nl
Reageren? Mail ons, of reageer via Twitter, Facebook of Linkedin.
Ook een bijdrage schrijven voor De Dikke Blauwe? Klik dan hier.
De voorbeelden gaan over twee beursgenoteerde ondernemingen in hetzelfde werkveld, wellicht met een appetite voor elkaars business. Deze CEO had moeten weten dat het hier gaat om K.G.I., (beurs)koersgevoelige informatie en misschien wel om handelen met voorkennis. En een kandidaat voor de Europese Commissie hoeft niet verbaasd te zijn dat het verkrijgen van een lening zonder tegenprestatie op zijn minst gezien en beoordeeld kan worden als belangenconflict.
De vraag die dit oproept is natuurlijk wat er gebeurt als je een spade dieper graaft in de wereld van de BV Nederland. Is het daar net zo erg, erger, wordt het niet ontdekt of haalt het de publiciteit niet?
Integriteit moet niet alleen meer gezien worden als een persoonlijkheidskenmerk, maar ook - of misschien vooral - door bestuurders als een high risk binnen iedere organisatie: ook binnen de filantropie. Maar hoe kun je, als je niet beschikt over een geschoolde risk officer of over een risk department, dan toch waarborgen inbouwen tegen dit risico?
Naast selectie van integere bestuurders (en met tien minuten op het internet weet je echt al heel veel over mensen) moet elke organisatie ingericht worden volgens het principe van ‘De gelegenheid schept niet-integer gedrag’. Dit impliceert op bestuurlijk niveau ‘het inbouwen van sloten op de deuren’. Dat betekent overigens meer dan ervoor zorgen dat de penningmeester niet zelfstandig kan tekenen voor de overboekingen, maar ook actief kijken naar de operatie van de organisatie en met gezond verstand op zoek gaan naar anomalieën. Een leverancier die relatief veel betaald krijgt, maar waarbij er geen eenduidige contracten ten grondslag liggen. Een broer van een bestuurder zit in de directie van dat ene congrescentrum waar alle vergaderingen en overleggen worden gepland. En: leidt verlenging van contracten tot daadwerkelijk betere voorwaarden voor de inkopende organisatie of tot meer diners en bijwonen van evenementen door diegene die zijn/haar handtekening heeft gezet?
De opdracht van een bestuur/directie is een cultuur te scheppen en te handhaven waarin met betrekking tot zakelijke transacties up front en transparant wordt gesproken over mogelijke (zakelijke) belangenconflicten. Want als het een feit is dat de positie van de broer daadwerkelijk tot betere condities leidt voor de organisatie, is daar natuurlijk niets op tegen. Maar wel up front, helder, transparant en met elkaar - bestuur/RVT/RVC- besproken, gewogen, besloten en vastgelegd in notulen.
Moraal van het verhaal: het is echt niet zo moeilijk als de grondgedachte over integriteit in organisaties is: de gelegenheid creëert het niet-integere gedrag. Creëer dus geen enkele gelegenheid en vertrouw daarnaast op de integriteit van de bestuurders, zeker als er toch geen gelegenheid meer is.
Gert van der Houwen ( 55 jaar) is directeur van VDH Bestuurszaken, een bestuurskantoor voor vermogensfondsen en stichtingen. Psycholoog en bedrijfskundige. Interviewer bij Management Scope (rubriek de nevenfunctie). Adviseur van stichtingen en vermogensfondsen op het gebied van good governance en risicobeheersing en excellente operatie.