Niet de boot, maar de vloot

En toen was er nog één. Deze week fuseerden twee goede doelen die zich bezighouden met dementie: Alzheimer Nederland en Stichting Alzheimer Onderzoek gaan voortaan door als Alzheimer Nederland op één locatie, met één directie, met één RvT en één propositie waardoor een einde komt aan de grote donateursverwarring. Waarom gebeurt dat niet vaker, vraag je je soms af?
 
Tussen droom en efficiency staan staan klaarblijkelijk wetten in de weg en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren (vrij naar Elsschot). Bestuurders in de sector raden we daarom aan ons interview met Gea Broekema en Marc Petit te lezen. Zij vertellen welke wetten en praktische bezwaren overwonnen moesten worden, maar ook de onverklaarbare weemoed komt ter sprake. Om die te overwinnen is in de eerste plaats bestuurlijke moed nodig die het eigenbelang overstijgt. En dat eigenbelang zit nu eenmaal in elke organisatie ingebakken.
 
De zichzelf in standhoudende organisatie in de non-profitsector is een bekend fenomeen. Het is een cocktail van doelredeneringen, historische, culturele argumenten, ongebreidelde passie en van bestuurlijke prikkels die vaak door Raden van Toezicht worden versterkt: méér geld ophalen, méér voorlichting, méér...dan vorig jaar in elk geval. Méér is echter niet altijd beter. De meer-gedachte ontneemt het zicht op de inhoud, en die, zo leren we uit de Alzheimer-casus, is moeder en motor van een geslaagde fusie.
 
'Fusie' is daarbij een woord met alle associaties waar in onze sector zo van gegruwd wordt: het for-profitbeeld van 'gedoe', 'gedwongen ontslagen' en 'winstmaximalisatie' ten behoeve van de aandeelhouders-rupsjes-nooitgenoeg. Maar is 'maatschappelijke winstmaximalisatie' nu zo'n gruwel?
 
Broekema en Petit bewijzen dat er achter deze clichébeelden een werkelijkheid ligt die voldoende ruimte laat voor nuance, behoud van identiteit en eigenheid. Daarvoor is wel nodig dat de ambitieuze doelstelling - dementie de wereld uit - het allesbepalende punt op de horizon blijft. Met hun goede doelen-huwelijk 'uit het boekje' schrijven ze wat ons betreft beiden zonder enige weemoedigheid een klein beetje geschiedenis.