Ont-moedigen

‘Moed' luidt het thema voor het komende Civil Society congres. Wat betekent moed voor u? Een heldendaad? Of wie weet een daad of juist iets nalaten, maar meer op de achtergrond. En gaat aan moed een bewuste of onbewuste gedachtevorming vooraf? En is een niet-bewuste niet gewoon roekeloos met een toevallig goede afloop en achteraf gezien benoemd als een heldendaad? Maar laat u niet teveel ontmoedigen door mogelijke risico's en angst.

Harry Wu, de Chinese mensenrechtenactivist, vertelde in oktober vorig jaar bij de Veerstichting dat hij geen held is. Hij was een slachtoffer van het systeem en ging vervolgens voor tientallen jaren de arbeidskampen in. Nu wordt hij door anderen als een held gezien. In al die kampjaren echter heeft hij zich zelf geen seconde moedig gevoeld. Eerder het tegendeel, door stil en meegaand te zijn had hij de kans op overleven. Ik denk dat iedereen dat zou doen. Wel is hij nu moedig omdat hij nog steeds staat waar hij voor stond! En juist nu in Chinese bloeitijden.


Zelf vind ik iemand moedig die bewust iets doet of nalaat met een onzekere uitkomst en een gerede kans om ‘afgerekend' te worden bij een foutieve afloop. Die afrekening kan bijvoorbeeld de arts zijn van Artsen zonder Grenzen die in een risicogebied gegijzeld wordt. Maar ook de bestuurder van een stichting die weet dat het uitzenden van vrijwilligers naar zo'n gebied niet zonder risico's verloopt. Of moet je de Arbo-wetgeving in acht nemen en aldus geen vrijwilligers de deur uitsturen tot het risico geweken is?

 

U zult nu ongetwijfeld denken dat dit te ver gaat maar er komt een moment om een beslissing te nemen. En uw moment hoeft niet het moment te zijn van anderen. En achteraf kunnen we het met ons voortschrijdende inzicht veel beter beoordelen. Maar dat inzicht is tevens de beeldvorming van nu waar u ook vaak op zult worden afgerekend!

 

In de filantropische sector zijn er veel (spel)regels waar u zich aan dient te houden: accountantscontrole, CBF en straks ook andere keurmerken, belastingwetgeving, Commissie Wijffels en ISO-normeringen. En daarnaast kennen we de Donateursvereniging en anderen die extra kritisch zijn waar nodig. En om over de media nog maar te zwijgen. Laat u zich niet ontmoedigen: Blijf het lef tonen om uw doelstelling te bereiken! Het zijn de kennis, kunde en ervaring waar u en de gevers zich op mogen vertrouwen. En ja, af en toe gaan er zaken mis maar leg uit dat dit hoort bij het risico van het vak! En natuurlijk, het risico incalculeren waar mogelijk.

 

En dan nu het dilemma. Stel, u heeft de keuze: nu een noodsituatie om mensen te redden binnen de doelstelling met de wetenschap dat dit mis kan gaan en u niet meer zult voldoen aan een van de gestelde regels en alle mogelijke consequenties van dien?

Hier is moed voor nodig; moed om grenzen over te gaan; uw grenzen of mogelijk die van anderen. Aan u de keuze.

 

Lucas Hendricks, director projectfinanciering Universiteit Leiden