NRC: Filantropen zijn niet heilig, wel nuttig

Filantropen zijn niet heilig, wel nuttig
Filantropen zijn niet heilig, wel nuttig
6 februari 2019
Nieuws | | Filantropen

Het is van belang filantropen kritisch te bezien. Maar biedt ze ook een uitgestoken hand, betoogt Michael Hiltrop in NRC Next.

‘In hun opinieartikel Foute filantropen bedreigen de democratie formuleren Menno Bosma en Roeland Muskens drie punten van kritiek op de filantropie. Ten eerste dat de filantroop door middel van filantropie te vaak persoonlijke belangen nastreeft, ten tweede dat de oplossingen van de filantropen vaak het grote kapitaal ten goede komen, en ten derde dat ze vaak te gesloten opereren.’

Filantropie een gevaar?

‘Het artikel zou lezers het idee kunnen geven dat filantropie een gevaar is voor de Nederlandse democratie, omdat er geen duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen de manier waarop filantropie in Nederland en in de Verenigde Staten georganiseerd is. Er zijn echter drie grote verschillen.’

‘Het Nederlandse systeem drukt filantropen in een juridisch keurslijf als zij met fiscaal voordeel willen schenken. Om zich als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) te kwalificeren, moet een instelling zich voor minimaal 90 procent inzetten voor het algemeen nut. Dit voorkomt twee van de drie eerdergenoemde kritiekpunten van de auteurs, namelijk het nastreven van persoonlijke belangen en het gesloten opereren.’

‘Ten tweede wordt nergens in het artikel genoemd dat filantropie en de overheid goed naast elkaar kunnen bestaan. (…) Ten derde staan de lessen die in het artikel genoemd worden, ver af van de Nederlandse werkelijkheid. De eerste les, dat filantropen hun geld beter niet op een immorele manier kunnen verdienen, ook al schenken ze het daarna aan de samenleving, klinkt nobel. Maar het verdienen van geld op een immorele manier, zoals door alcohol- en tabaksproducenten, is in ons land eerder uitzondering dan regel.’

Welwillende filantropen

‘Het is dus van belang filantropen kritisch te bezien. Maar welwillende filantropen, die hun al dan niet op een morele manier verdiende vermogen aanbieden voor het algemeen nut, moet een uitgestoken hand geboden worden. Zolang we filantropen maar beschouwen als geluksvogels, en niet als heiligen.’

Bron: NRC Next

Lees het volledige artikel op nrc.nl

Lees het artikel van Menno Bosma en Roeland Muskens ‘Foute filantropen bedreigen de democratie’

Lees hier de eerdere reactie van Edwin Venema, columnist van De Dikke Blauwe, op het artikel van Bosma en Muskens