nl
Een 'smoking gun' voor harde corruptie is er niet, maar wel een onheilspellend patroon van vriendjespolitiek en belangenverstrengeling bij de Clinton Foundation dat door Amerikaanse media van zowel rechts als links is blootgelegd. De onthullingen over de Foundation, die als beneficiant van de Postcode Loterij sinds 2005 ruim €24 miljoen ontving, treffen nu vooral presidentskandidaat Hillary. De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken (2009 - 2013) heeft de verdenking over zich afgeroepen dat donateurs van de Clinton Foundation een voorkeursbehandeling kregen op haar ministerie.
Begin deze maand toonden publiek gemaakte e-mails aan dat er een wel erg amicale wisselwerking was tussen Clintons personeel op het ministerie en de werknemers van de Clinton Foundation. Die laatsten vroegen meermaals om gunsten voor donateurs van de stichting en de ambtenaren leken dat heel normaal te vinden. In e-mails die ABC News afgelopen zaterdag publiceerde vraagt het stichtingspersoneel zelfs letterlijk om de spreekwoordelijke seat at the table: drie donateurs die willen graag aanschuiven bij een door het ministerie georganiseerde lunch met de Chinese president Hu Jintao.
Ook is gebleken dat meer dan de helft van de particulieren die een ontmoeting hadden met Clinton tijdens de eerste twee jaar van haar ministerschap, hebben gedoneerd aan de Clinton Foundation. Dat berichtte het Amerikaanse nieuwsorgaan Associated Press (AP) op 23 augustus op basis van eigen onderzoek. In totaal sprak Clinton met 154 particulieren over de telefoon of tête-à-tête, 84 daarvan waren Clinton Foundation-donateurs. Gezamenlijk doneerden zij $156 miljoen (€140 miljoen) in de vorm van persoonlijke donaties en donaties via organisaties waaraan de particulieren gelieerd zijn.
‘Veel rook, geen vuur’
In een reactie op het nieuws van AP zei presidentskandidaat Clinton: 'Er is veel rook en er is geen vuur. De berichtgeving van AP moet in de context geplaatst worden. Het sluit meer dan tweeduizend ontmoetingen uit die ik heb gehad met wereldleiders, en ontelbaar veel andere ontmoetingen die ik heb gehad met Amerikaanse overheidsambtenaren toen ik minister van buitenlandse zaken was. Het onderzoek behandelt slechts een klein deel van mijn tijd.'
AP verdedigde de keuze voor de focus op particulieren door te stellen dat afspraken met buitenlandse vertegenwoordigers en ambtenaren voortvloeien uit Clintons verantwoordelijkheden als minister; in afspraken met particulieren daarentegen heeft zij meer keuzevrijheid.
Ook de kritiek dat het onderzoek slechts de eerste twee jaar van Clintons ministerschap besloeg, wordt door AP verworpen. Al in 2013 vroeg AP inzage in de gedetailleerde agenda van de minister: zonder succes. In 2015 startte het persagentschap een rechtszaak tegen het ministerie om openbaarmaking af te dwingen. Het voorlopige resultaat is dat AP inzage kreeg in Clintons agenda van de eerste twee jaar van haar termijn (afgelopen week werd bekend dat de agenda van de laatste twee jaar op zijn vroegst in december, een maand na de presidentsverkiezingen, volledig zal worden vrijgegeven).
Pay-to-play
Het is geenszins de eerste keer dat het vermeende belangenconflict tussen de Clintons en hun stichting in het nieuws komt. Vorig jaar werd verslag gedaan van meerdere voorvallen die de indruk wekken dat een donatie aan de stichting toegang verschafte tot Hillary Clinton en haar ministerie, oftewel pay-to-play.
Zo berichtte The Wall Street Journal (WSJ) in 2015 over de relaties tussen de Clintons en de Zwitserse bank UBS. De Amerikaanse belastingdienst eiste in een rechtszaak dat UBS de persoonsgegevens van Amerikanen met geheime bankrekeningen zou overdragen. In 2009, enkele maanden nadat zij was aangetreden als minister, kondigde Clinton 'een voorlopige juridische schikking aan - een ongebruikelijke interventie van de hoogste diplomaat van de VS', schrijft The Wall Street Journal. 'Uiteindelijk droeg UBS informatie van 4.450 rekeningen over, een fractie van de 52.000 die de belastingdienst wilde hebben, een uitkomst die kritiek uitlokte van enkele politici die een harde aanpak hadden willen zien.
