nl
Door Mirjam Vossen en Jorrit Hoekstra*
De mensen waar het om gaat horen tot het ‘stille midden’. Ze sturen geen scherpe tweets en schrijven geen ingezonden brieven. Ze vinden dat Nederland vluchtelingen moet helpen, maar oproepen voor een ruimhartige toelating van vluchtelingen spreekt ze niet zondermeer aan. Ze hebben vragen en zorgen over de invloed van nieuwkomers op onze samenleving. Dit stille midden is te vinden onder kiezers op alle partijen, inclusief de VVD, PVV en het Forum. Het Twittergeweld komt niet van hen, maar ‘de megafoon van de populisten’, zoals migratiehoogleraar Leo Lucassen het verwoordde in de Volkskrant van 14 september, beïnvloedt hen wel.
Immigratiepessimisme
En zo gaapt er op het oog een kloof tussen het maatschappelijke en politieke draagvlak voor een menswaardige omgang met vluchtelingen. Uit onderzoek blijkt keer op keer dat het maatschappelijke draagvlak voor de opvang van vluchtelingen hoog is. Maar het blijkt moeilijk om dat draagvlak politiek te oogsten. De megafoon klinkt luid en de discussie in de media wordt gedomineerd door immigratiepessimisme en het verhaal dat vluchtelingen vooral een probleem zijn voor ons. Dat vertaalt zich in politiek beleid, zoals opnieuw pijnlijk zichtbaar werd in de koele opstelling van de Nederlandse overheid na de brand op Lesbos.
Wat moet er gebeuren? Een eerste sleutel ligt bij het inspireren van het stille midden. Kennis over de waarden, houding en emoties van deze groep kan organisaties helpen om hen beter te bereiken en daarmee het draagvlak voor hulp aan vluchtelingen te verstevigen. In landen om ons heen zijn inmiddels veelbelovende initiatieven gestart. Zo bestaat bij onze Engelse buren sinds vier jaar een platform, IMIX, dat 300 organisaties ondersteunt bij de communicatie over migranten en vluchtelingen. Dat doen ze mét de mensen om wie het gaat: de vluchtelingen zelf. Ze krijgen advies bij het vertellen van hun verhaal en ze worden geholpen om dat verhaal in de media te krijgen. Ze bouwen daarbij bovendien op empirisch onderzoek uit verschillende Europese landen. Die laten zien welke boodschappen de kracht hebben om het midden aan te spreken, en welke bij deze groep juist contraproductief zijn. De aanbevelingen, soms verrassend, geven organisaties handvatten om hun campagnes, tweets en Facebookberichten effectiever te maken.
Krachten bundelen
Een tweede sleutel ligt in het bundelen van krachten om de politieke druk op te voeren. In het eerder genoemde artikel in de Volkskrant noemt Leo Lucassen voorbeelden uit Amerika en Canada, waar kerken en dagbladen in de jaren 50 en 70 hun regeringen met succes onder druk zetten om Hongaarse, Cambodjaanse en Vietnamese vluchtelingen op te nemen. Een voorbeeld in eigen land – vooralsnog zonder politiek succes - is momenteel de campagne ‘#500kinderen’ van Vluchtelingenwerk Nederland, Stichting Vluchteling en Defense for Children, met steun van meer dan honderd gemeenten. De organisaties roepen de regering op, onder andere via petities en een paginagrote advertentie in de Volkskrant, om kinderen uit Griekenland op te nemen.
Initiatieven als deze laten een broodnodig ander geluid horen. Een geluid dat de kloof tussen het maatschappelijke en politieke draagvlak voor een humane omgang van vluchtelingen kan verkleinen. Maatschappelijke organisaties, samen met vluchtelingen, kunnen hierin een sleutelrol spelen, wanneer ze erin slagen om het stille midden te inspireren.
*Auteurs Jorrit Hoekstra en Mirjam Vossen hebben, met andere experts, het initiatief genomen om maatschappelijke organisaties te ondersteunen in het gesprek over migratie. Meer weten? Neem contact op via Jorrit@empathylab.nl en mirjam@worldinprogress.nl.
Mirjam Vossen is journalist, sociaal-geograaf en media-onderzoeker. Ze promoveerde aan de Radboud Universiteit op een onderzoek naar de framing van wereldwijde armoede in de media. Mirjam schrijft regelmatig columns en commentaren voor De Dikke Blauwe: klik hier.
Jorrit Hoekstra is aan De Dikke Blauwe als ‘Alliantie-Expert’. Hij is als associate verbonden aan AlliantiePartners en helpt organisaties bij het professionaliseren van samenwerkingscompetenties. Voor Jorrits bijdragen: klik hier.
