nl
‘Veel kritiek op de ‘foute filantropie’ is natuurlijk terecht', zegt Dijkgraaf in de krant. 'Bijna niemand is gebaat bij de groeiende economische ongelijkheid, en directe financiële steun aan de politiek kan het democratisch proces ernstig verstoren. Maar er is een structurele rol voor giften aan de ‘goede goede doelen’. Weldoeners kunnen stabiliteit brengen door de ergste misstanden van regeringsbeleid of de vrije markt te verzachten. Donaties hebben gedeeltelijk de cultuurbezuinigingen in Nederland opgevangen en in de VS proberen stichtingen en privédonoren het rampzalige klimaat- en milieubeleid te keren.’
Risicomijdende overheid
‘Nog belangrijker, er zijn vele goede doelen die niet of onvoldoende gesteund worden omdat ze niet passen in het denkraam van de overheid. Ze zijn te specifiek of bedienen een te kleine doelgroep. Denk aan avant-gardekunst of onderzoek naar zeldzame ziekten. Of ze zijn te riskant. Want naast onvoorspelbaar en afhankelijk van de publieke opinie, is de overheid ook vaak risicomijdend. Op de langere termijn kan onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek zonder vooropgesteld praktisch nut de grootste doorbraken opleveren. Maar politiek is het levensgevaarlijk overheidsgeld te investeren in een project dat kan mislukken. De oppositie staat klaar de schuld in de schoenen te schuiven van de verantwoordelijke bewindspersoon. Dit geldt veel minder voor individuen.’‘We moeten daarom voorzichtig zijn om alle vormen van liefdadigheid over een kam te scheren. Zeker in Nederland, waar we een lange traditie van vrijwilligers en collectebusfondsen kennen, maar verhoudingsgewijs weinig grote donoren, terwijl er geen tekort is aan vermogende families. Er valt nog veel te winnen.’
Vooruitkijken
‘Ik zou het huidige debat over filantropie daarom willen omdraaien. In een tijd waarin de politiek zich bezighoudt met schermutselingen in de marge en de dagkoersen van populariteit, en het overheidsapparaat vooral bang is om fouten te maken en voor de veilige middenweg kiest, ligt er een wereld open voor individuen die wél verder vooruitkijken en de maatschappij over een drempel willen tillen. De samenleving heeft burgers nodig die persoonlijk kunnen én durven investeren in de publieke zaak.’(Bron: NRC)
