Afgelopen weekend liep ik in Utrecht de Nacht van de Vluchteling. Veertig kilometer, in het holst van de nacht, van het Spoorwegmuseum naar Maarsen en langs de Vecht weer terug. Ik hoor u denken: welke idioot doet dat in godesnaam? Welke mafkees loopt zich midden in de nacht vrijwillig een botscheur of peesontsteking? En welke dwaas geeft daar nog geld voor ook?
Dat komt, beste mensen, door nudging. Kleine duwtjes die zorgen dat jij doet wat een ander wil. Stichting Vluchteling, de organisator van de Nacht, is er goed in.
De eerste nudge is de moeilijkheidsgraad van de Nacht. De nét niet onmogelijke afstand prikkelt mensen die zichzelf graag als vitaal zien. Of die, vanaf een bepaalde leeftijd, wanhopig de onvermijdelijke lichamelijke aftakeling waaraan ze ten prooi vallen nog even willen uitstellen. Ik dus. Deze zelfverklaarde sportievelingen gaan niet spontaan 400 euro aan Stichting Vluchteling doneren. Maar via zo’n sponsorloop halen ze dat bedrag wél binnen. En dat weten ze bij Stichting Vluchteling.
Vervolgens gaan de binnengehengelde geldvermeerderaars zelf nudgen. Mijn hele adresbestand was jachtterrein. Vrienden, collega’s, familie: gisteren omzeilden ze nog een straatwerver en gooiden ze een bedelbrief in de prullenbak. Maar één mailtje van mij en ze maken geld over. Het doel doet er niet toe; mijn moeder zou me nog sponsoren als ik geld ophaalde voor de plaatselijke kanarieclub. Het gaat om mij. En dat weten ze bij Stichting Vluchteling.
Maar de grootste nudge zijn de geefbuttons op de website. De Nacht van de Vluchteling sorteerde de bedragen waarmee je lopers kon sponsoren alvast voor: 16, 28 en 54 euro. Rare bedragen, niet? Ons afgeronde brein zou immers eerder kiezen voor 15, 25 of 50 euro. