nlFM: Het KGD is recent een publiciteitsoffensief(je) gestart; hierbij zijn ook landelijke media geïnformeerd (o.a. interview met Bart Hartman, maar ook persberichten, aandacht op Radio 1 Kassa, uitreiking keurmerken tijdens Civil Society door ex-minister Koenders enz.). Hiermee is de discussie over de (on)wenselijkheid van twee keurmerken ook nadrukkelijk naar de publieke ruimte verplaatst. Hebben jullie als initiatiefnemers hiermee een extra pressiemiddel ingezet om jullie doel te bereiken? Zo ja, wat is dit doel precies en waarom vinden jullie de gebruikte middelen daarvoor adequaat/passend?
Helmer - Hartman: "Ons doel is een modern keurmerk voor goede doelenorganisaties in Nederland: een keurmerk waarin prestaties en het inzicht geven in prestaties een prominente plaats innemen. Wij hebben met de uitreiking van het Keurmerk Goede Doelen aan 15 organisaties om twee redenen de pers gezocht. Op de eerste plaats om het Keurmerk en de 15 organisaties onder de aandacht van een breed publiek te brengen. Op de tweede plaats om het Keurmerk onder de aandacht van goede doelenorganisaties te brengen; om te bereiken dat zoveel mogelijk GDO's het Keurmerk gaan aanvragen. Dat de pers ook de verschillen tussen ons Keurmerk en CBF-Keur heeft belicht, was te verwachten. Maar overall zijn we tevreden over de wijze waarop het Keurmerk Goede Doelen en onze bedoelingen in de pers zijn gekomen."
FM: Is jullie statement dat het KGD weer opgeheven kan worden als aan bepaalde veranderingen in het CBF-Keur is voldaan een strategische koerswijziging? M.a.w. is het recent of al vanaf het begin de bedoeling geweest het KGD alleen in te zetten als pressiemiddel om veranderingen af te dwingen?
Helmer - Hartman: "Het is geen koerswijziging. Dat waren we altijd al van plan, maar we hebben dat in het kader van de publiciteit expliciet gecommuniceerd. Als wij ons doel bereikt hebben, heffen we onze stichting op. Dat zouden meer goede doelenorganisaties moeten doen."
FM: Is dit dan fair tegenover de doelen die zich nu (willen) kwalificeren voor het KGD?
Helmer - Hartman: "Ja, want we zullen het Keurmerk alleen opheffen indien er een keurmerk voor goede doelen beschikbaar is dat op alle aspecten die relevant zijn voor GDO's minstens zo goed voldoet als het Keurmerk Goede Doelen."
FM: Een van de belangrijkste zaken die jullie in een Keurmerk verwerkt willen zien is de impactmeting. Het is jullie intentie deze in het KGD te gaan verwerken, maar de facto is dit nog niet het geval. Roepen jullie dus nu niet voor je beurt? Feitelijk zijn op dit moment de criteria van het het huidige KGD veel ruimer en losser dan het CBF-Keur.
Helmer - Hartman: "Wij keuren nu op de mate waarin GDO's hun prestaties inzichtelijk maken. Daarmee beogen we prestatiegericht denken en handelen bij GDO's te stimuleren. Wij zijn ervan overtuigd dat alleen door na te denken over het inzichtelijk maken van prestaties, door indicatoren te definiëren, door indicatoren uit te testen en aan te scherpen en door ervaringen uit te wisselen we als sector kunnen komen tot goede indicatoren (specifieke sets indicatoren voor verschillende soorten GDO's). Ons initiatief helpt om dit doel te bereiken, maar ook de activiteiten van het Erasmus Centre, het social evaluator initiatief, de Transparantprijs, etc. Iedereen is het erover eens dat prestaties en het inzichtelijk maken van prestaties van groot belang zijn. Maar het is opvallend dat alle initiatieven op dit terrein van partijen komen die niet tot gevestigde orde van de sector behoren. Zonder creativiteit, durf en initiatief zullen we nooit komen tot indicatoren waarmee we de prestaties van GDO's inzichtelijk kunnen maken. De reactie van de VFI op onze publiciteit is veelzeggend. De VFI herhaalt het punt dat meerdere keurmerken naast elkaar onwenselijk is (overigens: mede door de VFI hebben we een CBF-Keur, een CBF-verklaring van geen bezwaar en een CBF-Certificaat; dus de pot verwijt.....) maar over hoe we volgens de VFI komen tot inzichtelijke prestaties, heeft de VFI de afgelopen jaren nooit iets gezegd. Laat staan actie ondernomen."
"Wij hanteren andere criteria dan het CBF. Met de kwalificatie ‘losser' wordt gesuggereerd dat onze criteria minder goed of minder relevant zijn. Daar zijn we het volstrekt mee oneens. Het meest ‘vaste' criterium van het CBF is het 25% criterium. Wij hebben niet zo'n criterium, omdat het - op niets gebaseerd - suggereert dat een GDO met minder dan 25% fondsenwervingskosten beter presteert (mate waarin ze haar doelstelling realiseert) dan een GDO met meer dan 25% fondsenwervingskosten. Bovendien lokt een rigide percentage allerlei ongewenste creativiteit uit in de verslaglegging, hetgeen de feitelijke transparantie niet vergroot."
