nlSinds kort ben ik lid van de Raad van Commissarissen van de Goede Doelen Loterijen: de Postcode Loterij en de VriendenLoterij. En vanuit die rol ben ik betrokken bij onder andere de verdeling van de opbrengst aan goede doelen. Uiteraard zijn de Goede Doelen Loterijen mij vertrouwd. Decennialang heb ik als directeur van het Prins Bernhard Cultuurfonds elk jaar opnieuw – als een van de vele organisaties die daar ieder jaar weer op kunnen rekenen - een ruimhartige cheque in ontvangst mogen nemen, een cheque die in omvang alleen maar toenam. Waarmee wij vervolgens de cultuur in Nederland een forse steun in de rug konden geven. En altijd heb ik met bewondering gekeken naar de activiteiten van 'De Beethovenstraat' zoals wij de Loterijen kortweg noemden.
Nu sta ik plots aan de andere kant: niet aan de ontvangende, maar aan de wervende zijde. Wat gebeurt er eigenlijk achter de schermen in 'De Beethovenstraat'? Als directeur en beneficient leken de Loterijen mij altijd onoverwinnelijk. Alsof het 'goed geld' daar vanzelf als manna uit de hemel kwam. Alsof er potten goud onder een speciale Postcodeloterij-regenboog beschikbaar waren. Het stelde me gerust. En met mij vele andere collega-directeuren. Het jaarlijkse Goed Geld Gala was en is het Feest van Succes. Een happening die je niet wil missen. Want het regent daar cheques. Bovendien komen er op het event veel goede doelen bijeen die elkaar inspireren. Wat op zijn beurt vaak weer leidt tot nieuwe krachtenbundelingen en bijzondere initiatieven.
Als relatieve nieuwkomer in ‘de Beethovenstraat’ zie ik nu veel scherper dat succes niet vanzelf gaat. En dat er geen regenbogen bestaan met potten goed geld. Het is keihard werken om loten te verkopen, om deelnemers duurzaam aan je te binden, om op te boksen tegen (online) nieuwkomers, om jezelf telkens weer opnieuw uit te vinden. Om kortom nooit op je lauweren te rusten. Succes komt alleen door niet aflatende inzet. Door ruimte te geven aan creativiteit. Door de beste mensen aan je te binden, met al hun veelzijdigheid en talent. Door patronen, routines en vastgeroeste werkwijzen steeds weer los te durven laten, ook al hebben ze hun succes bewezen. En dat maakt dat de Postcode Loterij en VriendenLoterij in mijn beeld een toonbeeld zijn van modern leider- en werkgeverschap. Er is vakmanschap en commercieel inzicht, maar vooral lef voor nodig om loten aan de man te brengen. En het vraagt net zoveel durf en bovenal een grondige kennis van zaken om het geld vervolgens ook goed en buiten de gebaande paden te besteden.
Wat voor de loterijen zelf geldt, gaat ook op ook voor de goede doelen: ook zij zullen zichzelf keer op keer moeten vernieuwen. In het bijzonder in deze zorgwekkende tijden waarin het woord oorlog niet iets is in verre oorden en in geschiedenisboeken. Met miljoenen vluchtelingen die Oekraïne verlaten. Hoe kunnen we het leed verzachten? Het vormt een extra uitdaging voor ons allemaal. De noodhulporganisaties kunnen rekenen op de steun van de Loterijen: het Rode Kruis, UNICEF, Artsen zonder Grenzen, Stichting Vluchteling, UNHCR, Cordaid, Save the Children, Dokters van de Wereld, War Child, SOS Kinderdorpen, Human Rights Watch en Amnesty International. Om verschil te kunnen maken, zijn creativiteit en aanpassingsvermogen nodig. En meer dan ooit vragen deze tijden om moed. Moed om te veranderen. Om wendbaarheid. De goede doelen en de Loterijen zijn noodzakelijker dan ooit. De wereld beter maken gaat niet vanzelf. En heel, heel misschien brengen de regenbogen straks toch weer een beetje geluk.
Adriana Esmeijer schreef deze -nog steeds actuele - column voor voorjaars magazine van De Dikke Blauwe.
*****
Adriana Esmeijer is zelfstandig adviseur, bestuurder en toezichthouder. Eind januari is zij toegetreden tot de Raad van Commissarissen van de Nationale Postcode Loterij en de VriendenLoterij. TEvens is zij als toezichthouder verbonden aan de NOS en vele andere instellingen, onder andere in onderwijs en onderzoek. Eerder was zij bijna twintig jaar directeur-bestuurder van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
