De komende jaren zal de maatschappelijke betekenis van filantropie in Nederland toenemen door de stijging van de waarde van erfenissen voor goede doelenorganisaties. Dit stelt René Bekkers in zijn oratie, die hij op 25 april hield. Ook zal de maatschappelijke betekenis van de filantropie toenemen door overheidsbezuinigingen. Giften van geld en vrijwilligerswerk zijn harder nodig als subsidies voor maatschappelijke organisaties afnemen.
De aanstelling van René Bekkers als bijzonder hoogleraar Sociale aspecten van prosociaal gedrag was al vanaf 1 januari aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam ingegaan. De leerstoel is mede mogelijk gemaakt door de Van der Gaag Stichting van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor een periode van vijf jaar. In zijn onderzoek zal Bekkers zich in het bijzonder richten op de verklaring van filantropisch gedrag. Waarom doen mensen vrijwilligerswerk en geven ze geld aan goede doelenorganisaties? Wie geeft het meest en doet het vaakst vrijwilligerswerk? In welke omstandigheden worden mensen vrijgeviger? Hoe verandert het geefgedrag van Nederlanders in de loop van de tijd?
Geen ‘waterbed-effect’
Bekkers waarschuwt in zijn oratie overigens ook voor te hoge verwachtingen van de filantropie. ‘Ik verwacht geen groot ‘waterbedeffect’ – mensen gaan niet automatisch meer geven als de overheid bezuinigt. Goededoelenorganisaties moeten daarvoor ook hun best doen om hun donateurs te informeren en beter fondsen te werven.’ Bekkers schetst in zijn oratie de contouren van onderzoek waarmee de maatschappelijke betekenis van filantropie kan worden versterkt.
Extra actualiteit
De economische crisis en overheidsbezuinigingen hebben wetenschappelijke vragen waarop Bekkers zich richt extra actualiteit gegeven. De betekenis van filantropie neemt echter niet alleen in het beleid en in de media sterk toe, maar ook in de wetenschap. Het aantal studies naar filantropie is sterk toegenomen. De leerstoel versterkt de reeds toonaangevende positie van de VU op het terrein van onderzoek naar geefgedrag. Sinds 1995 doet de VU tweejaarlijks het onderzoek ‘Geven in Nederland’, waarin macro-economische schattingen worden gegeven van het geefgedrag en vrijwilligerswerk door Nederlanders. Bekkers werkt sinds 2000 mee aan het onderzoek.
Prosociaal gedrag
Bekkers heeft zich gericht op het versterken van de geldigheid en betrouwbaarheid van de data en methoden en op de verklaring van filantropisch gedrag. Er is de afgelopen jaren veel kennis beschikbaar gekomen in uiteenlopende wetenschappelijke disciplines – ook buiten de sociale wetenschappen – die doorgaans weinig contact met elkaar hebben. Bekkers verbindt in zijn onderzoek verklaringen voor prosociaal gedrag uit onder meer de psychologie, sociologie, en economie met elkaar en gebruikt uiteenlopende methoden van onderzoek, zoals enquêtes en experimenten.
nl