'Vanaf dat moment namen de betrekkingen van UBS met de goede doeleninstelling van de Clinton-familie toe', vervolgt het artikel. Het totaal aan donaties van UBS aan de Clinton Foundation groeide van minder dan $60.000 (€53.700) tot 2008, naar een cumulatieve waarde van meer dan $600.000 (€537.000) in 2014'.
Loterijen
Postcodeloterij-beneficiant Clinton Foundation in kwade reuk van corruptie
Toespraken van 1,5 miljoen
Niet alleen de stichting kreeg geld van UBS, ook oud-president Bill Clinton ontving $1,5 miljoen (€1.34 miljoen) voor privé-toespraken voor de bank. Hij nam deel aan een aantal gesprekssessies met Chief Executive Wealth Management Bob McCann. En laat Bob McCann nou een van de donateurs zijn die in 2011 graag wilde lunchen met de Chinese president...
The Wall Street Journal wijst er overigens op dat er geen hard bewijs is van een quid pro quo: 'Er is geen bewijs dat er enig verband is tussen mevrouw Clintons betrokkenheid bij de zaak en de donaties van de bank aan de Clinton Foundation, dan wel het inhuren van meneer Clinton.'
Smoking gun
In geen van de onthullingen over de vermeende pay-to-play is er sprake van aanwijsbare corruptie waarbij de overdracht van geld direct gekoppeld kan worden aan een politieke gunst. Zoals de Amerikaanse commentatoren zeggen: er is geen smoking gun. Wat vooral de alarmbellen doet rinkelen is de hoeveelheid voorbeelden die door verschillende onderzoekers naar boven zijn gehaald en de standvastigheid van het patroon dat die laten zien.
Schweizer
Eén van de onderzoekers die er misschien wel het diepst in is gedoken, is de rechts-conservatieve auteur en politiek consulent Peter Schweizer. In 2015 verscheen zijn boek Clinton Cash waarin hij verbanden blootlegt tussen de Clintons en puissant rijke ondernemers, regeringen en machthebbers. En hoe, met de politieke macht van Hillary Clinton en het netwerk van beide Clintons, er een uitruil lijkt te zijn waarvan alle partijen profiteren. Ondernemers bijvoorbeeld, krijgen winstgevende projecten toegewezen, een wederopbouwproject Haïti of mijnbouwconcessies, kort waarna een flinke donatie aan de Clinton Foundation wordt gedaan, soms gevolgd door een uitnodiging aan Bill Clinton om te komen spreken. In juli van dit jaar verscheen een op het boek gebaseerde documentaire die op Youtube te zien is.
Schweizer is niet onomstreden en hij heeft een aantal uitspraken uit zijn boek moeten intrekken na onderzoek van andere journalisten. Maar hij staat niet alleen in zijn analyse dat de Clintons hun stichting op dubieuze wijze inzetten.
Corruptie
James Grimaldi, een van de twee journalisten die het UBS verhaal optekende, deed uitgebreid onderzoek naar de Clintons en hun stichting. In een recent interview op de linkse nieuwszender DemocracyNow noemt hij een aantal bedenkelijke transacties die hetzelfde patroon volgen als door Schweizer wordt beschreven. Hij concludeert: 'Dat roept enkele vragen op over of de Clinton Foundation wordt gebruikt om vele van hun [de Clintons] vrienden te verrijken ten koste van anderen.'
‘Economie van invloed in Washington is corrupt’
Lawrence Lessig, directeur van het Centrum voor Ethiek van Harvard University en hoogleraar aan de Harvard Law School, schreef naar aanleiding van het boek van Schweizer in een opiniestuk in The Washington Post: 'In Clinton Cash beschuldigt Schweizer Bill en Hillary Clinton van corruptie. Niet omdat er bewijs is van specifieke omkoping. In plaats daarvan komt hun corruptie, zegt Schweizer, van een gedragspatroon: een onveranderlijk (...) verhaal van geld dat van de handen van mensen die een gunst willen van de overheid overgaat naar de handen van ofwel Bill Clinton (en dus Hillary Clinton) ofwel de Clinton Foundation.'
