nl
Anouk was verantwoordelijk voor het opstellen van een Theory of Change (ToC) en vertelde me laatst over haar ervaringen. Ze was net begonnen als junior medewerker bij een stichting die buurtinitiatieven opzet en leek haar een mooie klus. Vier sessies en vijf drafts verder dacht ze daar wel anders over. Discussies duurden eindeloos en gingen vooral over formuleringen. Bijeenkomsten werden eindeloos uitgesteld, de energie was duidelijk verdwenen. De directeur vroeg zich openlijk af waarom ze ook alweer met dit traject begonnen waren.
Zie hier een klassiek voorbeeld van ToC allergie, een specifiek ziektebeeld binnen de groep aandoeningen die we ook wel impact irritaties noemen. ToC allergie uit zich door alles wat Anouk heeft meegemaakt en eindigt vaak in onverschilligheid, vermoeidheid en frustraties tussen collega’s.
Impact irritaties in brede zin herken je door uitspraken als: 'Laten we gewoon aan de slag gaan, dat is tenslotte waarom we bestaan'. Of: 'Impact is ingewikkeld, een containerbegrip of dat doen we toch al'? Je herkent het ook aan impact trajecten die vooral moeten leiden tot producten en waar vooral nadruk ligt op meten.
Waar wordt dit ziektebeeld door veroorzaakt? En is er wat aan te doen?
We dwalen snel af van waar het bij sturen op impact om gaat, is allereerst mijn ervaring. We steken impact trajecten technisch in en werken aan de ToC als product. Terwijl sturen op impact moet gaan over vraagstukken binnen het werkveld en over hoe jij als organisatie van (unieke) waarde kan zijn voor dat vraagstuk. Waar je voor staat als team en waar je super goed in bent. En wat de allerbeste en meest creatieve manier is om je doel te halen. En dat zijn zonder uitzondering altijd leuke, energie gevende sessies met betrokken medewerkers. Ik kom weinig mensen tegen die niet een nog groter verschil willen maken.
Nieuwe richting
Een mooi voorbeeld van een impact traject dat een nieuwe richting en heel veel energie gaf is het traject dat ik met Stichting War Child heb doorlopen. De start vraag was; hoe kan War Child in plaats van de 300.000 kinderen die zij nu jaarlijks bereikt, in de toekomst 160 miljoen kinderen helpen die lijden onder de effecten van geweld en gewapend conflict? Oftewel: wat is ervoor nodig om wereldwijd op te schalen?
En die vraag gaf ongelooflijk veel energie aan alle betrokkenen. En leverde een totaal nieuwe propositie op waarin War Child gaat samenwerken met grote internationale organisaties als bijvoorbeeld de World Health organisatie en SOS Kinderdorpen om haar bewezen effectieve interventies via deze organisaties op te schalen. In plaats van alles zelf te doen. Een grote verandering en enorm spannend? Zeker! Was het soms lastig en vermoeiend? Zeker, maar niet omdat de formulering van een effect in de ToC niet voldeed aan de spelregels. Maar omdat een strategie wijziging nu eenmaal uitdagend is en het echt ergens over ging.
Ga dus aan de slag met impact en een ToC als er echt wat op het spel staat qua beslissingen. Als er echt wat veranderd kan worden. Begin er anders niet aan.
Impacttaal
Daarnaast pleit ik ervoor om zorgvuldiger om te gaan met de impact taal. Om ons zo min mogelijk te verschuilen achter jargon en taal te gebruiken die goed reflecteert waar het echt om gaat. En dat zit soms in kleine dingen. Dus niet als doel van een traject ‘we gaan – op participatieve wijze – een ToC ontwikkelen op organisatie niveau’ maar we gaan ‘ideeën ontwikkelen om zoveel mogelijk verschil te maken als organisatie’. Zo kunnen we sturen op impact als concept anders laden en dat is nodig om ervoor te zorgen dat we het over echte vraagstukken hebben.
Als medeschuldige aan deze taal probeer ik een steentje bij te dragen door mee te werken aan een heel bijzonder project; het Purpose Reporting initiatief. In dit traject, opgezet door Kees Klomp & collega’s van het Thrive Institute gaan we op zoek naar nieuwe taal om over impact te communiceren. Samen met 10 bijzondere kunstenaars van de Turnclub en een aantal goede doelen, impact financiers en bedrijven die hun impact data ter beschikking stellen. In het onderzoek dat meeloopt met het traject analyseren we welke elementen werken en wat dat kan betekenen voor impact trajecten en impact rapportages in het bijzonder. Medio 2022 verwachten we de eerste resultaten die ik bij deze beloof hier met jullie te delen.
Een ToC is dus een middel om een wezenlijke discussie te voeren. En Impact management is een vakgebied dat je helpt je unieke waarde in beeld te brengen, te challengen en te verbeteren. Het brengt je terug naar de essentie van het werk met elkaar: de wereld een beetje mooier maken! Veel plezier!
Heeft u een vraag voor Edith of een interessante kwestie? Mail de redactie: dedikkeblauwe-redactie@walburgpers.nl
* Auteur Edith Kroese is DDB-Expert Social Impact.
►Ga naar Ediths SELECT-page op deze website: daar worden staan alle artikelen van en over haar, en over impact bij elkaar.
