Het vinden van een bestuurder voor een vereniging is niet makkelijk. Dat komt vooral omdat het veel tijd en energie vraagt van bestuurders. LKCA, Kenniscentrum Sport, Mulier Instituut, NOC*NSF, Rotterdam Sportsupport, Erasmus Universiteit en Scouting Nederland onderzochten hoe dat anders kan. In hun rapport Passend besturen staan de ervaringen van vijftien verenigingsbesturen die nieuwe manieren hebben gevonden om het bestuurswerk vorm te geven.
Hoewel verenigingen manieren hebben gevonden om het uitvoerende vrijwilligerswerk flexibel te maken, zijn bestuursfuncties nog vaak erg traditioneel georganiseerd. Vanuit de sectoren sport, cultuur en scouting kwam daarom de vraag of er verenigingsbestuurders zijn die een oplossing hebben gevonden op de vraag hoe besturen passend gemaakt kan worden voor de huidige tijd. De ervaringen van vijftien verenigingsbesturen zijn nu samengevat in het rapport van de onderzoekers. Daaruit komen twee perspectieven op besturen naar voren die soms gelijktijdig, dan weer afzonderlijk, houvast gaven aan de uitvoering van het bestuurswerk. Delen en verbinden en lean & mean.
Twee werkwijzen
In het besturen op de lean & mean-wijze legt het bestuur nadruk op de kernactiviteiten van de vereniging, met een focus op kwaliteit van dienstverlening en een standaardisering van processen. De gedachte achter dit perspectief is dat de activiteiten van de vereniging zo effectief en goed mogelijk in de beschikbare tijd georganiseerd moeten worden, met relatief weinig tijdsinspanning van de bestuurders. Het delen en verbinden gaat juist uit van de gedachte dat besturen een gedeelde verantwoordelijkheid van alle leden is en dat gezamenlijk besturen leidt tot gemeenschapsvorming in een vereniging. Bestuurders maken duidelijk dat de opgave om te besturen niet iets is wat zij alleen kunnen, maar dat zij hier alle leden bij nodig hebben.
Delen en verbinden of lean & mean?
De keuze voor delen en verbinden of lean & mean wordt sterk ingegeven door de omgeving van de vereniging: is deze stabiel, dan ligt een keuze voor lean & mean voor de hand, terwijl besturen in een sterk dynamische omgeving, waaronder ook veranderingen in de vereniging en bij leden, juist kiezen voor delen en verbinden. Hierbij moet worden aangetekend dat bestuurders nooit volledig voor het ene dan wel het andere perspectief (kunnen) kiezen. Besturen kiezen vaker in een bepaalde situatie voor één van de twee perspectieven, waardoor in besturen ook veel mengvormen tussen de twee te zien zijn. Veel besturen willen een accent verleggen: juist wat strakker organiseren of juist de betrokkenheid van veel mensen uitdagen om een verandering door te voeren.
nl
