werkdruk de inzichten uit evaluaties te weinig gebruikt om de werkprocessen te verbeteren. In de regiobijeenkomsten in het najaar, de besturendag en via de individuele trajecten gaan we hier nog meer aandacht aan geven. Daarnaast blijft dus het zoeken naar structurele financiële ondersteuning om nog meer verschil te maken.’
Hoe ziet jouw eigen toekomst eruit?
Zeldenrust: ‘Samen met mijn vrouw Anita start ik per 1 januari een gezinshuis. We willen graag kinderen een veilige gezinsomgeving bieden als dat in de gewone thuissituatie niet meer mogelijk is. Mensen die in knel zitten raken me. Bij Present heb ik geleerd dat ook al ben ik zelf verre van perfect of verkeer ik niet in de ideale omstandigheden om alles op te lossen, me dat niet moet weerhouden om toch in actie te komen en eerste stap te zetten.
In september start de werving van een nieuwe directeur voor Stichting Present Nederland. Naar verwachting zal eind oktober de opvolger bekend gemaakt worden. Ik zal nu mijn werk gestaag afbouwen en me meer projectmatig inzetten om in december het stokje definitief over te dragen.’
nl
