nlAMSTELVEEN (7 april) - "We leven in een fase waarin we streven naar een volgend, duurzaam tijdperk. Het streven naar duurzaamheid is nu nog een onderstroom in de maatschappij, maar het omslagpunt nadert. Op de tweesprong tussen de oude en nieuwe tijd is het aan vermogensfondsen om positie te kiezen: zowel bij hun beleggingen als bij hun bestedingen (giften) en in hun bedrijfsvoering." Met deze oproep tijdens de ALV van de FIN vorige week in Driebergen sloot Herman Wijffels aan op de aandacht die de vereniging richt op duurzaam beleid van haar leden. Hiervoor is onder andere een nieuwe FIN-brochure uitgebracht.
Het betoog van Wijffels, die op 1 oktober 2009 tot hoogleraar ‘Duurzaamheid en MaatschappelijkeVerandering' aan de Universiteit Utrecht werd benoemd, vond veel bijval bij de ongeveer honderd aanwezige FIN-leden. "Duurzaamheid is geen einddoel,maar een ontwikkeling in een bepaalde richting. Of beter gezegd: een ont-wikkeling, met een streepje tussen de lettergrepen. De potentie die er al was, in de wereld, het universum, in onze manier van leven en samenleven, in ons persoonlijk, wordt uit de wikkels gehaald."
Hogere kwaliteitvan relaties
Het streven naar duurzaamheid is een streven naar hogere kwaliteit van relaties op sociaal en ecologisch vlak, dan we in de industriële tijd hebben ontwikkeld, aldus Wijffels. Dit streven is ingegeven door de grenzen waartegen we opbotsen: natuurlijke hulpbronnen, water, vruchtbare grond en grondstoffen raken opgesoupeerd door een groeiende wereldbevolking. We vervuilen het milieu, ecosystemen raken uit balans, het klimaat is instabiel. "Onze economie kent een groeidwang. Economische groei op de huidige manier is niet verenigbaar met een aarde met eindige bronnen!"
Daarnaast zijn er andere facetten uit het huidige, industriële systeem die niet meer goed functioneren, betoogde Wijffels. Als voorbeelden gaf hij: piramidevormige organisaties (een denkende top en uitvoerende massa) en de eendimensionale maximalisatie tussen de input en output van processen, zoals in de bioindustrie."Daar heeft de eendimensionale gerichtheid op vleesproductie geleid tot dierziekten zoals Q-koorts."
Duurzaam beleid
"Het moet en kan anders", betoogde Wijffels, "maar hoe besturen we een samenleving en economie die evenwicht kennen tussen sociale ecologische en economische factoren? We zullen moeten kiezen voor een triple-P governance, voor een economie gebaseerd op kringloopprocessen. In de kringloopketens zullen partners samenwerken: er komt coöpetitie, een stelsel van samenwerking en concurrentie, waardoor onze ecologische voetafdruk vermindert."
Een ander uitgangspunt voor duurzame governance is volgens Wijffels: beleid dat zich richt op de voorkant van de processen en niet op de achterkant (end-of-pipe). "In de gezondheidszorg betekent dit bijvoorbeeld: de huisarts als gezondheidswerker, en niet alleen als behandelaar/doorverwijzer van zieken.'
Daarnaast zullen veel economische processen niet meer globaliseren, maar juist re-lokaliseren of re-regionaliseren. Het opwekken van energie wordt bijvoorbeeld een lokaal proces, hield Wijffels zijn gehoor voor. "Er bestaan nu al coöperaties die hun eigen energie opwekken. Dat kan ook voor voedsel."
Beleggen, besteden, bedrijfsvoering
Vermogensfondsen kunnen op verschillende vlakken bijdragen aan een duurzame samenleving. "Kijk vanuit uw doelstelling wat de passende manier is om die bijdrage te leveren", was de oproep van Wijffels.
Bi jhun beleggingen is het raadzaam dat fondsen rekening houden met de omslag naar de nieuwe tijd. "De komende vijf tot tien jaar zullen factoren die sterk zijn in de huidige economie, zwak worden. Niet-duurzame producenten zullen minder afzetten. Kijk als belegger heel scherp wat houdbaar is en sterk kan zijn, ook in de nieuwe context."
Bij de bestedingen (giften) staan fondsen voor de keus om het nieuwe tijdperk mee vorm te geven. Voor de bedrijfsvoering geldt volgens Wijffels: "Breng je eigen ecologische voetafdruk terug."
Nieuwe FIN-brochure over duurzaam beleid
Gastspreker Wijffels ontving samen met FIN-voorzitter Rien van Gendt de FIN-brochure ‘Met het oog op duurzaam beleid voor uw vermogensfonds' in ontvangst uit handen van FIN-bestuurslid Jan Willem Pieterson. De FIN-brochure is een vervolg op de FIN-themadag ‘Van duurzaamdenken naar duurzaam doen' in 2009 en wil met name ook kleinere fondsen informeren over de mogelijkheden om duurzamer te opereren.
