nl
Rijke landen schetsen een te rooskleurig beeld van hun klimaatsteun aan kwetsbare landen. In het klimaatakkoord van Parijs is jaarlijks $100 miljard dollar aan klimaatfinanciering toegezegd. Maar in de praktijk geven landen slechts een derde van dat bedrag, zo blijkt uit het nieuwe Oxfam rapport ‘Climate Finance Short-Changed’.
Klimaatverandering heeft wereldwijd impact, maar kwetsbare landen worden het hardst getroffen. Bovendien hebben deze landen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika vaak amper bijgedragen aan klimaatverandering. Daarom is in 2015 in het klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat rijke landen samen $100 miljard dollar per jaar bijeenbrengen voor klimaatsteun aan kwetsbare landen. De ene helft van de financiering is bestemd voor adaptatie(landen weerbaarder maken tegen klimaatverandering) en de andere helft voor mitigatie (om economieën te verduurzamen en koolstofvrij te maken). Een mooi streven. Maar die $100 miljard dollar is tot nu toe geen enkel jaar bijeengebracht. Bovendien valt het opgehaalde bedrag volgens Oxfam onderzoek dus nog lager uit dan gedacht.
Leningen vermomt als steun
In 2020 rapporteerden donoren $68,3 van de 100 miljard dollar. De werkelijke waarde wordt door Oxfam echter geschat op slechts $21 tot 24,5 miljard dollar. Niet alleen betalen de rijke landen minder geld, maar 70% daarvan wordt ook nog eens als lening verstrekt. Senegal is daarvan een voorbeeld. Het Afrikaanse land ontving 85% van haar klimaatfinanciering in de vorm van een lening. Terwijl het land al een grote schuld heeft. Door deze leningen draaien kwetsbare landen zelf op voor de kosten én betalen ze ook nog eens rente. Dit vergroot de schuldenlast en maakt landen nog kwetsbaarder. Dat is niet de bedoeling van klimaatfinanciering.
Landen overdrijven hun vrijgevigheid
Klimaatsteun wordt daarnaast ook gegeven in de vorm van private investeringen. Dit gebeurt veel in Nederland. Hier gaat vaak hetzelfde op als bij leningen: investeerders verwachten meestal winst te zullen maken. Je kunt je afvragen of dit de juiste insteek is van klimaatsteun. Maar of het nu gaat om een lening of private investering; er wordt ook simpelweg minder gegeven dan weergegeven. “De klimaatsteun door de rijke landen blijft niet alleen achter bij de beloofde $100 miljard per jaar, de rapportages erover zijn ook erg misleidend, omdat ze vaak de verkeerde dingen op de verkeerde manier tellen. De landen overdrijven hun eigen vrijgevigheid en verdoezelen hoe weinig er werkelijk naar arme landen gaat”, zo stelt Oxfam Novib klimaatexpert Bertram Zagema.
Inzetten op klimaatrechtvaardigheid bij klimaattop
Veel kwetsbare landen worstelen met de klimaatcrisis en hebben ook al een grote schuldenlast. Deze landen dwingen een lening terug te betalen om het hoofd te bieden aan een klimaatcrisis die ze nauwelijks hebben veroorzaakt, is extra oneerlijk. Om kwetsbare landen écht te helpen moet klimaatfinanciering verstrekt worden in de vorm van giften in plaats van leningen. Dit is dan ook een belangrijk onderwerp tijdens de aankomende klimaattop in Egypte.
Bron: Oxfam Novib
