nl
AMSTELVEEN (18 februari) - De Transparant Prijs voorhet beste jaarverslag ondergaat het komende jaar een aantal opvallende veranderingen. Na juryoverleg eind januari komt de categorie "Vermogensfondsen"voorlopig te vervallen, zoals FM Weekly vorige week al meldde. Daarnaast zullen de deelnemers worden ingedeeld in nieuwe klassen en zal voor de komende editie worden gefocust op de impact van de bestedingen. De "overall-prijs" komt te vervallen. De prijsuitreiking is dit jaar op woensdagmiddag 13oktober in De Nieuwe Kerk in Den Haag.
"Jaar van herbezinning"
Zoals vorige week gemeld, komt de categorie voor het beste jaarverslag van een vermogensfonds dit jaar te vervallen. In de loop van 2010 zullen alle betrokkenen overleg voeren over een mogelijk nieuwe opzet m.i.v. 2011. Winnaars in de categorie vermogensfondsen waren achtereenvolgens Oranje Fonds (2x), St. Sluyterman van Loo en Turing Foundation.
Het aantal deelnemers onder de vermogensfondsen vertoonde vrijwel geen groei. Algemeen leeft het beeld dat de belevingswereld van de vermogensfondsen vraagt om een andere benadering in het kader van de beoordeling van transparantie.
Vooral de minder grote vermogensfondsen zijn tot op heden niet vertrouwd met het uitbrengen van een jaarverslag om meer publiekelijk te laten zien wat de vermogensfondsen doen. Dit zal mede samenhangen met het feit dat het merendeel van de vermogensfondsen klein is en geen eigen bureauorganisatie heeft.
In de loop van 2010 zal - zo mag aangenomen worden - de publicatie van jaarrekeningen bij de Kamer van Koophandel wettelijk verplicht worden. Daarmee wordt in ieder geval het ontsluiten van informatie van vermogensfondsen vanzelfsprekend. Die zullen uit dien hoofde wellicht ook vanzelf belangstelling krijgen voor het publiceren van een jaarverslag.
De Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN), participerend in de Stichting Civil Society, zal in de loop van 2010 in samenspraak met PWC onderzoek doen naar een formule die meer recht doet aan de rol en positie van vermogensfondsen in filantropisch Nederland.
Categorie-indeling fondsenwervende instellingen is aangepast
De Transparant Prijs kent dit jaar de volgende categorieën:
- De Transparant Prijs voor grote fondsenwervende organisaties (inkomsten > 0,5 miljoen euro)
- De Transparant Prijs kleine organisaties (inkomsten < 0,5 miljoen euro)
- Eervolle vermelding voor meest innovatieve jaarverslag
Dit betekent dat de categorie middelgroot vervalt. Belangrijkste reden voor deze wijziging is dat de kwaliteit van de jaarverslagen in categorie middelgroot sterk is toegenomen, waardoor het onderscheid tussen middelgroot en groot te beperkt is om hier nog een aparte categorie voor aan te houden. Het feit dat het Muziekinstrumentenfonds (middelgroot fonds) vorig jaar de Transparant Prijs won, onderstreept deze constatering. De jury heeft door de gewijzigde categorie-indeling besloten geen overall prijs meer uit te reiken. Per categorie zullen drie tot maximaal vijf nominaties worden voorgedragen aan de jury.
Met de eervolle vermelding voor meest innovatieve jaarverslag wil de jury een accent plaatsen op innovatie. De jury heeft dit gedefinieerd als een jaarverslag dat eruit springt, verrassend is, een bijzonder concept kent, een bijzondere vorm van interactiviteit biedt. Nadrukkelijkis de jury niet op zoek naar "luxe of gelikte" vormgegeven jaarverslagen. De vormgeving moet "passend" zijn bij het karakter van de organisatie. De jury heeft besloten om geen set van criteria te geven van wat ‘innovatief' is.
Prijzengeld voor onderzoek en communicatie
Het prijzengeld van 10.000 euro was in de startfase van de Transparant Prijs nadrukkelijk bedoeld als stimulans om mee te doen. Doordat de Transparant Prijs nu de zevende editie ingaat, is het effect van het prijzengeld als stimulans om mee te doen vervallen. Daarnaast werd met name bij het prijzengeld voor de vermogensfondsen en voor grote fondsenwervende instellingen een vraagteken geplaatst bij de effectiviteit van een geldbedrag in relatie tot het jaarbudget van deze organisaties .
Belangrijker is dat de prijswinnaars in hun communicatie ondersteund worden om de trots die het winnen van de Transparant Prijs met zich meebrengt tot uiting te laten brengen. Tevens wil de Transparant Prijs meer doen aan onderzoek naar ontwikkelingen - zoals vorig jaar het "crisisonderzoek" -om daarmee een bijdrage te leveren aan een thema dat de sector als geheel raakt. De jury heeft besloten het prijzengeld per winnaar te laten vervallen en aan PWC gevraagd nader te bepalen hoe het prijzengeld het meest effectief ingezet kan worden voor de communicatie.
