Ik hoorde u deze week in een van uw vele media-optredens een pleidooi houden voor een algehele renaissance van onze moraal als het echte antwoord op de huidige crisis. Ik verbaasde me niet zozeer over het oppoetsen van Balkenendes intussen wat dof geworden tafelzilver van de normen en waarden, en zelfs niet over het naturel waarmee u onze moraliteit claimt als monopolieproduct van het christendom. Ik verbaasde me vooral over uw verbazing dat er nog zoveel goede voorbeelden van burgerschapszin, saamhorigheid en solidariteit te vinden zijn in onze samenleving. Het is alsof u opeens oog krijgt voor onze klaarblijkelijk nog immer vitale civil society. Een eigenschap die bijna al uw collega-politici op miraculeuze wijze verkrijgen rond verkiezingstijd: de Binnenhof-staar trekt in het zicht van het electoraat weg als de grauwsluier in de wasmiddelenreclame. Er blijken vrijwilligers te zijn die een museum runnen. Een voetbalclub werkt mee aan de re-integratie van mensen met een vlekje. Demente ouders worden liefdevol door hun kinderen verzorgd… En zo buitelen de voorbeelden over elkaar heen. Vanonder de Haagse stolp lijkt het wel alsof die verdraaide crisis ook het beste in de mensen wakker heeft gemaakt. Nu vadertje staat armlastig is geworden, leren de mensen in het land weer zelf hun broek ophouden. Hallelujah! De werkelijkheid is echter dat die solidaire, ondernemende, vrijwillige en gul gevende burgers er ook al waren toen het Nederland economisch voor de wind ging. Zeker, het is waar, er zijn genoeg voorbeelden van subsidieverslaafden, maar het is ook wonderbaarlijk dat Nederlanders bij een hoge belastingdruk ook nog een indrukwekkende solidariteit en gemeenschapszin geheel uit eigen portemonnee willen financieren. Ons land telt miljoenen vrijwilligers en mantelzorgers, tienduizenden bij de Belastingdienst geregistreerde algemeen nut instellingen en misschien wel een veelvoud hiervan aan niet geregistreerde netwerken, organisaties en vriendenclubs die zich inzetten voor het algemeen belang. Onze civil society vibreert, klopt en groeit gestaag, al vanaf de Tweede Wereldoorlog. Crisis of geen crisis. Verkiezing of geen verkiezing. Het zou daarom van realiteitszin en respect getuigen meneer Buma, als u, en uw nu zo driftig zieltjes winnende collega’s, die maatschappelijk actieve en ondernemende burgers eens echt serieus gaan nemen. Ze niet te zien als exoten die in hun hobbyhoekje gezellig mogen weldoen terwijl overheid en bedrijfsleven de echte economie aan de praat moeten houden. Of als stemvee dat haar moraliteit weer moet herwinnen. Misschien zou Den Haag een voorbeeld kunnen nemen aan de normen en waarden die klaarblijkelijk in onze civil society nog worden gekoesterd. De zoektocht naar en herontdekking van onze moraal mag daarom daar beginnen waar zij als eerste is verloren: op het Binnenhof. U, meneer Buma, en uw collega’s, zitten daar om ons te dienen. Misschien is dat inzicht wel het werkelijke begin van een uitweg uit deze crisis.
nl