"Ten slotte moet niet worden vergeten dat in de wet al een aantal zaken met betrekking tot GDO's is geregeld. O.a. aan welke eisen een organisatie moet voldoen om als goed doel te worden geregistreerd. Wij vinden dat keurmerken moeten aansluiten op de wet en niet moeten overdoen wat in de wet al geregeld is. Als de wet niet goed is, moet de wet veranderd worden. Het CBF kijkt hier anders tegenaan. Hierdoor kan het o.a. zo zijn dat een ‘nieuw' goed doel, met ANBI-status, door het CBF niet als GDO wordt geaccepteerd. Dit kan wellicht als ‘minder los' en dus beter gekwalificeerd worden, maar wij vinden het een slechte zaak dat het CBF de wetgever probeert te corrigeren."
FM: Is het - gezien de voorgaande vraag - daarom ook logisch dat goede doelen die onlangs hun CBF-Keurmerk hebben verloren, nu wel met succes het KGD hebben verworven? En welke indruk zou dit maken op de buitenwacht, is jullie inschatting?
Helmer - Hartman: "Wij hanteren andere criteria. Dus het is heel goed verklaarbaar waarom een GDO die het CBF-Keur verliest wel ons Keurmerk kan verkrijgen. Wij hopen dat de buitenwacht hierdoor gaat nadenken over wat de waarde van een keurmerk precies is, wat een keurmerk betekent.
Van de mensen die wel eens van het CBF-Keur hebben gehoord, weet slechts 10% wat het CBF-Keur inhoudt. De meeste mensen denken ten onrechte dat het CBF-Keur betekent dat een GDO het goed doet, goed presteert. Van ons Keurmerk zullen ze dat zeer waarschijnlijk ook denken. Daarom is het zo belangrijk dat er snel een keurmerk komt waarvoor gekeurd wordt op de prestaties van GDO's. Dus keuren op zaken die donateurs belangrijk vinden en waarvan donateurs verwachten dat erop gekeurd wordt."
FM: wat zou er volgens jullie moeten gebeuren om een einde te maken aan de huidige "keurmerkstrijd"?
Helmer - Hartman: "Een commissie van wijzen (zonder directe banden met het CBF, VFI of Keurmerk Goede Doelen) die aan de sector een onderbouwd advies geeft over de belangrijkste elementen van een keurmerk voor GDO's anno 2010. Hierbij moet je denken aan: doel van het keurmerk; voor wie is het keurmerk bedoeld en wat verwachten deze personen / instanties; keurmerkcriteria (verschillende criteria voor verschillende soorten GDO's); naam; aanvraagprocedure; financiering; uitvoering van de keuringen; de inspanning die een organisatie moet doen en de kosten die een organisatie moet maken om het keurmerk te verkrijgen, etc. De commissie dient het CBF en ons om input te vragen, maar stelt haar advies onafhankelijk van wie dan ook op. Het advies dient van een zodanige kwaliteit te zijn dat wij en het CBF eigenlijk niets anders kunnen doen dan zich aan het advies te conformeren."
Adri Kemps
CBF-directeur Adri Kemps wilde desgevraagd nog niet ingaan op de uitspraken van Helmer en Hartman. Kemps: "Enige terughoudendheid nu is wel op zijn plaats. Ik heb er in dit stadium geen behoefte aan om via de pers te reageren waardoor deze discussie verder onnodig kan escaleren. Op dit moment ligt er een uitnodiging van mij aan het KGD-bestuur om met elkaar van gedachten te wisselen over de visie van het KGD om prestatiemeting in een kermerk op te nemen. Ik wacht de reactie nu even af. Voor het overige kan ik alleen maar hopen dat het KGD er alles aan doet om in haar publiekscommunicatie mogelijke verwarring tussen de twee keurmerken te voorkomen. Uit reacties, vragen en ook een recent onderzoek (van Hendrik Beerda Brand Consultancy: klik hier) maken wij op dat consumenten zich onvoldoende bewust kunnen zijn van het onderscheid tussen beide keurmerken."
VFI
Directeur Gosse Bosma van goede doelenkoepel VFI, dat bij diverse gelegenheden het bestaan van twee keurmerken als zeer onwenselijk bestempelde, reageerde desgevraagd als volgt op de huidige ontwikkelingen rond KGD en CBF-Keur: "De sector zou zich beter met andere zaken kunnen bezighouden; met een voor goede doelen en civil society nog moeilijk te duiden verkiezingsuitslag zouden we ons gemeenschappelijk in moeten zetten voor afspraken met een nieuw kabinet voor behoud en versterking van de kwaliteit van de samenleving. Dit keurmerkgedoe draagt daar niet aan bij."
Bosma: " Volgens mij is er veel onnodige bombarie. Grotere transparantie van resultaten is een richting die iedereen onderschrijft, de vraag is echter wat je daarover in een keurmerk moet of kan opnemen. Wat VFI betreft biedt de lopende evaluatie van het CBF-Keur voldoende mogelijkheden voor gewenste aanpassingen. Ik vind het positief dat het CBF een gesprek wil aangaan met het bestuur van het KGD. En over de wijze waarop de partijen achter het andere keurmerk inbreng kunnen hebben in de lopende evaluatie, zijn wat ons betreft altijd afspraken te maken. Het lijkt me goed om dat op korte termijn te doen."