Lessig concludeert zijn stuk met de woorden: 'We zouden het er allemaal over eens moeten zijn dat de economie van invloed in Washington corrupt is geworden (...) en ons gezamenlijk moeten richten op de enige vraag die ertoe doet: Wat kunnen we doen om het op te lossen?'
Reactie Postcode Loterij
Gevraagd naar een reactie op de commotie rondom haar beneficiant, zegt woordvoeder Martijn van Klaveren van Postcode Loterij: 'Natuurlijk vinden wij het, net als trouwens de andere Nederlandse organisaties en de overheid die doneren aan de Clinton Foundation, het ook heel vervelend dat onze beneficiant zo slecht in het nieuws is. Wat echter voor ons op dit moment belangrijk is, is zeker te weten dat het geld van onze deelnemers wel goed is besteed aan de doelstellingen waarvoor de Clinton Foundation staat. Behalve vijfjaarlijkse grote evaluaties, hebben wij jaarlijks ook een uitgebreide controle door accountants ter plaatse en daardoor weten wij precies waar het geld naartoe gaat en ook welke impact dit wereldwijd heeft.'
Op de vraag of de kwestie van invloed is op de toekomstige relatie met de Clinton Foundation, zegt Van Klaveren: 'Als Hillary Clinton tot president wordt gekozen, zal - zo is reeds aangekondigd - de Clinton Foundation sowieso geen donaties meer van buitenlandse organisaties aannemen. En dat betekent dat onze bijdrage dan ook zal stoppen.'
De Clinton Foundation
De Clinton Foundation werd opgericht in 1997 door Bill Clinton na afloop van zijn presidentschap als de William J. Clinton Foundation. In 2013 werd de goede doelenorganisatie omgedoopt tot de Bill, Hillary & Chelsea Clinton Foundation. (Chelsea is de dochter van de Clintons.) Het totaal aan donaties dat de stichting over de jaren heeft aangetrokken wordt geschat op meer dan $2 miljard (€ 1.8 miljard). De stichting ondersteunt verschillende goede doelen zoals de bestrijding van HIV/AIDS en malaria, vrouwenrechten en klimaatverandering. Sommige initiatieven zoals het HIV/AIDS programma zijn ondergebracht in aparte organisaties.
De Clinton Foundation wordt sinds 2005 gesteund door de Postcode Loterij. Sinds de start van de samenwerking ontving de organisatie in totaal €24,1 miljoen euro van de loterij. De ongeoormerkte bijdrage van de Postcode Loterij wordt uitgegeven aan werkzaamheden van de Foundation op het gebied van ‘international & climate work’.
Niet alleen de stichting kreeg geld van UBS, ook oud-president Bill Clinton ontving $1,5 miljoen (€1.34 miljoen) voor privé-toespraken voor de bank. Hij nam deel aan een aantal gesprekssessies met Chief Executive Wealth Management Bob McCann. En laat Bob McCann nou een van de donateurs zijn die in 2011 graag wilde lunchen met de Chinese president...
The Wall Street Journal wijst er overigens op dat er geen hard bewijs is van een quid pro quo: 'Er is geen bewijs dat er enig verband is tussen mevrouw Clintons betrokkenheid bij de zaak en de donaties van de bank aan de Clinton Foundation, dan wel het inhuren van meneer Clinton.'
Smoking gun
In geen van de onthullingen over de vermeende pay-to-play is er sprake van aanwijsbare corruptie waarbij de overdracht van geld direct gekoppeld kan worden aan een politieke gunst. Zoals de Amerikaanse commentatoren zeggen: er is geen smoking gun. Wat vooral de alarmbellen doet rinkelen is de hoeveelheid voorbeelden die door verschillende onderzoekers naar boven zijn gehaald en de standvastigheid van het patroon dat die laten zien.
Schweizer
Eén van de onderzoekers die er misschien wel het diepst in is gedoken, is de rechts-conservatieve auteur en politiek consulent Peter Schweizer. In 2015 verscheen zijn boek Clinton Cash waarin hij verbanden blootlegt tussen de Clintons en puissant rijke ondernemers, regeringen en machthebbers. En hoe, met de politieke macht van Hillary Clinton en het netwerk van beide Clintons, er een uitruil lijkt te zijn waarvan alle partijen profiteren. Ondernemers bijvoorbeeld, krijgen winstgevende projecten toegewezen, een wederopbouwproject Haïti of mijnbouwconcessies, kort waarna een flinke donatie aan de Clinton Foundation wordt gedaan, soms gevolgd door een uitnodiging aan Bill Clinton om te komen spreken. In juli van dit jaar verscheen een op het boek gebaseerde documentaire die op Youtube te zien is.
