nl
Elfstedenzwemtocht
Hoe kwam het dat zoveel mensen kwamen kijken naar zwemheld Maarten van der Weijden en dat hij door zijn actie zoveel geld voor kankeronderzoek wist op te halen? Omroep NOS maakte een rondgang om verklaringen te inventariseren en vroeg het onder anderen aan VU-hoogleraar sociale verandering Jacquelien van Stekelenburg. Deze zei tegen de NOS: ‘Het is een heel slim gekozen moment, zo aan het einde van de zomer. Mensen zijn in een goede stemming, dus eerder bereid om geld te doneren.’ Later verklaarde ze ter toelichting: ‘Ik doelde op het warm glow effect: als iets een goed, warm gevoel geeft, geven mensen meer. Dat is in de sociale psychologie keer op keer aangetoond.’ Van Stekelenburg denkt ook aan de nagellakactie van Tijn.Warm glow effect
Desgevraagd mailde Van Stekelenburg op verzoek van NRC een aantal onderzoeken die het warm glow effect beschrijven. NRC: ‘Niet alleen puur altruïsme, ook (het verlangen naar) een warm gevoel maakt dat mensen graag geven, schreef de Amerikaanse liefdadigheidseconoom James Andreoni in 1990. Michael R. Cunningham, een andere Amerikaanse filantropie-expert, beschreef in 1979 experimenten met ‘zonnige Samaritanen’: bij zonnig weer, zomer en winter, bleken mensen bereidwilliger vragen te beantwoorden of fooi te geven dan bij vocht en kou.’Zomerse sfeer
‘Maar zijn dat geen verschillende dingen? Het eerste warme gevoel hangt samen met de liefdadigheidsactie, bij het tweede geven de omstandigheden een goed gevoel’, vraagt NRC zich af. Van Stekelenburg meent dat beide interpretaties van toepassing zijn op haar bewering. Zowel de behoefte bij te dragen aan de actie van Van der Weijden als de zomerse sfeer van het evenement gaf een warme gloed.René Bekkers
Kloppen de beweringen van Van Stekelenburg al met al? Filantropiehoogleraar René Bekkers (VU) zegt desgevraagd tegen NRC dat er veel bewijs is voor de stelling dat mensen in een goede stemming makkelijker geven. NRC: ‘Goede doelen kunnen dat gevoel ook manipuleren. Dit is overigens weer iets anders dan de joy of giving, dat wetenschappers ook veel beschreven: je voelt je goed als je geeft. Geven helpt tegen schuldgevoel en versterkt je zelfvertrouwen. Mensen geven dus eerder als ze zich goed voelen en voelen zich goed als ze geven.’Bewijs dat mensen uitgerekend in de zomer guller zijn, kent Bekkers volgens NRC niet. ‘Het bewijs voor het warm glow effect is niet gekoppeld aan seizoenen. De pieken in donaties liggen ook in andere landen in november en december.’
Maar als Maarten van der Weijden hem had gevraagd of augustus een slim moment was voor zijn actie, had Bekkers het hem toch niet afgeraden. ‘Traditionele manieren van werven leveren steeds minder op. Dit is de uitzondering die laat zien dat het anders kan. Doe eens iets geks!’
NRC’s slotconclusie: ‘Dat mensen in de zomer guller geven is niet bewezen. Wel dat ze in een goede stemming en bij mooi weer eerder doneren. Hoewel er gemiddeld in augustus het minst wordt ingezameld, kan de zomerse sfeer het warm glow effect hebben bevorderd. We beoordelen de stelling als grotendeels waar.’
Bron: NRC Handelsblad
