nl
Natuurlijk las ook ik kortgeleden de berichten over het onderzoek 'Vermogenden gebruiken eigen goede doelen als belastingconstructie'. Niet te vermijden. Sensationele krantenkoppen en een 101-tje (Teletekst) maakten het onmogelijk om dit nieuwsfeit te missen. Eerlijk gezegd verwachtte ik in de weken erna berichten over invallen door de FIOD, cijfers over hoeveel zaken er onderzocht worden, of meldingen over ingetrokken ANBI-statussen. Maar niets van dat alles, of zou dat nog komen?
Waar gaat het ook al weer over? In ons fiscaal bestel bestaat zoiets als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Zulke instellingen dienen de publieke zaak (zijn een Goed Doel). En omdat zij goed werk verrichten in het belang van ons allemaal, dat veelal niet door de overheid of bedrijfsleven wordt gedaan, stimuleert de fiscus doneren aan die clubs. De (lichte!) prikkel daarbij is dat als je doneert, je giften aan ANBI’s mag aftrekken op je aangifte voor de inkomstenbelasting. Win-win zou je zeggen – en zo is de regel ook bedoeld. Maar in het publieke discours, na het betreffende onderzoek, is er de geur van ’belastingontwijking’ of zelfs ‘belastingontduiking’ aan gaan kleven. Vooral waarschijnlijk omdat blijkt dat (hoeveel?) serieus vermogenden eigen clubs oprichten (verdacht!), overigens net als tienduizenden minder vermogenden…maar dat terzijde. En ja, als ze dan veel doneren, mogen ze dus ook veel aftrekken (oei!). So what zou je zeggen? Adviseur Otto Beelaerts van Emmichoven maakte op LinkedIn over de mediahype dan ook de passende en alleszeggende vergelijking: “Dit is er weer een in de categorie: ‘Woningbezitters ontwijken belasting door een hypotheek af te sluiten.”
Constructies
Het betreffende onderzoek zet de toon al door te hebben over ‘constructies’. Bijzonder is dat de andere ‘constructies’ die in het onderzoek voorkomen, geen aandacht krijgen in de media of de politiek. Kennelijk is de ‘bedrijfsopvolgingsregeling’ of ‘boxshoppen’ net een slagje te ingewikkeld - of niet mediageniek genoeg? Bijzonder ook dat de Natuurschoonwet (NSW) die de stichting en instandhouding van landgoederen mede mogelijk maakt in zekere zin in het onderzoek in het verdachtenbankje wordt gezet. Deze sinds 1928 (!) naar volle tevredenheid functionerende wet (tot stand gekomen door lobbywerk van Natuurmonumenten), is in zijn aard vergelijkbaar met ANBI’s – privaat geld, fiscaal gestimuleerd, ten goede laten komen van de samenleving; in dit geval een mooi buitengebied.
Natuurlijk, onder de 45.000 ANBI’s die ons land telt zullen ook ‘boefjes’ en ‘boeven’ zitten. Stevig aanpakken die jongens (m/v) zou ik zeggen. En misschien moeten we hier en daar de hygiëne wat aanscherpen. Overigens blijkt uit het onderzoek dat de Belastingdienst geen idee heeft hoeveel organisaties frauderen, er is geen tijd voor onderzoek daarnaar. Huh? En die krantenkoppen dan?
Al met al lijkt dit alles meer op het verwerven van rugwind voor meer toezicht op al die clubs in Nederland die goed werk verrichten - óf op voorsorteren voor het opheffen van de giftenaftrek? De geesten rijp maken noem je dat.
Populistisch gebral
Hier past toch de waarschuwing: gooi geen kind met het badwater weg én voer het debat over fiscaliteit op een zindelijke wijze. Voor wat betreft dat laatste is een digitaal bezoek aan The Floris aan te raden. Een platform voor fiscaal debat zonder (zoals men zelf zegt): populistisch gebral, clickbate-journalistiek of onbegrijpelijk fiscalistenlatijn.
*****
Tweels Tweak wordt op persoonlijke titel geschreven door Marc van den Tweel. Van den Tweel is algemeen directeur van sportkoepel NOC*NSF en toezichthouder bij het Rijksmuseum van Oudheden en FREE Nature. Voorheen was hij algemeen directeur bij Natuurmonumenten en Ronald McDonald Kinderfonds en marketingdirecteur bij het Wereld Natuur Fonds.
Meer over goede doelen en de publieke zaak is te lezen in het boek Marktgericht, missiegedreven dat Marc van den Tweel schreef. Marktgericht, missiegedreven kost €19,99 en is verkrijgbaar via de boekhandel of in de webshop van Walburg Pers.
Beeld: belastingdienst
