Prinsjesdag 2021: filantropie wees waakzaam!

Foto: CC BY-SA 4.0/Zairon
Foto: CC BY-SA 4.0/Zairon
30 september 2021
Opinie | | Politiek en overheid

DDB Expert Politiek & Overheid Gosse Bosma blikt terug op Prinsjesdag 2021: De wolligste troonrede ooit en een begroting die niet alles zegt. Welke plannen heeft het kabinet in 2022 voor filantropie in petto?
 
Na 2020 beleefden we ook dit jaar een afwijkende Prinsjesdag. Deze keer niet zozeer door Corona maar vooral door de haperende formatie. Inmiddels is met de Algemene Politieke Beschouwingen wat olie in het radarwerk gedruppeld maar afwachten blijft het. In elk geval is het de moeite waard even in te zoomen op hetgeen het Nederlandse volk op ‘de derde dinsdag’ werd opgediend: troonrede en rijksbegroting. In een bijdrage voor het Montesqieu Instituut wordt de Troonrede als de meest wollige ooit gekwalificeerd, wetenschappelijk onderbouwd. Lezenswaardig.

Kwam het belang van filantropie nog aan de orde? Mwah. Misschien, als je je best doet: "Voorop staat dat wij Nederlanders in coronatijd opnieuw hebben laten zien er als familie, vrienden, collega’s en buren voor elkaar te willen zijn [...]. Gelukkig konden en kunnen velen met hun zorgen en verdriet terecht bij mensen in hun omgeving. Aanvullend zijn er overal in het land initiatieven ontstaan om mensen te helpen en uit hun isolement te halen."

Maar met wat voor rijksbegroting hebben we eigenlijk van doen? Beleidsarm of toch niet, nieuwe plannen of hier en daar wat meer van al staand beleid? Het is een wat ambivalent beeld: enerzijds, verbaal benadrukt, zogenaamd geen nieuwe plannen, anderzijds, voor bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en voor het realiseren van de klimaatdoelen, toch nieuwe investeringen. Je kunt er eenvoudig begrip voor opbrengen.

Meer en meer anticipeert een qua machtsbasis slinkend kabinet op het vinden van wisselende meerderheden in de nabije toekomst. Een (niet de!) nieuwe bestuurscultuur ontrolt zich in de praktijk.

De kabinetsplannen voor 2022 bevatten voor ‘filantropie’ geen nieuw beleid. Dat wil zeggen, voor zover het gaat om overheidsbeleid dat in brede zin filantropie ondersteunt: giftenaftrek, vrijwilligerswerk en kansspelbeleid. Dat wil niet zeggen dat het koek en ei is en zal blijven. Nieuwe uitkomsten op lopende dossiers kunnen wel degelijk invloed hebben in de loop van 2022 en verder. We kunnen, wel of geen serieuze formatie en met of zonder missionair kabinet, het nodige verwachten. Na advies van de Raad van State, krijgt de behandeling van de Wet Transparantie Maatschappelijke Organisaties een vervolg. De moties ingediend na het parlementaire onderzoek over ongewenste beïnvloeding, afgekort POCOB, waaronder een die tot meer toezicht oproept, worden beantwoord. Verder wordt Nederland in de komende maanden beoordeeld op de naleving van de zogenaamde FATF-aanbevelingen. Hoe lager de score, hoe meer kans op stringenter beleid. En de EU zit ook niet stil. Beter een andere keer daarover.

Daarnaast is er een commissie in de maak die gaat adviseren over het algemeen nut-begrip in het ANBI-stelsel. Het kabinet meent dat hiervoor aanvullende toetsing wenselijk is. Een advies wordt begin volgend jaar verwacht.

En last but not least, de kansspelmarkt zal een nieuwe dynamiek vertonen met de start van legaal online aanbod vanaf 1 oktober. Afdrachten aan goede doelen, cultuur en sport van de bestaande loterijen kunnen onder druk komen te staan. Vinger aan de pols dus, week in week uit.

Herbekijk hieronder de troonrede 2021:  

Gosse Bosma is DDB-Expert 'Bestuur & Politiek'.

Wie is Gosse? Lees dit introductieartikel.
Meer artikelen van en over Gosse lezen? Ga naar zijn eigen SELECT-pagina op deze website: klik hier