Lobby-oorlog bezuinigingen OS in volle gang

AMSTERDAM (5 april) - Eerder deze week kopte een aantal media dat VVD, CDA en PVV het eens waren geworden over een bezuiniging van een miljard op ontwikkelingssamenwerking. Of PVV-leider Wilders zijn zin ook echt krijgt, is niet bevestigd. Wel zorgde de berichtgeving voor een stroom aan reacties en kwam een ware lobby-oorlog op gang.

De lobby startte min of meer met Oxfam Novib, die Bill Gates aanspoorde ‘even Nederland te bellen’. Gates liet zich dat geen twee keer zeggen en sprong op de bres om de Nederlandse politici te laten weten dat ons land de voorbeeldfunctie moet behouden. Daarop volgde vorige week vrijdag de brief van oud-ministers van Buitenlandse Zaken Ben Bot, Hans van den Broek en Pieter Kooijmans, oud-premier Ruud Lubbers, oud-ministers voor ontwikkelingssamenwerking Agnes van Ardenne en Piet Bukman en oud-bewindslieden Wim Deetman, Ernst Hirsch Ballin en Karien van Gennip. De schrijvers meenden dat onevenredig bezuinigen op buitenlands beleid en ontwikkelingshulp betekent dat Nederland zichzelf in de voet schiet.

Brief verzoek van hulporganisaties
Inmiddels is duidelijk geworden dat ook de CDA-prominenten dat deden op verzoek van Nederlandse hulporganisaties. Algemeen directeur van Cordaid René Groothuis benaderde samen met enkele collega's van andere organisaties oud-bewindslieden van het CDA. Maar een woordvoerder van Cordaid benadrukt dat de woorden in de brief door de CDA'ers zelf zijn gekozen.

Boekestijntjes
Arend Jan Boekestijn (VVD) liet in diverse media van zich horen, waaronder in het televisieprogramma Pauw & Witteman en in het NRC: “Ontwikkeling ontstaat pas als het zin heeft om iets op te bouwen omdat er niet een roofzuchtige elite is die op gezette tijden komt afromen. Instituties zijn daarbij cruciaal maar die kan men niet opleggen. De elite zal echt niet voor een paar hulpstuivers hun aantrekkelijke positie opgeven. Laten we publiek-private samenwerking tot stand brengen op het gebied van landbouw, irrigatie, en misschien goed bestuur. Daar waar de markt faalt kan ontwikkelingshulp, en alleen als er vraag naar is, eventueel een rol spelen. Onderwijs, onderzoek en gezondheidszorg blijven belangrijk. Zet alle blauwdrukdenkers buiten de deur. Laat burgers de NGO’s financieren. Besef dat kennis belangrijker is dan geld. En gooi het heilige percentage overboord.”

“CDA door PVV gegijzeld”
En dan waren er nog de meer uitgesproken reacties. Tom van der Lee, campagnedirecteur Oxfam Novib: “Als het waar is, is het schaamteloos. Zeker van het CDA is het schaamteloos dat ze hier mee instemmen om de PVV aan boord te houden.” “Het CDA wordt door de PVV gegijzeld’, vindt René Grotenhuis (Cordaid). Alexander Kohnstamm, directeur Partos, is het daarmee eens: “Het CDA zou een miljard losgeld betalen aan Wilders, dat zou heel onverstandig zijn. Ook electoraal gezien. Uit onderzoek van het NCDO, is gebleken dat er geen meerderheid is voor bezuinigingen. Het is dus niet vanzelfsprekend dat iedereen het maar prima vindt om te bezuinigen.”

Reputatie van Nederland
Veel reacties gaan over de negatieve impact op de reputatie van Nederland binnen de EU. Er is angst dat wanneer Nederland bezuinigingen gaat doorvoeren ook andere landen hun ambitie zullen laten varen. “Als we hiermee doorgaan, gaan mensen zich in de wereld afvragen wat ze nu eigenlijk aan Nederland hebben”, zegt VNO-NCW.

Hoop gericht op CDA
Piet de Jong (CDA) gaat nog verder: “Als dat gebeurt, wil ik er niets meer mee te maken hebben. Dan denk ik dat ik uit de partij wil. Ik ga er tegen vechten, met mijn laatste krachten”, aldus de 96-jarige oud-premier. De hoop is overigens gericht op zijn partij. “De achterban van het CDA moet er alles aan doen om het CDA van gedachten te laten veranderen”, vindt Tom van der Lee.