Noorse Broeders krijgt boete van 4,3 miljoen niet terug

Noorse Broeders krijgt boete van 4,3 miljoen niet terug
Noorse Broeders krijgt boete van 4,3 miljoen niet terug
19 september 2018

Kerkgenootschap De Noorse Broeders kan voorlopig fluiten naar de miljoenen euro’s aan kerkgeld waarop justitie beslag heeft gelegd. De miljoenen zouden door een oud-kerkbestuurder zijn ontvreemd. De kerk eiste het geld terug en spande een procedure aan bij de rechtbank Zutphen. Het kerkgenootschap lijkt nog meer voor de kiezen te krijgen nu ook de fiscus een onderzoek gestart is.
 
De meervoudige raadkamer van de rechtbank Zutphen verklaarde maandagmiddag het klaagschrift van het genootschap ongegrond. Volgens de rechtbank staat niet vast dat de kerk daadwerkelijk eigenaar is van het geld. Inde uitspraak staat: ‘De meervoudige raadkamer van de rechtbank Zutphen heeft het klaagschrift ongegrond verklaard. Naar het oordeel van de raadkamer volgt uit de door klaagster overgelegde aktes van cessie enkel dat klaagster schuldeiser is. Dat maakt niet dat zij ook eigenaar is geworden van de in beslag genomen gelden. Ook overigens is klaagster niet zonder twijfel aan te merken als zijnde de eigenaar van de gelden. Er is nader onderzoek nodig om dat te kunnen concluderen. Daarvoor leent de raadkamerprocedure zich niet.’

Misdrijven

Volgens de officier van justitie kon het beslag niet worden opgeheven, omdat het mogelijk afkomstig is van misdrijven. „Op zitting heeft de verdachte aangegeven dat het geld mogelijk afkomstig is van belastingfraude, dus van een misdrijf”, aldus OM-woordvoerster Marieke van der Molen. 

Fiscusonderzoek

Volgens bronnen is ook de fiscus gestart met een onderzoek, zo meldt het Dagblad van Het Noorden. ‘De fraudezaak kwam aan het rollen door een aangifte van de Amsterdamse advocaat David Schreuders op 26 februari 2016, namens de goededoelenstichting HippoMundoCharity (HMC) in Koekange. Volgens de aangifte heeft Jonathan van der L., die jarenlang bestuurder is geweest van allerlei onderdelen binnen het netwerk van de Noorse Broeders, miljoenen achterover gedrukt, onder meer van HMC. Onder de naam ‘Tankenberg’ onderzoekt het Openbaar Ministerie de kwestie momenteel.’

NRC Handelsblad

De zaak kreeg landelijke aandacht door publicaties in NRC Handelsblad eind 2016. De krant reconstrueerde in een uitgebreid drieluik de vermeende belastingontwijking van de sektarische geloofsgemeenschap Noorse broeders. Via goede doelenstichtingen zoud de Nederlandse fiscus meebetalen aan onder meer vakanties, sportkleding voor de jeugd en verfraaiing van het hoofdkwartier in Noorwegen.  

Nederlandse tak

De Noorse broeders is een internationale, sektarische geloofsgemeenschap met zo’n 40.000 leden in 65 landen. De Nederlandse tak met zo’n tweeduizend leden noemt zich de Christelijke Gemeente Nederland (CGN) en bestaat uit vijftig stichtingen (veertien met een anbi-status) en 23 bedrijven. Enkele stichtingen worden volgens NRC stelselmatig gebruikt voor verkeerde doeleinden. De Belastingdienst is een van die stichtingen, Hippo Mundo Charity, al een tijdje op het spoor.

Lening via stichting

NRC Handelsblad, dat de hand legde op interne documenten en duizenden e-mails, komt met een aantal voorbeelden van het misbruik van de stichtingen. Zo zou de kerk voor het terugbetalen van een miljoenenlening aan een Noorse bank een constructie hebben opgezet via een tweede stichting. De lening werd gebruikt voor het opknappen van een vakantie- en conferentieoord van de broeders in Noorwegen. Door de terugbetaling via de anbi-stichting te laten lopen hoefden de broeders geen belasting af te dragen. Het geld voor de aflossing kwam van de volgelingen van de kerk: in Nederland zijn dat er tweeduizend. Zij konden op hun beurt de donaties ook weer fiscaal verrekenen. Zo betaalde de fiscus twee keer mee aan het conferentieoord, concludeert NRC. Uit de mails blijkt dat twee ambtenaren, bestuursleden van de stichting, wisten dat dit fiscaal dubieus was. 

Geen contributie, maar gift

Volgens NRC lieten de elf lokale anbi’s in Nederland de fiscus de afgelopen jaren ten onrechte meebetalen aan reisjes van de jeugd, sportkleding voor jongeren en het clubwerk. Bij de afdeling Terwolde betaalden de leden geen 'contributie' meer voor het clubwerk van hun kinderen, maar deden ze een gift. ‘Het voordeel van deze wijze van fondswerving is dat de gift fiscaal aftrekbaar is’, staat in een mail. 

►Bronnen: Dagblad van het Noorden, NRC Handelsblad, www.uitspraken.rechtspraak.nl