nl
Van Buuren, docent aan de opleiding Nivra-Nyenrode, bekeek de controles van 743 Europese beursfondsen over een periode van acht jaar. Ook onderzocht hij de jaarrekening van 378 Nederlandse gemeentes. Zijn conclusie: accountants zijn liberaal, conservatief of iets er tussenin.
Vrijheid
De vrijheid die accountants hun klanten geven, aldus Van Buuren, is zichtbaar in bijvoorbeeld de waardering van activa of het afschrijven op voorraden en productiemiddelen. Als een onderneming meent dat zijn nieuwe product nog jaren uniek blijft, en niet door concurrentie wordt bedreigd, dan mag hij van de liberale accountant zijn afschrijving over veel meer jaren uitsmeren.
PWC versus KPMG
Van de vier grootste accountantskantoren geeft PricewaterhouseCoopers (PwC) zijn klanten de meeste vrijheid, volgens Van Buuren. KPMG is de strengste. Zijn proefschrift neemt een flink aantal Europese vestigingen van deze firma's onder de loep, analyseert hun controlewerk en bepaalt het gemiddelde karakter. Uit de dissertatie blijkt overigens wel dat sommige vestigingen flink van het gemiddelde afwijken: het ‘conservatieve' KPMG blijkt in Eindhoven een stuk liberaler, dan bijvoorbeeld de Amsterdamse vestiging van het als ‘liberaal' gekenschetste PWC.
De 'liberale' accountant is ook te herkennen aan zijn factuur. Die ligt 5 tot 8% hoger dan bij de strenge collega, zo blijkt uit een aparte analyse van de promovendus. Want tegenover de vrijheid die de klant krijgt, staat meer controlewerk.
‘Onder de maat'
Een woordvoerder van PwC Nederland wilde niet reageren volgens het FD. Het kantoor vindt het hele proefschrift desgevraagd "onder de maat". KPMG noemt het onderzoek "heel aardig en origineel uit wetenschappelijk perspectief". Een KPMG-woordvoerder kan zich volgens het FD echter "niet herkennen in de conclusie". Volgens KPMG gaat de analyse van Van Buuren "te gemakkelijk voorbij aan de individuele kenmerken en complexiteit van elke accountantscontrole. We zijn geen machines. In onze professie komt het aan op individuele oordeelsvorming."
