'Noorse broeders ontwijken belasting met anbi’s'

De sektarische geloofsgemeenschap Noorse broeders ontwijkt al jaren de belastingen. Via goede doelenstichtingen betaalt de Nederlandse fiscus mee aan onder meer vakanties, sportkleding voor de jeugd en verfraaiing van het hoofdkwartier in Noorwegen. Dat schrijft NRC Handelsblad in een tweede artikel van een drieluik over de Noorse broeders.
 
De Noorse broeders is een internationale, sektarische geloofsgemeenschap met zo’n 40.000 leden in 65 landen. De Nederlandse tak met zo’n tweeduizend leden noemt zich de Christelijke Gemeente Nederland (CGN) en bestaat uit vijftig stichtingen (veertien met een anbi-status) en 23 bedrijven. Enkele stichtingen worden volgens NRC stelselmatig gebruikt voor verkeerde doeleinden. De Belastingdienst is een van die stichtingen, Hippo Mundo Charity, al een tijdje op het spoor. In een brief aan de stichting meldt de Belastingdienst dat de anbi-status wordt ingetrokken vanwege verboden ‘bancaire activiteiten’, maar dat is tot op heden nog niet gebeurd. 

Lening via stichting

NRC Handelsblad, dat de hand legde op interne documenten en duizenden e-mails, komt met een aantal voorbeelden van het misbruik van de stichtingen. Zo zou de kerk voor het terugbetalen van een miljoenenlening aan een Noorse bank een constructie hebben opgezet via een tweede stichting. De lening werd gebruikt voor het opknappen van een vakantie- en conferentieoord van de broeders in Noorwegen. Door de terugbetaling via de anbi-stichting te laten lopen hoefden de broeders geen belasting af te dragen. Het geld voor de aflossing kwam van de volgelingen van de kerk: in Nederland zijn dat er tweeduizend. Zij konden op hun beurt de donaties ook weer fiscaal verrekenen. Zo betaalde de fiscus twee keer mee aan het conferentieoord, concludeert NRC. Uit de mails blijkt dat twee ambtenaren, bestuursleden van de stichting, wisten dat dit fiscaal dubieus was. 

Geen contributie, maar gift

Volgens NRC laten de elf lokale anbi’s in Nederland de fiscus de afgelopen jaren ten onrechte meebetalen aan reisjes van de jeugd, sportkleding voor jongeren en het clubwerk. Bij de afdeling Terwolde betalen de leden geen 'contributie' meer voor het clubwerk van hun kinderen, maar doen ze een gift. ‘Het voordeel van deze wijze van fondswerving is dat de gift fiscaal aftrekbaar is’, staat in een mail. 

‘Geen loonkosten, maar onkosten’

Dan zijn er nog de ‘loonkosten’. Leider Jan-Hein Staal, bestuurslid van de stichting CGN, stuurt volgens NRC maandelijks een rekening van duizend euro vanuit zijn adviesbedrijf. Bestuurswerk voor anbi’s hoort echter onbezoldigd te zijn. De loonkosten van medebestuurder Hanna Kook-Visser worden vanaf 2015 als ‘huur werk- en vergaderruimte’ aan CGN gefactureerd door een broederbedrijf waaraan Kook is verbonden.
Stichting CGN zegt in een reactie op het artikel van NRC dat de betalingen aan de bestuursleden Staal en Kook-Visser niet voor hun bestuurswerk waren. Staal heeft ‘een tegemoetkoming ontvangen voor de vele onkosten en uitvoerende werkzaamheden in het kader van zijn inzet voor CGN, niet zijnde zijn taken als bestuurslid’. Kook heeft tot eind 2015 ‘onkostenvergoedingen’ gekregen. Van maart 2016 tot en met augustus 2016 was zij in dienst van stichting CGN ‘voor extra taken’. Volgens de stichting zijn hiermee de anbi-voorwaarden niet geschonden.