How do we earn the money we spend?'
Deze sessie ging in op de gevolgen van de kredietcrisis voor foundations, en werd uitstekend voorgezeten door Oranje Fonds directeur Ronald van der Giessen. Hij zette onmiddellijk de toon met een citaat van de econoom Keynes: "markets can stay longer irrational than you can stay liquid". Overigens had Van der Giessen zelf goed naar Keynes geluisterd: toen het vermogensverlies van het Oranje Fonds beneden de interne norm van 20% kwam, zijn alle aandelen verkocht. Dit maakte het Oranje Fonds waarschijnlijk het meest liquide fonds van de hele EFC Conferentie. Het gemiddelde vermogensverlies voor 2008 van de in de zaal aanwezige fondsen liep op tussen de 20% en 35%. Dit was voor Harry Hummels, de Maastrichtse professor die namens SNS Asset management aanwezig was, de ultieme gelegenheid om alle aanwezigen er fijntjes op te wijzen dat zijn Micro Finance Fund vorig jaar een positief rendement heeft behaald van 7%. Ook de uitkeringspercentages liepen nogal uiteen. Vooral de Italiaanse vermogensfondsen, met uitkeringspercentages aan goede doelen tussen de 2% en 3%, gaven bij de aanwezige Amerikanen nogal wat commotie. In Amerika is het wettelijke uitkeringspercentage voor een vermogensfonds of corporate foundation minimaal 5%. De meeste lessen die de aanwezigen geleerd hadden van alle debacles van vorig jaar waren kort samengevat: investeer nooit in producten die je niet begrijpt, formuleer een beleggingsstrategie, toets deze regelmatig kritisch, maar volg deze ook, en stel deze nooit bij in tijden van paniek. Zorg voor goede governance afspraken rond vermogensbeheer, en laat dit beheer bij voorkeur doen door een orgaan van inhoudelijke topadviseurs, met een vertegenwoordiger van een van de goede doelen die je steunt, om ook de ethische kanten van de beleggingsportefeuille te waarborgen. Het bestuur moet toezicht houden, maar niet zelf beleggen, was een veelgehoord advies. En verder: dit is de tijd voor duurzaam beleggen, en let goed op wisselkoersrisico's, die worden het meest onderschat en zijn relatief eenvoudig af te dekken.
‘Hit by the headlines: Communicating with the media in time of crisis'
De oorspronkelijke titel van deze drukbezochte sessie was: How to hit the headlines, ingegeven door een frustratie waarin vele financiers zich zullen herkennen: hoe genereer je media aandacht voor al het goeds dat je doet. Echter, deze workshop werd letterlijk ingehaald door de crisis, omdat met name in Engeland bankgerelateerde corporate foundations door de ondergang van hun financieringsbron onvoorzien werden meegetrokken in de mediacrisis die zich ontspon. Fiona Ellis, voormalig directeur van de Northern Rock Foundation, deed verslag. Tot september 2008 was zij voornamelijk bezig om een strategie uit te voeren om de activiteiten van de Northern Rock Foundation in het nieuws te krijgen. Wat na enig zoeken succesvol bleek was om de lokale projecten via de lokale media rechtstreeks aandacht te laten vragen, daarin gefaciliteerd door de Northern Rock Foundation. Op geen enkele manier was zij voorbereid op de rel die er rond haar foundation zou losbarsten. Via het avondnieuws vernam zij dat haar enige donor, the Northern Rock Bank, op de rand van de afgrond verkeerde en staatssteun verkreeg. Omdat de Northern Rock Bank een heel gesloten mediabeleid voerde, richtte alle aandacht zich op de foundation. Hier had niemand rekening mee gehouden, dit was toch juist het deel van de bank met alleen maar goed nieuws? Ieder project werd onder de loep genomen, en vooral de risicovolle en de minder geslaagde projecten kregen plots de volle, nationale aandacht. Het advies van Ellis is dan ook: werk in tijden van mediacrisis altijd samen met alle projectpartners, zorg voor goede briefings en begeleid juist de gevoelige projecten bij woordvoering. En wees altijd direct open over de projecten die niet goed (genoeg) zijn gegaan, dit is juist waar de focus naar toe gaat in tijden van crisis. Door proactief en eerlijk ook over de projecten met mindere resultaten te communiceren voorkom je veel negatieve media-aandacht in de toekomst. Waar de Northern Rock Foundation daarnaast veel last van heeft gehad is de algehele onbekendheid met het werk van vermogensfondsen en corporate foundations bij journalisten. Dit werd volmondig beaamd door enkele journalisten in de zaal. Gechargeerd is in de Engelse media het beeld van foundations als volgt: foundations zijn van rijke families en bedrijven, en richten zich op belastingvoordelen en vermogensbehoud, in plaats van op het steunen goede doelen. Ze hebben onduidelijke voorkeuren, willekeurige in financieringen en zijn vooral uit op eigen gewin. Daarom tijdens deze sessie een oproep aan alle foundations in Europa om vooral transparant te zijn en inzicht te geven in bestedingen en beleid, en serieus te investeren in jaarverslagen en websites. Waarvan acte.
Milou Halbesma is directeur van de Turing Foundation