Longfonds directeur Michael Rutgers is ervan overtuigd dat de kennis en de technologie om chronische longziekten succesvol tegen te gaan binnen handbereik ligt. ‘We moeten nu internationaal de cruciale stap nemen om alle expertise te bundelen, zodat die oplossing er sneller komt’. Onder leiding van Rutgers nam het Longfonds de regie om die krachtenbundeling mogelijk te maken. ‘Ook als kleine organisatie kun je een beweging in gang zetten. Internationaal krijgen wij veel gedaan.’
 
‘Om echt impact te bereiken moeten we groter denken.’ ‘In de twintigste eeuw hebben we dankzij vaccinatieprogramma’s en toegenomen hygiëne infectieziekten zoals tbc, polio en mazelen succesvol bestreden. De grote uitdaging voor de 21ste eeuw is de aanpak van chronische aandoeningen die horen bij de moderne leefstijl en verstedelijking. Als Longfonds richten we ons daarbij op de chronische longziekten astma en COPD.’ Rutgers ziet perspectief voor een internationaal gedeelde missie en neemt met het Longfonds het voortouw om kennisuitwisseling te realiseren. Daarbij kijkt hij reikhalzend uit naar stromingen zoals de Open Science-beweging, die ervoor pleit om wetenschappelijke onderzoeksresultaten en research data openbaar beschikbaar te stellen. 
 
Medische doorbraak versnellen
Het programma LONGFONDS |Accelerate is een treffend voorbeeld van de krachtenbundeling die het Longfonds realiseert. Rutgers: ‘We steken in op intensieve samenwerking tussen wetenschappers in Europa, Australië en de VS. En al in een vroeg stadium verbinden we relevante maatschappelijke partners. Wetenschappelijk onderzoek is de basis, maar wij voegen daar een sterke focus op oplossingen voor de patiënt aan toe. Met onze Accelerate aanpak kunnen we een medische doorbraak in longonderzoek echt versnellen.’

De aanpak is niet geheel onomstreden. Want frustreer je zo niet juist het onderzoeksveld, beperk je researchers niet en komt bijvoorbeeld fundamenteel onderzoek niet het gedrang? Rutgers: ‘Wetenschappers doen essentieel werk, maar resultaten blijven nog vaak op de plank liggen. Daardoor duurt het te lang voordat er oplossingen voor de patiënt zijn. Door brengen we met onze aanpak verandering in.’
 
Erkenning
LONGFONDS | Accelerate komt niet uit de lucht vallen. Rutgers: ‘Omdat we al vele jaren onderzoek financieren, kennen we het onderzoeksveld. We hebben gerenommeerde wetenschappers bij elkaar aan tafel gezet en de vraag gesteld: waar liggen internationaal de kansen op werkelijke oplossingen? Daar is de internationale krachtenbundeling begonnen. Die start was mogelijk dankzij een grote nalatenschap van een longarts die in zijn praktijk chronisch zieke longpatiënten behandelde voor wie hij weinig kon doen. Er volgden andere substantiële giften. Maar om het programma om dit tot resultaat te brengen, hebben we nog wel een financieringsuitdaging.’
 
Er zijn inmiddels twee onderzoeksprogramma’s van start, die van een onafhankelijke internationale jury een excellente beoordeling kregen. Het consortium Longregeneratie onder leiding van prof. dr. Hans Clevers werkt trans-Atlantisch samen aan de mogelijkheid om beschadigd longweefsel met stamcellen te repareren. Binnen vijf jaar worden de eerste resultaten verwacht. Om de longziekte astma te voorkomen, brengt het consortium Astma Preventie onze ‘verloren vrienden’ terug met producten op basis van zo min mogelijk bewerkte boerderijmelk en boerderijstof. Die leveren bepaalde micro-organismen die wij juist kwijtraakten door verandering in leefstijl en voedingspatroon. De klinische studie onder 2.700 kinderen wordt in 2024 afgerond.
 
Gezonde lucht
Naast onderzoek zet het Longfonds zich breder in om longziekten te voorkomen. Bijvoorbeeld op het gebied van Gezonde Lucht, dat afgelopen jaar in het regeerakkoord werd opgenomen.

Het programma Rookvrije Generatie is eveneens succesvol. ‘We gaan door tot geen enkel kind meer rookt’, aldus Rutgers, die er snel aan toevoegt: ‘Maar we kunnen niets alleen. Ook hier bundelen we krachten, bijvoorbeeld in de Alliantie Nederland Rookvrij. Als gezondheidsfonds hebben we een brede rol. En we stellen onszelf bij elke beslissing de vraag  wat er nodig is voor de doelgroep. We verliezen onze missie nooit uit het oog.’
 
Partnerships
Het Longfonds kiest voor samenwerking en dat zie je ook in partnerships met partijen als Eneco en Philips. En onlangs volgde een samenwerking met ABN AMRO. Rutgers legt uit: ‘ABN wil graag investeren in gezond onroerend goed. Niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat de meeste mensen twintig uur per dag binnen zitten. Het binnenklimaat is dus belangrijk. Met onze expertise kunnen we samen iets bereiken.’
 
Om een échte stroomversnelling te bewerkstelligen, moeten nog flinke obstakels worden weggenomen en taboes worden doorbroken, erkent Rutgers. ‘Sigarettenverkoop, aardgasproductie en vervuilende motoren zijn nog te vanzelfsprekend. Economische belangen krijgen nog te vaak voorrang. Gezonde lucht en gezonde longen moeten dwingender op de agenda.’