Vorige week verscheen het boek Twee kapiteins op één schip – directeuren en voorzitters van non-profitorganisaties. Het is geschreven door Theo Jonkergouw, inmiddels overleden, maar een zeer actieve en bevlogen verenigingsman. Oud-kamervoorzitter Gerdi Verbeet en Marc van den Tweel, directeur Natuurmonumenten, namen het eerste exemplaar in ontvangst.
‘Jonkergouw werkte vijfendertig jaar als directeur van een stichting, een omroeporganisatie en drie beroepsverenigingen. Ook in zijn vrije tijd was hij actief in verenigingen op uiteenlopend gebied, zoals vakbond, politiek, sport en buurt. Vaak als voorzitter, gekozen of benoemd. Dit boek is de neerslag van zijn rijke praktijkervaring, aangevuld door uitvoerige literatuurstudie’, vertelt Marc van den Tweel.
‘Samenspel kan falen’
Het boek werpt een licht op de vele, vooral non-profit, organisaties met twee bazen: een voorzitter en een directeur. De voorzitter leidt het bestuur, is de formele baas, zichtbaar in de schijnwerpers, het boegbeeld. De directeur is hoofd van het bureau, onzichtbaar en voert achter de schermen met medewerkers het werk uit dat het bestuur opdraagt. Van den Tweel: ‘Tegenwoordig hebben non-profit organisaties een steeds grotere maatschappelijke en financiële impact. Daardoor worden ook hogere eisen gesteld aan de kwaliteit en het samenspel van directeur en voorzitter. Toch zijn er helaas gevallen bekend waaruit blijkt dat dit samenspel kan falen, met grote gevolgen voor de samenleving. Een goede reden om dit belangrijke duo-functioneren nader onder de loep te nemen. En dat doet dit boek.’
Dilemma
Een van de kernproblemen die het boek beschrijft is dat de voorzitter formeel de baas is van de directeur, maar de directeur vaak meer weet omdat hij of zij dagelijks en vaak al langere tijd bij de organisatie betrokken is. Een dilemma zou kunnen zijn dat de voorzitter bijvoorbeeld wel een functioneringsgesprek moet voeren met de directeur (en wie doet dat met de voorzitter?), maar de directeur tegelijk de voorzitter moet coachen, begeleiden en behoeden voor uitglijders (denk aan departementen en ministers). Deze en andere aspecten van de relatie worden nader in het boek behandeld.
Het boek Twee kapiteins op één schip is te koop bij Van Gorcum voor € 34,95. Klik hier om het boek te bestellen.
nl
