De discussies rond transparantie- en loterijwetgeving roepen in toenemende mate de vraag op: ‘welk probleem lossen we hiermee op?’. Volgens DDB-columnist Marc van den Tweel een terechte reflex en goede antipode voor institutionalisering en bureaucratisering. Het grote gevaar is dat alle ondernemendheid eruit gepe(r)st wordt. De sector mag daarbij ook kritischer op zich zelf zijn: ‘kijk eens naar je eige!’
Op het gevaar af dat het clichématig wordt: maar als er iemand op mij afkomt met een ingewikkeld pakket aan maatregelen, stel ik vaak als eerste de vraag: ‘welk probleem lossen we hiermee op?’. Niet zelden komt er dan een terugtrekkende beweging, omdat het probleem niet eenvoudig te definiëren is – laat staan een directe relatie heeft met de maatregelen. Het is een goede antipodetegen de oer-Nederlandse drift tot institutionalisering en bureaucratisering, die het maatschappelijk middenveld en vele andere organisaties teistert.
Tot mijn vreugde zie ik dat ‘de branche’ nu, beschaafd maar krachtig, laat weten dat het conceptwetsvoorstel Transparantie maatschappelijke organisaties (dat regelt dat de naam van een donateur met een gift van 15.000 euro of hoger publiekelijk bekend gemaakt moet worden) naar de prullenbak dient te verdwijnen. Inderdaad: omdat niet duidelijk is welk probleem er mee opgelost wordt.
Behalve het stellen van de louterende vraag ‘welk probleem lossen we hiermee op?’ is het ook goed om na te denken over wat nu ècht het verschil maakt - het Pareto-principe: 80% van het resultaat komt voort uit slechts 20% van de oorzaken. Kortom: je moet je richten op wat er ècht toe doet. Dit wordt goed geïllustreerd door de discussie
over de afdracht aan goede doelen door loterijen: ‘Much Ado About Nothing’. Bijna wordt vergeten dat met geld van loterijen projecten in de haarvaten van de samenleving worden gerund. Van het Schuldhulpmaatje in Oldebroek tot het herinneringscentrum Oranjehotel in Scheveningen en Boeren voor Akkervogels in Zeeland. Dàt zou centraal moeten staan in de discussie: het maatschappelijk effect!
Al dit gedoe is illustratief voor een overmatig geloof in systemen en procedures – en te weinig oog voor de ‘bottom line’. Goed dat de sector daar stelling tegen neemt. Maar ‘kijk (ook) eens naar je eige’ zou ik zeggen. In ‘de branche’ stikt het inmiddels ook van de codes, protocollen, roadmaps, erkenningsregelingen, en wat dies meer zij. En dan hebben we het nog niet eens over allerlei markt ordende principes (die in andere sectoren beslist door NMa onder de loupe genomen zouden worden). Het grote gevaar is dat alle ondernemendheid eruit gepe(r)st wordt. Daarom: laten we de vraag blijven stellen, aan anderen èn ons zelf, bij alle huidige en toekomstige maatregelen: ‘welk probleem lossen we hiermee op?
►Wilt u alle columns van Marc van den Tweel teruglezen? Klik hier.
Wat vindt u van de volgende stelling?
'De filantropiesector is intussen zo gebureaucratiseerd en geprotocollisseerd dat alle maatschappelijke ondernemendheid eruit geperst wordt'
Stuur uw reactie aan: media@lenthe.nl
Goede doelen