Ubo of ufo?

Is geen nieuws ook goed nieuws op Prinsjesdag? Zoals gebruikelijk is er in de nieuwe rijksbegroting geen aandacht voor filantropie vanuit een kabinetsvisie. Wel hangt nog steeds het dossier van de giftenaftrek als een zwaard van Damocles boven de sector, maar de evaluatie hiervan is opnieuw doorgeschoven nu er een zoveelste 'onderzoek' is ingesteld. De resultaten hiervan worden pas begin 2017 verwacht: een beproefde Haagse tactiek om geen beslissingen te hoeven nemen.
 
Ook wacht de sector een nieuw en nutteloos fenomeen: het ubo-register.
Als uitvloeisel van Europese afspraken werkt het kabinet aan de totstandkoming van dit nieuwe register. Ubo staat voor Ultimate Beneficial Owner (de uiteindelijke belanghebbende). De bedoeling is om met dit register transparant te maken wie besluitvoering kan domineren en wie de middelen ontvangt. Ook stichtingen en verenigingen - dus ook anbi’s - vallen formeel onder de werkingssfeer van de wet die hiervoor wordt gemaakt. In de stukken van Prinsjesdag wordt bevestigd dat rekening zal worden gehouden met 'het bijzondere karakter' van anbi’s.
 
Wat betekent die laatste opmerking ontdaan van Binnenhofjargon? Dit: om te voldoen aan het Europese huiswerk moeten de anbi's ook worden meegenomen, hoewel daar per definitie geen sprake is van ubo's. Bent u er nog? Dit is een uitwas van de transparantie-hysterie en de gedachte dat dat veel vermogenden hun rijkdom proberen te verbergen achter ‘anonimiseringsstructuren’. Een anbi dient echter voor negentig procent het algemeen belang en kan uit de aard van haar beogende doelstelling nooit een verkapte, private belanghebbende dienen.
 
Of speelt hier iets anders en zullen we man en paard noemen? De overheid vertrouwt haar eigen toezicht op anbi's niet en denkt: een ubo'tje kan nooit kwaad? We mogen toch hopen dat de overheid dit geen serieuze overweging vindt. Als er aanwijzingen zijn dat particuliere vermogenden de anbi-status van hun stichting misbruiken om privaat vermogen af te schermen of te anonimiseren, dan ligt striktere handhaving van de anbi-regels eerder in de rede dan een ubo-check.
 
Als Den Haag bij een ubo-register serieus rekening wil houden met 'het bijzondere karakter' van onze anbi's, dan is er maar één oplossing: de sector per direct niet lastig te vallen met deze politiek correcte ufo.