nl
Filantropie meest competitieve markt van Nederland?
De goede doelenbranche binnen de filantropiesector wordt ook wel eens de meest competitieve markt van Nederland genoemd. Honderden zo niet duizenden goede doelen strijden met elkaar om de gunsten van de donateur en grote gevers. Tegelijkertijd werken goede doelen op veel verschillende manieren samen. Met bedrijven, met de overheid, met kennisinstellingen en universiteiten, met dienstverleners, donateurs en - niet te vergeten - met elkaar.Veel verschillende samenwerkingsvormen en doelen
Samenwerkende goede doelen werken samen om verschillende redenen en in veel verschillende vormen. Zo staan coalities samen sterk om iets voor elkaar te krijgen bij de politiek, kennisplatformen van goede doelen leren samen van en met elkaar, overheden en goede doelen werken met elkaar in PPP’s om maatschappelijke problemen op te lossen en allianties van goede doelen vullen elkaars competenties aan. Dit laatste kan overigens op termijn aanleiding zijn om te fuseren.Kwantiteit groter dan kwaliteit
Is de goede doelenwereld daarbij uniek? In bepaalde opzichten wél. Zo is er bij veel goede doelen een sterke intrinsieke motivatie om samen te werken. Pro-sociale waarden zitten vaak sterk verankerd in het DNA van goede doelen. Het te bereiken doel (sociale rechtvaardigheid, behoud van de natuur, gezondheid, humanitaire hulp) veronderstelt vaak al het belang van het willen helpen van een ander of het centraal stellen van een hoger belang. Tegelijkertijd komen veel goede doelen voort uit kleine maatschappelijke initiatieven met een sterke identiteit. Die sterke indentiteit kan samenwerking met organisaties van een andere kleur in de weg zitten. Deze twee kenmerken maken dat er in de sector misschien wel vaak wordt samengewerkt, maar dat dit in de praktijk niet altijd even gemakkelijk of goed gaat.Van controle naar vertrouwen
In bepaalde opzichten is de filantropiesector ook niet uniek. Zo wordt samenwerking net als in andere sectoren steeds minder vaak vormgegeven in hiërarchische relaties. Simpel gezegd: er is steeds minder vaak een ‘baas’ die zegt wat het probleem is en hoe dit probleem opgelost moet worden. Er vindt net als in andere sectoren steeds vaker samenwerking plaats in horizontale relaties. Dat zorgt ervoor dat iedereen hetzelfde beeld moet hebben van het probleem en dat gezamenlijke visievorming over wie wat oppakt en hoe dit samen leidt tot de gewenste oplossing van groter belang is geworden. Net als in andere sectoren is een van de krachten achter deze verschuiving de toenemende complexiteit van de samenleving en de reactie van de sector daarop.Voorbeelden
Voorbeeld 1: bij fondsenwerving is de onvoorspelbaarheid van donorgedrag aanleiding om zogenoemde donor journeys te ontwikkelen waarbij goede doelen samenwerkingen opbouwen met anderen om deze journey te optimaliseren. Samenwerking is van groot belang om donateurs betrokken te houden en inkomsten op peil te houden ondanks afnemende loyaliteit.Voorbeeld 2: vermogensfondsen willen steeds vaker een bijdrage leveren aan het oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken. Geld geven en controleren of het goed besteedt wordt is dan niet meer genoeg. Binnen programma’s worden veel verschillende partijen gefinancierd waarvan de gezamenlijke inspanningen moeten leiden tot het oplossen van het maatschappelijke vraagstuk. Samenwerken met en tussen deze partijen is dan essentieel.
Samenwerking als nieuwe kerncompetentie
Deze voorbeelden laten zien dat samenwerkingscompetenties in de filantropiesector niet los staan van andere competenties zoals marketing, fondsenwerving, programmamanagement en grant management. Om de ideale donor journey te creëren hebben goede doelen nog steeds hele goede fondsenwervers nodig, maar het wordt als organisatie wel steeds belangrijker dat de samenwerkingsvaardigheden van je fondsenwervers op peil zijn. En ook van de ideale grant manager wordt steeds meer gevraagd in het aangaan van samenwerkingen met andere fondsen en goede doelen.
Samenwerking expliciet maken
Wat ook niet uniek is aan de filantropiesector is dat het belang en de manier van samenwerking vaak impliciet blijft. De inhoud staat vaak centraal en er wordt te weinig aandacht voor alle aspecten van samenwerking die komen kijken bij het realiseren van een gemeenschappelijk doel. Of misschien is juist wel uniek dat er in de filantropiesector nog vaker ‘op gevoel’ wordt samengewerkt tussen partijen dan op basis van harde factoren en rationele overwegingen. Dit kan een kwaliteit zijn maar ook zeker een valkuil.Als je niet bewust bent van wat er allemaal komt kijken bij het aangaan van een alliantie of coalitie dan helpt het om onderstaande model met 16 bouwblokken van een samenwerking voor jezelf in de vullen. Vaak worden bepaalde aspecten vergeten die dan halverwege een samenwerking tot problemen, vertraging of kosten leiden.
Bijeenkomst op 2 maart
Tot slot, dat samenwerking van belang is werd zeer zeker duidelijk tijdens Civil Power 2019. Maar hoe je dit aanpakt, op een manier die recht doet aan zowel het hoofd als het hart, daar werd naar mijn mening nog te weinig over gesproken. Daarom organiseert AlliantiePartners samen met Goede Doelen Nederland op 2 maart 2020 een bijeenkomst over samenwerking. We gaan met een aantal alliantiemanagers - personen die in opdracht van twee of meer organisaties een samenwerking ‘managen’ - vanuit humanitaire organisaties, natuur en gezondheid in gesprek over hoe je samenwerking effectief in de praktijk kunt brengen. Wil je op de hoogte blijven over deze bijeenkomst en/of op een andere manier mee willen doen aan het alliantievaardiger maken van de filantropische sector? Stuur dan een mailtje naar jorrit@alliantiepartners.nl
* Auteur Jorrit Hoekstra is sinds kort verbonden aan De Dikke Blauwe als ‘Alliantie-Expert’. Hij is als associate verbonden aan AlliantiePartners en helpt organisaties bij het professionaliseren van samenwerkingscompetenties. AlliantiePartners heeft als ambitie om Nederland alliantievaardiger te maken en biedt een toolbox waarmee organisaties bewuster om kunnen gaan met het opstarten en managen van samenwerkingsrelaties. Met aandacht voor het hoofd en het hart. De komende maanden gaat Jorrit verder in op een aantal tools die u verder kunnen helpen waarbij hij de theorie koppelt aan actuele ontwikkelingen in de filantropie. De tools zijn overigens ook gratis in te zien: klik hier