Schweizer is niet onomstreden en hij heeft een aantal uitspraken uit zijn boek moeten intrekken na onderzoek van andere journalisten. Maar hij staat niet alleen in zijn analyse dat de Clintons hun stichting op dubieuze wijze inzetten.
Corruptie
James Grimaldi, een van de twee journalisten die het UBS verhaal optekende, deed uitgebreid onderzoek naar de Clintons en hun stichting. In een recent interview op de linkse nieuwszender DemocracyNow noemt hij een aantal bedenkelijke transacties die hetzelfde patroon volgen als door Schweizer wordt beschreven. Hij concludeert: 'Dat roept enkele vragen op over of de Clinton Foundation wordt gebruikt om vele van hun [de Clintons] vrienden te verrijken ten koste van anderen.'
‘Economie van invloed in Washington is corrupt’
Lawrence Lessig, directeur van het Centrum voor Ethiek van Harvard University en hoogleraar aan de Harvard Law School, schreef naar aanleiding van het boek van Schweizer in een opiniestuk in The Washington Post: 'In Clinton Cash beschuldigt Schweizer Bill en Hillary Clinton van corruptie. Niet omdat er bewijs is van specifieke omkoping. In plaats daarvan komt hun corruptie, zegt Schweizer, van een gedragspatroon: een onveranderlijk (...) verhaal van geld dat van de handen van mensen die een gunst willen van de overheid overgaat naar de handen van ofwel Bill Clinton (en dus Hillary Clinton) ofwel de Clinton Foundation.'
Lessig concludeert zijn stuk met de woorden: 'We zouden het er allemaal over eens moeten zijn dat de economie van invloed in Washington corrupt is geworden (...) en ons gezamenlijk moeten richten op de enige vraag die ertoe doet: Wat kunnen we doen om het op te lossen?'
Reactie Postcode Loterij
Gevraagd naar een reactie op de commotie rondom haar beneficiant, zegt woordvoeder Martijn van Klaveren van Postcode Loterij: 'Natuurlijk vinden wij het, net als trouwens de andere Nederlandse organisaties en de overheid die doneren aan de Clinton Foundation, het ook heel vervelend dat onze beneficiant zo slecht in het nieuws is. Wat echter voor ons op dit moment belangrijk is, is zeker te weten dat het geld van onze deelnemers wel goed is besteed aan de doelstellingen waarvoor de Clinton Foundation staat. Behalve vijfjaarlijkse grote evaluaties, hebben wij jaarlijks ook een uitgebreide controle door accountants ter plaatse en daardoor weten wij precies waar het geld naartoe gaat en ook welke impact dit wereldwijd heeft.'
Op de vraag of de kwestie van invloed is op de toekomstige relatie met de Clinton Foundation, zegt Van Klaveren: 'Als Hillary Clinton tot president wordt gekozen, zal - zo is reeds aangekondigd - de Clinton Foundation sowieso geen donaties meer van buitenlandse organisaties aannemen. En dat betekent dat onze bijdrage dan ook zal stoppen.'
De Clinton Foundation
De Clinton Foundation werd opgericht in 1997 door Bill Clinton na afloop van zijn presidentschap als de William J. Clinton Foundation. In 2013 werd de goede doelenorganisatie omgedoopt tot de Bill, Hillary & Chelsea Clinton Foundation. (Chelsea is de dochter van de Clintons.) Het totaal aan donaties dat de stichting over de jaren heeft aangetrokken wordt geschat op meer dan $2 miljard (€ 1.8 miljard). De stichting ondersteunt verschillende goede doelen zoals de bestrijding van HIV/AIDS en malaria, vrouwenrechten en klimaatverandering. Sommige initiatieven zoals het HIV/AIDS programma zijn ondergebracht in aparte organisaties.
De Clinton Foundation wordt sinds 2005 gesteund door de Postcode Loterij. Sinds de start van de samenwerking ontving de organisatie in totaal €24,1 miljoen euro van de loterij. De ongeoormerkte bijdrage van de Postcode Loterij wordt uitgegeven aan werkzaamheden van de Foundation op het gebied van ‘international & climate work’.
