nl
Ook hier lijkt de oplossing in Nederland weer vaak gezocht te worden in de rol van de overheid als controle-of correctie mechanisme; als tegenkracht. Diverse opiniestukken roepen op voor overheidsmaatregelen die bedrijven verplichten om meer maatschappelijke waarde te creëren. Op zich werkt dat mechanisme op korte termijn wellicht goed om diegenen eruit te filteren die daadwerkelijk gemeenschapsgeld (lees: belasting) verdienen. Tegelijkertijd is dit niet een oplossing die op de middellange termijn waarschijnlijk zal werken. Allereerst omdat als de overheid meer wil verplichten naar bedrijven -buiten deze noodmaatregelen om, zij soms wel tientallen jaren bezig is met wet-en regelgeving. Zie de stikstofregeling. Die discussie is niet bepaald vorig jaar begonnen… Daarnaast blijkt uit onderzoek dat correctie- en controlemechanismen die draagvlak hebben binnen de eigen organisatie, effectiever zijn dan extern opgelegde correcties of controle. Net als de overheid zelf, kunnen (of moeten) bedrijven dus zelf tegenkracht organiseren die bestaande handelings-patronen ter discussie stellen, hoe ongemakkelijk dat soms ook kan zijn. Zouden corporate foundations deze tegenkracht kunnen zijn?
Enerzijds wel. Bij tegenkracht krijgt de meervoudigheid van belangen een belangrijke rol. Een corporate foundation weet als geen ander hoe het is om verschillende belangen in acht te nemen en daarmee te werken. Vaak balanceren het maatschappelijk belang met het bedrijfsbelang, en bij familiebedrijven komt daar ook nog belang van nalatenschap bij. Wel zet een corporate foundation altijd het samenlevingsbelang voorop; immers zijn zij een organisatie met maatschappelijk belang. Die belangen kunnen soms botsen, want niet alles wat goed is voor een bedrijf, is automatisch goed voor de samenleving of andersom. Anderzijds kunnen deze belangen ook soms verenigd zijn, zo zie je dat bedrijven en corporate foundations ook soms gezamenlijke doelen nastreven, al is het ieder van een ander perspectief. En juist dit andere perspectief is van essentiële waarde voor een bedrijf.
Aan de andere kant zijn corporate foundations eigenlijk maar klein relatief in vergelijking met het geaffilieerd bedrijf, dus hoe sterk zou die tegenkracht kunnen zijn? Nou niet dus, tenzij je dit serieus een plek weet te geven in de governance van het bedrijf. Zet bijvoorbeeld niet langer (alleen) de CEO van het bedrijf in het bestuur van de corporate foundation (als je het over correctie en controlemechanismen hebt richting corporate foundations…), maar zet de directeur van een corporate foundation als tegenkracht in het bestuur van het bedrijf. En dit lijkt me helemaal essentieel als het bedrijf en de foundation in essentie dezelfde visie delen. Anders neem je het perspectief van kwetsbare groepen in de samenleving totaal niet serieus en zeg je eigenlijk: “Wij zijn er niet echt voor iedereen; wij zijn er alleen voor diegenen die het kunnen betalen”. En wat betekent je purpose statement dan nog in de nieuwe stakeholder samenleving?
Met dank aan Mayke van Keep (De Issuemakers) die mij inspireerde over dit onderwerp tijdens een gesprek over de veranderende rol van corporate foundations. Ik nodig u graag uit om u in dit gesprek te mengen; wij waren in ieder geval nog niet uitgepraat.
* dr. Lonneke Roza is onderzoeker aan Rotterdam School of Management op het gebied van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen en Corporate Foundations, waarop zij in 2016 is gepromoveerd. Kenmerkend aan Lonneke is dat zij praktijkvragen probeert te combineren met vragen die de wetenschap intrigeren. Voor De Dikke Blauwe verzorgt ze bijdragen op het gebied van Bedrijfsfilantropie en nieuws over de sterk in opkomst zijnde bedrijfsfondsen te duiden.
►Meer bijdragen van Lonneke Roza lezen? klik hier
