Joop Daalmeijer: “Cultureel ondernemerschap kan beter”

AMSTERDAM (15 maart) - Door de fikse bezuinigingen moeten culturele instellingen een omslag maken. Branchevereniging NAPK en de vakbond voor podiumkunsten FNV KIEM schatten dat zo’n achthonderd mensen in de podiumkunsten door de cultuurbezuinigingen hun baan kwijtraken. Tegelijkertijd wil het ook nog niet zo vlotten met het ondernemerschap. Volgens Joop Daalmeijer kunnen culturele instellingen veel meer doen om de klappen op te vangen.

Branchevereniging NAPK en FNV KIEM vinden dat staatssecretaris van Cultuur Halbe Zijlstra de financiële gevolgen van de ontslaggolf moet opvangen. Ze hebben een sociaal plan ingediend bij het ministerie, dat als vangnet moet dienen voor de mensen die hun baan verliezen. Het ministerie van OCW heeft al 138 miljoen euro apart gezet om de sociale gevolgen van de bezuinigingen op te vangen, maar volgens Pepijn ten Kate van FNV KIEM gaat dat geld echter voornamelijk naar de orkesten. “Het kabinet lijkt zich geen zorgen te maken over de werknemers in de podiumkunsten”, aldus Ten Kate.

“Kijken naar bedrijfsvoering”
De bezuinigingen zorgen er ook voor dat musea, orkesten en theatergezelschappen zelf op zoek moeten naar andere inkomstenbronnen. Maar dat is de instellingen niet altijd op het lijf geschreven. Ze slagen er nog onvoldoende in om cultureel ondernemerschap te ontwikkelen, zegt Joop Daalmeijer in Het Financieele Dagblad. “Als ik met mensen praat over cultureel ondernemerschap, hebben ze het vooral over het binnenhalen van extern geld, waarmee ze de afkalvende subsidies willen vervangen”, zegt Daalmeijer. “Maar dat is maar een heel klein deel van het culturele ondernemerschap. Musea en orkesten moeten vooral naar hun bedrijfsvoering kijken. Heb je alle functies in je organisatie wel echt nodig? Als je twee campagnes per jaar doet, heb je dan een eigen marketingafdeling nodig, of kun je dat beter outsourcen?”

Best practises
Daarnaast wijst Daalmeijer op het bestuur van de culturele instellingen. Dat kan vaak beter. “Vaak zitten directie en commissarissen te dicht op elkaar, waardoor het toezicht niet goed geregeld is. Als je expertise zelf niet in huis hebt, huur het dan in.” Instellingen zouden in de toekomst naar best practices in de sector moeten kijken. “Het ene symfonieorkest is in staat met een efficiëntere organisatie dezelfde output te leveren als een duur orkest. Het eerste orkest zou de benchmark moeten zijn. Je krijgt in Nederland alleen subsidie als je op efficiënte wijze kwaliteit levert.”