nl
Er is een groot toezichtsprobleem op anbi’s in Nederland schrijft kwaliteitskrant NRC Handelsblad: we zijn een ‘goede doelenparadijs’ waar veertig fte’s waken over 43.000 instellingen. Is de paus rooms? De aarde rond?
Het is al vele jaren bekend dat er een beperkte handhaving is. Internationale topexpert en fiscaal jurist mr. dr. Ineke Koele wijdde hieraan nog niet eens zo lang geleden een messcherpe analyse onder de kop: ‘Nederland ANBI-land, voorbij cowboy country graag.’ Met een beetje googlen had NRC het kunnen vinden en met haar analyse de diepte kunnen geven aan de eigen berichtgeving die we nu missen in de slijpsteen van onze geest. Want wat is nu de onderliggende suggestie? Schaf die regeling toch af! NRC: ‘Giftconstructies kosten de schatkist jaarlijks een half miljard euro. Er is amper mankracht om misbruik te voorkomen.’
Ja? En nu? Dit doet denken aan: omdat het recht op een ww-uitkering moeilijk is te controleren, schaffen we de hele uitkering maar af. Dat scheelt de staat een heleboel geld en gedoe.
Vreemd dat bij het opsommen van ‘kosten’ zelden wordt gesproken over de ‘opbrengsten’. Of beter geformuleerd: het te verwachten verlies aan ‘opbrengsten’ ingeval van afschaffing: minus 30% giften.
Laten we daarom eerst deze arresteren: onze civil society wordt erkend om zijn rol en geniet een principiële vrijstelling, evenals zijn donoren, die vrijwillig afstand doen van hun vermogen en dat kunnen defiscaliseren. Dat is niet zomaar een gunstje of een luxe extraatje voor hoogconjuncturele tijden. Het gaat hier om het algemeen belang. Kijk eens naar andere westerse democratieën. Principe boven praktijk.
Dan nu de uitvoering, want principes hebben een prijskaartje. Onze civil society heeft baat bij een strakke definiëring van de randvoorwaarden van zijn status. Die definiëring laat nu evident te veel ruimte voor interpretatie. Dat huiswerk moet over. En dan is er - en daar hebben NRC, Koele en vele anderen volkomen gelijk aan - behoefte aan een strenge controle op rechtvaardige en doelmatige anbi-voorwaarden. Fraude moet keihard aangepakt worden. Het gaat hier immers om facilitering vanuit de collectieve middelen. Dat vraagt om prioritering bij de overheid én om medewerking en helderheid van de sector (bijvoorbeeld in het sneller optuigen van een centrale portal, wat toezicht veel effectiever maakt). In haar eigen belang: om rotte appels effectief uit de goede doelenmand te laten verwijderen en zo populistische aantijgingen en gemakzuchtige oplossingen te pareren. Voor je het weet is het fiscale kind met het badwater het raam uit.
Tax & Legal
