Maatvoering graag

Ook in het afgelopen half jaar is een deel van onze kolommen gevuld geweest met nieuws en achtergrond over de maatschappelijke legitimering en het ‘transparantiedossier’ waar veel charitatieve organisaties mee worstelen. Niet alleen de fondswervende trouwens; ook de vermogensfondsen, zoals Rien van Gendt onlangs opnieuw benadrukte. Onder het motto ‘Als je alles transparant maakt, zie je niets meer’ wordt er echter ook tegengas gegeven. In het grote exit-interview dat wij onlangs hadden met drie vertrekkende goede doelendirecteuren kwam dit aan de orde: we kunnen en moeten niet alles in cijfers vangen. Het gaat ook om het ‘gevoel’.
Zoals bij de meeste dingen in het leven gaat het in deze discussie ook weer om de maatvoering. De juiste balans.
De fanatiekste advocaat van het belang van de overheaddiscussie binnen non-profits is ongetwijfeld Dan Pallotta. Zijn vlammende TED-Talk over het kritieke belang ervan is een regelrechte YouTube-hit. Tegenstanders wijzen echter op het gevaar van verabsolutering van overhead. Charitatieve burgerassociaties zijn geen bedrijven en geen overheden: extreme aandacht voor de waardering van overheadkosten (natuurlijk vooral t.a.v. de salarissen) zou het tegendeel kunnen suggereren.
Tegelijkertijd moet erkend worden dat efficiency en financiële transparantie basisvoorwaarden zijn voor het bereiken van de doelstellingen op langere termijn. ‘Goed doen’ kan domweg niet zonder accountability en transparantie. Zonder goed toezicht en ethische codes hebben organisaties die hun draagvlak en financiering in de samenleving zoeken – in ieder geval op de langere termijn - een echt probleem.
Het geeft daarbij geen pas door vooraf al te beweren dat effectiviteit van een charitatieve organisatie niet in cijfers gevangen kan worden. Het argument dat het filantropisch werk daarvoor ‘te complex’ is, is een dooddoener van jewelste. Uiteindelijk zou je als bestuurder voor je eigen organisatie toch moeten willen weten of en hoe je je doelstellingen gaat halen. Daartoe ben je immers op aarde.
De maatvoering dus. Enerzijds met bedrijfsmatige principes de efficiency en transparantie nastreven; anderzijds erkennen dat ‘goed doen’ ook een appèl doet op het hart. Het is deze paradox die u en ons ook voor de komende jaren zal bezighouden. En moet bezighouden, wat ons betreft.