Natuurmonumenten zal de komende jaren steeds vaker de regie over haar natuurgebieden aan de achterban overlaten. Dit initiatief komt voort uit de achterbanraadpleging over natuurbeleving, die Natuurmonumenten de afgelopen tijd uitvoerde. De raadpleging bestond onder andere uit een online enquête, die meer dan 43 duizend mensen invulden. Hiermee deed zij ervaring op in Delfzijl. Hier zijn omwonenden verantwoordelijk voor het gebied geworden. ‘Leden zijn mede-eigenaar van de natuur’, zegt algemeen directeur Marc van den Tweel in een reactie. ‘De natuur is in goede handen is bij onze achterban.’
Meer dan de helft noemt ‘rust’ het belangrijkste motief om de natuur in te gaan. Respondenten geven aan de natuur bij voorkeur op een persoonlijke manier te beleven – maar beseffen dat niet alles tegelijk kan. Voor een ruime meerderheid van 61 procent staat bescherming van de natuur voorop. Ruim driekwart van de leden is voorstander van het tijdelijk afsluiten van natuurgebieden waar zeldzame planten of dieren voorkomen, bijvoorbeeld tijdens het broedseizoen.
Boswachter als bruggenbouwer
Bij botsende belangen geven respondenten aan vertrouwen te hebben in het onderling overleg. Daarbij speelt de boswachter een centrale rol. Hij wordt beschouwd als bruggenbouwer tussen de belangen van de natuur en die van uiteenlopende gebruiker. In de praktijk heeft Natuurmonumenten ook elders ruime ervaring opgedaan met deze manier van werken. In het Brabantse Visdonk beheren hondenbezitters samen een hondenveld en houden ze zelf toezicht op het naleven van de afspraken over loslopen. Natuurmonumenten gaat ook dit voorbeeld in andere natuurgebieden toepassen.
Financiering voor natuur
In de enquête heeft de achterban zich eveneens kunnen uitspreken over de financiering van recreatieve voorzieningen. Ongeveer driekwart van de respondenten geeft aan bereid te zijn te betalen voor evenementen en excursies. Veertig procent geeft aan betaald parkeren als een acceptabele optie te beschouwen.
Bij een aantal grote evenementen gaat Natuurmonumenten daarom bij wijze van proef parkeergeld heffen. Ook bedrijven die geld verdienen met activiteiten in de natuur gaan een bijdrage leveren aan het onderhoud van het gebied. Daarnaast start Natuurmonumenten de komende tijd een experiment met betaald parkeren bij drie gebieden waar veel recreatie plaatsvindt. ‘Natuurmonumenten kan iedere euro maar een keer uitgeven. Die euro naar de aanleg van een parkeerplaats gaat niet naar de aankoop of het onderhoud van een natuurgebied’, aldus Van den Tweel. Leden krijgen uiteraard zo groot mogelijk voordeel, dit kan zijn in vorm van korting of vrijstelling.
Mountainbiker onderhoudt eigen route
Natuurmonumenten gaat groepen gebruikers als mountainbikers en ruiters daarom medeverantwoordelijk maken voor onderhoud en sponsoring van bijvoorbeeld routes. Dat dit werkt, leert de ervaring van het Voorsterbos in Flevoland. Hier namen mountainbikers het initiatief tot de aanleg, het onderhoud en de financiering van een MTB-route. Van den Tweel: ‘Zij zijn eigenaar geworden van hun stukje natuur. Dit gaan we dus op meer plekken initiëren.’
nl
