De maand december leent zich ook dit jaar weer bij uitstek voor het terug- én vooruitkijken op de thema’s die ik periodiek in de Dikke Blauwe aan de kaak mag stellen; hoe zien we onze rode draad verder kronkelen?
Governance
Het inrichten van een goed doel op zodanige wijze, dat deze zich niet alleen goed bestuurd, maar óók goed geborgd weet, is en blijft een thema dat aandacht verdient. Bestuurders vinden is steeds meer een uitdaging die ook gekoppeld is aan de werkgever van de (beoogd) bestuurder. De baas is in steeds grotere mate op zoek is naar ‘garanties’ dat het goede doelen bijbaantje van de werknemer – hoe goed bedoeld ook – niet zal leiden tot ongewenste bijeffecten voor wat betreft de reputatie van de werkgever. De impliciete verdenking hangt anno 2018 nog altijd boven de sector.
En ergens is dat helaas noodzakelijk omdat deze onbezoldigde bestuursverantwoordelijkheden nog altijd de aandacht trekken van mensen die er inderdaad vooral zelf van hopen te profiteren, in plaats van dat zij zich inspannen voor het onderliggende doel.
2017 kende ook weer een aantal pijnlijk schamele gevallen van graaiende bestuurders. Die pers is dodelijk voor de reputatie van de gehele sector. En naarmate een instelling meer naamsbekendheid geniet, dient deze telkens na een dergelijk incident (veelal bij juist de niet bekende stichtingen) zich aan alle kanten opnieuw in te dekken tegen beschuldigingen dat bestuurders graaiers zijn, er teveel blijft hangen aan de strijkstok, enzovoorts. De vrijwilligheid heeft nog altijd vrijblijvendheid en opportuniteit aan z’n zool hangen.
Een stichting – mijn pleidooi is u inmiddels bekend – moet als een bedrijf gerund worden.
Met passie & compassie, maar bovenal ook gezond zakelijk instinct. Niet om winstmaximalisatie, maar om budgetmaximalisatie. Checks & balances om te voorkomen dat iemand überhaupt in de verleiding kán komen er vooral zelf beter van te worden. Dé uitdaging voor goede doelen organisaties het komende jaar (en de jaren daaropvolgend) is wat mij betreft het zakelijker durven kijken naar de organisatie: wie mag wat, wie kan er bij de kassa, welke kosten maken we en bij wie en wat vragen we aan prestaties terug voor al die gemaakte kosten?
Wie zich oprecht inspant voor het maximeren van budget (winst), kan eenvoudige de grondslag voor gemaakte kosten toelichten. Die zijn immers met niet alleen ‘de beste intenties’ gemaakt, maar ook met de oprechte ambitie er structuur mee in te kopen die dienend is aan het onderliggende doel.
Compliance
Ons favoriete toverwoord en wat mij betreft één van de grootste risico’s voor de komende jaren; de krankzinnige wereld van het doorschuiven van verantwoordelijkheden, van het afbakenen van eigen verantwoordelijkheden, maar vooral van het doen voorkomen dat risico’s verdwijnen door compliance. If anything, verschuiven en verplaatsen risico’s zich slechts en worden ze groter omdat niemand verantwoordelijk meer wil zijn.
Accountants moeten controleren langs almaar strengere interne compliance regels; banken mogen in hun beleggingsoplossingen steeds minder afwijken van de door de eigen compliance officer opgeworpen certificeringskaders, almaar dikkere contracten die door almaar meer advocaten gecheckt moeten worden (tot op zekere hoogte, immers ergens houdt volgens hun compliance officer de verantwoordelijkheid ook weer op), stichtingen moeten steeds meer informatie aanleveren om nóg zekerder te kunnen zijn van de herkomst van het vermogen (dat soms al tientallen jaren bij diezelfde bank staat).
Iedereen eist almaar meer informatie op, bedoeld om al maar minder verantwoordelijkheid te dragen als er in de toekomst onverhoopt toch iets niet zou kloppen. Alleen al de kostenstijgingen voor het in standhouden van dit circus vormen volgens mij een prachtig budget waar we jaarlijks ook iets écht goeds mee zouden kunnen doen. Ik heb mij de vraag het afgelopen jaar al eerder gesteld, maar op welke verdenking of vraag, is deze compliance tsunami ook alweer het antwoord? Ik moet u bekennen dat ik thans ook niet een eenvoudige manier zie om de sector de fuik weer uit te krijgen. We zwemmen één richting op en het matigen – laat staan terugdraaien – van de groei van de compliance industrie is mij in elk geval volslagen onduidelijk.
2018 wordt wat dat betreft natuurlijk een interessante met de invoering van de aangescherpte privacy wetgeving per eind mei. Vooral de fondsenwervende instellingen zullen écht aan de bak moeten om aan te tonen dat ze hebben nagedacht over hoe om te gaan met data privacy gevoeligheden, het eenvoudig opvragen én oprecht verwijderen van gegevens als donateurs daar om vragen, het benoemen, beschrijven én inrichten van werkprocessen die er op toezien dat iedereen in de organisatie voorzichtig is met het mogelijk lekken van privacy gevoelige informatie. En natuurlijk het melden bij de Autoriteiten dat er mogelijk gelekt zou kunnen zijn, met alle represailles die daarop kunnen volgen.
U voelt hem al aankomen, a compliance officer’s dream: dikkere service level agreements met software leveranciers, nóg meer pogingen om toekomstige aanvallen op servers als probleem neer te leggen bij de data centers, nóg minder kansen om zo maar mensen te interesseren voor uw goede doel want u kunt dat niet ongevraagd vragen. Erkenningen en certificeringen om aan te tonen dat u een goed goed doel bent. Een echte data privacy officer in uw gelederen wanneer u informatie opslaat die voorbij gaat aan standaard NAW gegevens. Een waar walhalla voor regelmakers en regelbewakers..
En mocht er onverhoopt toch iets misgaan, dan is natuurlijk géén van de partijen om uw organisatie heen, daar voor verantwoordelijk – leest u het contract er maar op na!
Finance
En wie betaalde dat allemaal in 2017, maar vooral wie gaat dat in 2018 betalen? Jawel, uw goede doelenbudget natuurlijk. Want banken zien zich genoodzaakt kosten van toezicht en compliance te verhogen, accountants zien de kosten voor de span of control over de jaarrekening toenemen, uw datacenter zal voor de extra certificeringen, NEM normeringen, SOC 1 én 2 audits en rapporten ook iets meer moeten vangen per klant, de data privacy officer zal een nieuw contract nodig hebben en nagenoeg niet meer te ontslaan zijn vanwege zijn of haar belang voor de organisatie, bestuurders worden lastiger te vinden… Kortom, de netto resultante van al die inspanningen, is helaas óók dat een donateur een nieuwe strijkstok ziet ontstaan waar veel aan blijft hangen, de toezichts- of compliance strijkstok. Ergo, minder netto euro’s naar het goede doel… was dat dan wel de bedoeling?
Ik wens u, uw mensen in de organisatie en al uw adviseurs gezondheid, wijsheid, maar vooral de moed toe om verantwoordelijkheid te durven nemen het komende jaar, het doel niet uit het oog te verliezen en uw organisatie te runnen, zoals u als donateur van diezelfde organisatie dat zou hopen: met focus op processen, oog voor risico’s, maar vooral met hart en passie voor het doel.
nl
