nl“Economische groei weer gestegen. Aantal beursintroducties stijgt. Consumentenvertrouwen verder toegenomen. Advocatenkantoren maken weer overuren bij fusies en overnames.” Zomaar een paar regels uit de kranten van de afgelopen dagen.
Wat betekent dat voor de Filantropie? Stijgt het geefgedrag mee met de economie? Worden er meer Goede Doelen stichtingen opgericht? Wordt de kloof tussen arm en rijk groter? Daalt het aantal vrijwilligers vanwege de grotere arbeidsparticipatie?
Maar voordat we deze vragen beantwoorden. Wie is die economie? Wie profiteert ervan? Wij allemaal? Of alleen het bedrijfsleven? En welk deel van het bedrijfsleven? Worden de winsten gedeeld met de werknemers? En wie zijn de uiteindelijke aandeelhouders? En hoe zit het met de macht van het bedrijfsleven en aandeelhouder?
Om met die laatste vraag te beginnen, ik begin Noreena Hertz (econome en filosofe) in ieder geval steeds meer te begrijpen. In haar in 2001 verschenen boek Silent Takeover omschrijft ze de tanende invloed van de staat ten opzichte van het (inter)nationale bedrijfsleven. En die macht is groot, kijk naar bijvoorbeeld het almaar lager wordende percentage van de vennootschapsbelasting. Vanwege de internationale concurrentiepositie, maar feitelijk is het een interstatelijke beautycontest voor het bedrijfsleven.
Het is ook datzelfde bedrijfsleven dat via Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en sponsoring een steeds grotere rol in onze maatschappij speelt. En het zijn de grote aandeelhouders als Gates, Soros en onze eigen Van den Ende die steeds meer op de maatschappelijke voorgrond treden. Feitelijk betalen zij een verkapte belasting. Maar met een volledig zelfbepaalde doelstelling.
Let wel, ik juich de maatschappelijke verantwoordelijkheid van bedrijf en ondernemer van ganser harte toe! En ik denk dat ook het geefgedrag zeker gaat toenemen. En vooral en steeds meer door bedrijven en ondernemers.
En juist daar schuilt tevens het gevaar. De afhankelijkheid van hen zal alleen maar groter worden. En wij kunnen die keuzes steeds minder bepalen. Je stemt immers niet op ‘Shell for President’.
Maar wel kunnen wij steeds meer als consument het bedrijf en haar product maken of breken. Via de huidige nieuwe media is dit sneller dan voorheen te doen. Maar dus ook nog sneller zeperds a la Brent Spar. En keuzes voor Goede Doelen door bedrijven zullen vanwege versnelde invloed van de consument steeds minder duurzaam blijken.
Verder moeten we veel meer dan voorheen in gesprek gaan met de Van den Endes van de toekomst, de nieuwe rijken, vermogend geworden door de aanstaande nieuwste beursintroducties.
En wie weet dat we zelf naar de beurs moeten gaan. Meeprofiteren. Valorisering van Goede Doelen. En is het niet bijvoorbeeld het KWF zelf dan zijn het wel de start-up bedrijven van jarenlang door gezondheidsfondsen ondersteunde wetenschappelijke onderzoeken die nu hun vruchten gaan afwerpen. Dat geld kwam toch immers niet van de overheid of pharmaceuticals?
Lucas Hendricks, director projectfinanciering Universiteit Leiden
