nlAMSTERDAM (31 mei) – Toezichthouder CBF heeft besloten om het keurmerk van Wereld Kanker Onderzoek Fonds niet te verlengen. WKOF voldoet volgens het CBF niet aan de vernieuwde en verzwaarde eisen van haar Reglement. De ernstige beschuldigingen van misleiding en zelfverrijking, die onlangs door het VPRO-radioprogramma Argos werden aangevoerd, zijn volgens CBF-directeur Adri Kemps voor de Nederlandse tak van het Amerikaanse World Cancer Research Fund (WCRF) niet aangetoond of vielen buiten de jurisdictie van de toezichthouder. WKOF heeft zes weken om tegen de beslissing in beroep te gaan.
Afgelopen vrijdag deelde CBF na een uitgebreide toetsingsprocedure van hoor- en wederhoor de beslissing aan Wereld Kanker Onderzoek Fonds mee. De organisatie beperkt zich in haar commentaar tot een mededeling op haar website. Zij “betreurt” het besluit en is, zo is op haar website te lezen, “voornemens zo spoedig mogelijk met het CBF in gesprek te gaan om helderheid te krijgen over dit besluit.”
Drie argumenten
Voor het CBF zijn drie argumenten leidend geweest in haar beslissing. In de eerste plaats heeft WKOF het CBF onvoldoende informatie gegeven over de kosten die samenhangen met zowel voorlichting als fondsenwerving. CBF-directeur Adri Kemps: “De informatie was onvoldoende om een goed inzicht te krijgen in het uiteindelijke kostenpercentage fondsenwerving (waarvoor het CBF zoals bekend een bovengrens van 25 procent hanteert, red.). Daarmee is niet gezegd dat WKOF onjuiste gegevens heeft verstrekt; de gegevens zelf waren echter onvoldoende voor een reële oordeelsvorming.”
Een tweede argument hing samen met de bestedingen van WKOF. Adri Kemps: “WKOF heeft de nieuwe, verzwaarde criteria onvoldoende gevolgd. Dat betekent dat zij ons onvoldoende inzicht heeft gegeven in de effectiviteit van haar bestedingen.”
Tot slot heeft WKOF volgens het CBF tegen de regels adressen van donateurs aan derden ter beschikking gesteld zonder hun voorafgaande toestemming. Het verzwaarde Reglement CBF-Keur verbiedt dit nadrukkelijk.
Argos-uitzending
De hertoetsing van WKOF was in het kader van het vernieuwde Reglement CBF-Keur al in maart 2011 gestart en was volgens Adri Kemps niet een onderzoek als gevolg van de beschuldigingen die in januari werden geuit in het VPRO-onderzoeksprogramma Argos. Wel heeft het CBF de door Argos aangevoerde punten meegenomen in haar lopende hertoetsing.
“Pure zelfverrijking”
Argos sprak met vijf voormalige medewerkers van het Wereld kanker Fonds. Vier van hen hadden een managementfunctie, volgens Argos. De vijf uitten forse beschuldigingen: “Veel van dit fonds lijkt malafide. Het is één grote direct mail machine.” En: “De Amerikaanse oprichters verdienen aan de kosten. Het is pure zelfverrijking.” De klokkenluiders willen vooralsnog anoniem blijven, omdat ze nog werkzaam zijn in de goede doelenbranche en omdat ze geen zin hebben in juridische claims.
Buiten de jurisdictie
Grond voor de beschuldiging van belangenverstrengeling en zelfverrijking, zoals door de klokkenluiders in de Argos-uitzending aangevoerd, heeft het CBF niet kunnen vinden. “Voor de Nederlandse situatie hebben wij geen afwijkingen kunnen constateren. Over de bestuurlijke situatie bij de Amerikaanse moederorganisatie gaat het CBF niet”, aldus Adri Kemps.
Daarmee blijven de beschuldigingen van de klokkenluiders ten aanzien van de Amerikaanse oprichters in de lucht hangen. Deze oprichters zouden zichzelf verrijken door de fondsenwerving uit te besteden aan eigen bedrijven. Een klassiek geval van broekzak-vestzak. De fondsenwerving voor de Nederlandse afdeling van het WCRF wordt onder meer verzorgd door het bedrijf Euro DM Ltd. WCRF-medeoprichter Jerry Watson is ook mede-eigenaar van Euro DM, beweert Argos. De Amerikaanse vestiging van Euro DM wilde geen commentaar geven, maar een medewerkster van Euro DM Ltd. deed dit per ongeluk wel. Ze versprak zich in een door Argos opgenomen telefoongesprek en bevestigde dat Watson de (mede)eigenaar is Euro DM.
VFI-lidmaatschap
Wereld Kanker Onderzoek Fonds, dat bij monde van haar directeur Nadia Ameyah de beschuldigingen van Argos categorisch heeft ontkend en de VPRO ook dreigde met gerechtelijke stappen, maakt sinds 1994 deel uit van het internationale World Cancer Research Fund (WCRF) netwerk en haalt in Nederland zo’n zes miljoen euro op. De organisatie claimt op haar website door zo’n 240.000 donateurs gesteund te worden. Nu WKOF haar CBF-Keurmerk voorlopig kwijt is, komt ook haar lidmaatschap van branchekoepel VFI ter discussie. Het CBF-Keur is namelijk een verplichting voor alle VFI-leden. VFI liet dinsdag in een verklaring weten: “VFI betreurt het dat de Commissie Keurmerk dit besluit heeft moeten nemen. Het VFI-bestuur zal binnenkort een besluit nemen over het VFI- lidmaatschap van het WKOF. Een CBF-keur (of Verklaring van geen bezwaar of het Certificaat) is voorwaarde voor het lidmaatschap van VFI. In de besluitvorming zal het bestuur rekening houden met de mogelijkheid voor het WKOF om in beroep te gaan tegen het besluit van de Commissie Keurmerk.”
Beluister de aflevering van Villa VPRO van afgelopen dinsdag met CBF-directeur Adri Kemps en de makers van de Argos-uitzending over Wereld Kanker Onderzoek Fonds.
Validatie & Toezicht
