Graag het koppie erbij

Dr. Frank Hubers promoveerde begin dit jaar op onderzoek naar filantropie. Hij stelde twee fundamentele vragen: 'Waarom geven mensen?' en 'Wat is de impact van hun giften?'. Door empirisch onderzoek probeerde Hubers de relatie tussen emotie en geefgedrag te achterhalen. Daarvoor zoomt hij in op een door de econoom James Andreoni gemunt begrip: onzuiver altruïsme. Populair vertaald: door te geven voel je je een beter mens. Het lijkt op altruïsme, maar is het niet. Je geeft omdat je geen schuldgevoel wilt. Volgens die theorie is het dus gunstig voor goede doelenorganisaties om je een schuldgevoel aan te praten.
Beelden van arme Afrikaanse tieners en ploeterende Chinese fabrieksarbeiders, zorgen die ervoor dat we meer geld geven aan goede doelen? Frank Hubers: 'We weten nu dat het werkt.'
 
Goed nieuws voor de emotie-marketeers! Maar ook voor de mensheid als geheel?
De hamvraag is immers: geven we ook aan de doelen die deze planeet het meeste vooruit helpen?
Hubers is er kort over: nee!  'We geven vooral aan doelen die niet het meest nuttig zijn. We geven geld aan een weeshuis of zamelen knuffels in voor Roemenië. Terwijl er andere interventies zijn die meer nut hebben', aldus de promovendus. Daarmee schetst hij een enorme paradox: het maakt klaarblijkelijk niet uit hoeveel impact een project heeft of hoe kosteneffectief het is, uiteindelijk gaan donateurs toch voor dat weeshuis.'
 
De grootste, en door Hubers en andere wetenschappers te beantwoorden vraag is nu: is het toch mogelijk om van het emotionele geven aan 'donor darlings' meer effectief geven te maken? Als mensen weet hebben van de impact, zouden ze dan nog steeds een emotioneel project zonder impact verkiezen boven een emotieloos project? Of kan kennis van impact leiden tot ander gedrag?
Die vraag, zegt Hubers, kunnen we pas beantwoorden als we de antwoorden op eerste twee vragen (Waarom geven wij? Wat is de impact van onze gift?) helemaal boven water hebben.
 
Het goede nieuws is dat filantropie niet alleen bestaat uit emotiegevers, maar ook uit institutionele gevers, zoals vermogensfondsen en major donors/social impact investors die niet afhankelijk zijn van de donor darlings voor financiële steun. Het slechte nieuws is dat goede doelen in de verleiding komen of blijven om in te zetten op emotie en minder prikkels voelen om te investeren in impact meten & weten. Je kan het ene doen, maar hoeft het andere niet te laten...
 
Wij hebben niet de illusie dat geven met het hart vervangen zal worden door geven met het hoofd. Onzuiver altruïsme lijkt ons een machtig en bijna onuitroeibaar geefmechanisme. Gevers zijn net mensen... maar dat geldt ook voor bestuurders van goede doelen. Laten we hopen dat die middelen en doelen goed uit elkaar weten te houden. En hun koppie erbij.