Prins Heerlijk bestaat tien jaar. En dat is reden om feest te vieren. Voor wie niet het genoegen heeft om onder de rivieren te wonen: Prins Heerlijk is een sociale onderneming in Midden-Brabant die jongeren met een functiebeperking of leerprobleem opleidt tot een baan in de zorg of de horeca. Prins Heerlijk startte toen de pleegouders van een licht verstandelijk gehandicapte jongen merkten dat hij niet terecht kon in de horecaopleidingen waar hij graag wilde studeren. En nu, tien jaar later, leidt Prins Heerlijk met 80 medewerkers zélf 300 jongeren op. 50 van hen doen werkervaring op in de zeven eigen vestigingen van Prins Heerlijk en de overige 250 werken buiten de deur. Honderden jongeren haalden bij Prins Heerlijk al een MBO-diploma. Omdat het voor deze jongens en meisjes ook lastig is om een kamer te vinden, opende Prins Heerlijk vijf woonprojecten. En dat alles gebeurde in tien jaar tijd.
Leidend in Nederland
Hoewel initiatiefneemster Ella Buijze en haar man Gief van Schijndel zich lieten inspireren door bestaande projecten, zijn ze vandaag zelf een bron van inspiratie voor tal van organisaties. De gedachte dat we ‘jonge mensen met leerproblemen of een functiebeperking’ niet weg moeten stoppen in gestichten of weeshuizen, maar moeten opleiden voor de arbeidsmarkt, werd het afgelopen decennium leidend in Nederland.Wereld van verschil
Voor Prins Heerlijk zijn de jongeren die zij opleiden gewone mensen, zij het mét een probleem of beperking. Nadrukkelijk zijn het géén problematische of beperkte mensen. Het is een kleine, taalkundige subtiliteit, maar daaronder schuilt een wereld van verschil. Ooit, en nog niet eens zo lang geleden, spraken we van zotten en simpele zielen, van imbecielen, idioten en debielen. Vrij recent nog hadden we het over zwakzinnig, ontwikkelingsbeperkt, mentaal geretardeerd of verstandelijk gehandicapt. Het waren termen die we vandaag herkennen als vernederend. Het waren ook omschrijvingen die, bijvoorbeeld, scholen en ondernemers ontsloegen van de verplichting om zich voor deze jongeren in te zetten.Kortgeleden nog weggelachen
In de afgelopen decennia gingen we niet alleen op zoek naar de mogelijkheden van deze jonge mensen, we raakten er ook van overtuigd dat in onze samenleving niemand meer mag worden uitgesloten. Enkele generaties geleden werden ‘zotten’ en ‘simpele zielen’ nog weggelachen, bespuwd en de toegang tot onderwijs en arbeidsmarkt ontzegd. Vandaag steken we volop geld, kennis en energie in het tegenovergestelde. In het ontdekken van hun kansen, het bestrijden van discriminatie en het begeleiden tot die arbeidsmarkt.Simpelweg beginnen
Over steun heeft Prins Heerlijk dan ook niet te klagen. De sociale onderneming zet jaarlijks vijf miljoen om, en ontvangt zowel geld van de overheid als uit de particuliere markt. Al is het door de decentralisatie van de zorg het inmiddels ‘bizar ingewikkeld’ om overheidsgelden aan te boren, zegt directeur Van Schijndel. Hij moest afgelopen jaren drie mensen aannemen om de bureaucratie te voeden. Gelukkig sprong de particuliere sector bij. Op hun beurt hebben filantropen een hardnekkige neiging voor het financieren van spullen, terwijl het meeste geld bij Prins Heerlijk opgaat aan salarissen van docenten en begeleiders.Door simpelweg te beginnen, door te laten zien dat ook jongeren met leerproblemen en functiebeperkingen heel wat in hun mars hebben, droeg Prins Heerlijk bij aan een omslag in ons denken. En daarom viert vandaag niet alleen Prins Heerlijk feest, maar doet dat iedereen die deze vooruitgang een warm hart toedraagt.