Kind en badwater

Veel commotie was er vorige maand ontstaan na het bekend worden van de nieuwe anbi-criteria. Staatssecretaris De Jager haastte zich derhalve in een brief van 9 juli aan de Tweede Kamer om alle zorgen uit met name de filantropie-sector weg te nemen. Het moet gezegd: die brief geeft op veel vragen een duidelijk antwoord (de museumwinkel is geen beletsel, er komt geen nieuwe papierwinkel en nog meer van dit soort zaken). Jammer is het derhalve dat juist de toelichting op de meest fundamentele wijziging - anbi's moeten niet voor 50%, maar voor ten minste 90% het algemeen nut beogen - uiterst pover onderbouwd blijft. De 90%-regel is er met name om allerlei familiefondsen te beletten vermogen fiscaal gefaciliteerd op te bouwen en vervolgens uit te keren voor privé-doeleinden. "Dat is onwenselijk", zegt De Jager. Dat is het ook, maar de vraag is of De Jager zich realiseert dat het 90%-criterium ook veel potentieel privaat familiekapitaal aan de filantropie onttrekt. Dat is een van de redenen waarom onze oosterburen een gouden tussenweg hebben gekozen: met de eis dat een fonds voor 70% op het algemeen nut gericht moet zijn, blijft er voldoende prikkel voor familiefondsen om toch te kwalificeren als anbi, waardoor er meer privaat kapitaal voor het algemeen nut beschikbaar komt. De 90-10 regel van De Jager is heel duidelijk, maar de vraag is of hierdoor niet veel filantropische kindjes met het badwater worden weggekieperd.