Rampspoed als klimaatcrisis, Afghaanse vluchtelingen en gebrek aan Covid-vaccins een ver-van-mijn-bed-show? Think again, zegt Pieter Stemerding. Neem je morele verantwoordelijkheid en step up!
Net als veel anderen beperk ik in de vakantietijd mijn consumptie van dagelijks nieuws. Na een paar dagen denk je dan, wat mis ik nu eigenlijk? Belangrijke ontwikkelingen dringen toch wel door. Zo was daar het verontrustende nieuws van de IPPC met het laatste klimaatrapport; de machtsovername door de Taliban in Afghanistan en last but not least de groeiende kloof tussen Covid-gevaccineerden en niet-gevaccineerden. Dit laatste speelt in rijkere en armere wijken in Nederlandse steden én nog verontrustender, tussen rijke landen en ontwikkelingslanden. Ondertussen gaan in Nederland de onderhandelingen over de vorming van een nieuw kabinet de vijfde maand in, alsof er niets aan de hand is…
Wat is hier de gemene deler? In alle gevallen voelt het of de rampspoed en crises ver weg, in plaats of in tijd, plaatsvinden. Ook voelen wij ons maar beperkt (moreel) verantwoordelijk of in staat iets aan de problemen te doen. Tegelijkertijd doet onze economie het weer prima, lijken huizenprijzen en aandelenmarkten alleen maar verder te kunnen stijgen en vieren we vakantie. Ergens voelt dat heel ongemakkelijk.
Alles op een rij zettend denk ik dat er tenminste twee redenen zijn om serieuzer te kijken naar onze rol en betrokkenheid bij de drie genoemde crises. Ten eerste moeten we onze morele verplichting nemen en een serieuze bijdrage leveren aan het tegengaan van de klimaatcrisis. Dat betekent CO2-uitstoot verminderen en ons niet in allerlei berekeningen rijk rekenen, maar harde afspraken maken en maatregelen nemen. Dat zijn we aan de toekomstige generaties verplicht, zo simpel is het. Ook vis-à-vis de Afghanen, die met de Nederlanders in verschillende missies hebben samengewerkt en nu in gevaar zijn, hebben we de verplichting iets te doen. In dit geval hen een veilige plek bieden. Het feit dat slechts een paar procent van de Afrikanen is gevaccineerd tegen Covid-19 en wij slechts mondjesmaat vaccins doneren, impliceert volgens mij opnieuw een morele plicht in actie te komen. Naast een morele plicht is hier sprake van verkapt eigenbelang: als wij niets aan de drie crises doen gaan wij op korte en lange termijn heel veel last van de gevolgen krijgen. Of dat nu (klimaat)vluchtelingen, terrorisme of nieuwe Covid-varianten betreft; het levert elders veel ellende op maar ook hier zullen we niet gevrijwaard zijn van de gevolgen.
En wat moet de filantropische gemeenschap hieraan doen? Het minste wat wij als maatschappelijk georiënteerde wereldverbeteraars kunnen doen is de sense of urgency aanjagen, het debat voeren en bewustwording over onze verantwoordelijkheden vergroten. Maar vooral moeten we bijdragen aan concrete, praktische oplossingen en innovaties. Bijvoorbeeld voorbeeldprojecten in het kader van de energietransitie, de opvang van vluchtelingen of de organisatie van grootschalige donaties van vaccinaties aan ontwikkelingslanden. Kortom, als sector leiderschap tonen waar we een gebrek aan leiderschap signaleren. Bij voorkeur door niet te veel te praten maar door het te laten zien. Ofwel: leadership by example.
►Meer bijdragen lezen van DDB Expert Filantropiestrategie Pieter Stemerding? Klik hier.
Filantropiestrategie