Risk

Risicomanagement maakt meer kapot dan je lief is. Dat was in het kort de verzuchting van Luc Tayart de Borms, directeur van het Koning Boudewijn Fonds. Hij deed dat in reactie op een vraag over impact(meting) afgelopen vrijdag in Amsterdam. Daar confereerden Europese fondsen over nieuwe financierings- en samenwerkingsvormen voor onderzoek & wetenschap.
 
Sinds de economische crisis is ook in de filantropie een grote druk op bestuurders van fondsen om risico's te mijden en sterker te sturen op positieve resultaten. Daar is de balans soms zoek, meent Tayart de Borms: filantropische fondsen mogen dan weliswaar niet de high risk en first loss capital providers zijn, waarvoor ze door de buitenwacht (vooral overheden) graag gehouden worden, maar ze kunnen toch dingen doen zonder de uitkomst vantevoren te weten. Dat geldt voor noodhulp: nú en híer handelen en helpen. Maar ook voor een veel verdere horizon. Tayart de Borms: 'Ook al stellen we nog zo'n zorgvuldig plan op, met verwachte doelstellingen, monitoring en een maatschappelijk rendement, de ultieme garantie op succes heb je nooit. Als we als fonds nu investeren in opleiding en arbeid voor jongeren in Molenbeek, hebben we niet de garantie dat niemand van hen zich later toch opblaast met een bomgordel.'
 
Het voorbeeld van Tayart de Borms toont aan dat filantropie van grote toegevoegde waarde is in een complexe samenleving die zekerheden zoekt door risico's te mijden. Filantropieprof Theo Schuyt ziet daarom als grootste uitdaging voor de samenwerking tussen overheden, bedrijven en private sector een 'hernieuwing van het sociale contract' tussen die drie. Voorwaarde voor een succesvol evenwicht is dat de autonomie van filantropische fondsen gewaarborgd is. EU-topambtenaar Robert Jan Smits verklaarde afgelopen vrijdag plechtig dat de EU de fondsen niet ziet als substitutie voor bestaande (opdrogende) geldstromen.
 
Dat is een mooi begin. Maar één slimme ambtenaar, maakt helaas nog geen filantropische lente. Een hernieuwd sociaal contract met armlastige overheden...het is een risico.