Vaste onderzoeksgroep van grootste 100 goede doelen
De jury was vorig jaar verheugd over het recordaantal deelnemers van 200. Tegelijk heeft de jury opgemerkt dat van goede doelen met een CBF-keurmerk verwacht mag worden dat zij deelnemen aan de Transparant Prijs. Deze goede doelen doen een beroep op de publieke middelen waarbij verwacht mag worden dat transparantie in de genen van deze organisaties zit: noblesse oblige. Vanuit deze constatering heeft de jury besloten voor de Transparant Prijs een "vaste onderzoeksgroep" van de grootste honderd fondsenwervende instellingen te vormen. Van deze vaste onderzoeksgroep worden de jaarverslagen ieder jaar beoordeeld en worden de cijfers uit de jaarrekening meegenomen in de trendanalyse.
De grootste honderd organisaties maken in totaal circa tachtig procent uit van het totaal bij het CBF geregistreerde inkomsten van ruim 950 instellingen. Door de vaste onderzoeksgroep kunnen beter onderbouwde trends in de sector worden benoemd en ontstaat meer representativiteit in de onderzoeksbevindingen van de Transparant Prijs.
Criteria 2010 gewijzigd voor communicatiewaarde
De jury heeft de criteria 2010 voor de fondsenwervende instellingen vastgesteld.
In de criteria zijn de volgende belangrijkste wijzigingen verwerkt:
- De vragen bij het criterium ‘communicatiewaarde van het jaarverslag' zijn ingrijpend veranderd om hiermee meer duidelijkheid en transparantie te creëren over de toetsing van de communicatiewaarde;
- Diverse vragen kenden overlappingen die verwijderd zijn danwel geïntegreerd met reeds bestaande vragen. Tevens is bij diverse vragen een verduidelijking van de vraag opgenomen;
- Onder doelstelling, strategie en beleid is een extra vraag opgenomen over het toelichten van de klanttevredenheid van belanghebbenden/afnemers. Deze vraag is gericht op het verkrijgen van inzicht in hoe afnemers of belanghebbenden de organisatie beoordelen en welke leer- en verbeterpunten dit voor de organisatie oplevert;
- De vraag naar de verantwoordingsverklaring onder governance kende overlappingen met reeds bestaande vragen die de kernpunten van de verantwoordingsverklaring raken (scheiden van besturen en toezichthouden, optimale besteding van middelen, optimale communicatie met belanghebbenden). Om overlap te voorkomen is de specifieke vraag naar de verantwoordingsverklaring beperkt tot een compliance-vraag om te toetsen of een organisatie met een CBF-keurmerk een verantwoordingsverklaring heeft opgenomen (ja/nee vraag);
- Onder de niet-financiële resultaten zijn de vragen naar impact op milieu, mensen en maatschappij samengevoegd in een vraag over het beleid van de organisatie ten aanzien van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
Thema 2010: impact van bestedingen
De jury heeft besloten om voor de komende prijsuitreiking het thema "impact van bestedingen" te kiezen. Het thema raakt de kern van goede doelen en sluit goed aan op de actualiteit van o.a. de ramp in Haïti en het WRR-rapport over de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking. Veel instellingen worstelen met het concreet maken van hun impact, niet door te schieten in bureaucratische meetsystemen van schijnzekerheden en tegelijk wel zichtbaar maken wat het effect is van de activiteiten. Tegelijk verwacht het publiek dat de donaties effectief en efficiënt besteed worden, waardoor al snel een kloof ontstaat tussen de verwachting die het publiek heeft en hetgeen goede doelenorganisaties waar (kunnen) maken.
De Transparant Prijs zal in aanloop naar de prijsuitreiking onderzoek doen en de resultaten tijdens de prijsuitreiking bekendmaken. Ook zal bij de screeningvan de jaarverslagen specifiek worden gelet op good practices met betrekking tot de impact.
Nieuwe klassenindeling
De jury wil verder benadrukken dat de aandacht van de Transparant Prijs niet alleen naar de winnaar moet uitgaan. Belangrijk is dat transparantie als thema de gehele sector raakt. Om deze reden worden alle deelnemers ingedeeld in "klassen": koplopers, achtervolgers, peloton, achterblijvers en bezemwagen.
Door deze indeling, die overigens ook bij de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken in het bedrijfsleven gebruikt wordt, ontstaat meer inzicht in groepen van deelnemers en kunnen instellingen in hun eigen communicatie aangeven als ze bijvoorbeeld tot de kopgroep behoren.
Tevens zullen de eindscores van de deelnemers openbaar worden gemaakt door middel van overzichten in het jaarlijkse kerngegevensrapport dat bij de prijsuitreiking publiek wordt gemaakt en tevens op de website zal worden geplaatst.
De Transparant Prijs is een initiatief van PricewaterhouseCoopers i.s.m.Stichting Civil Society.
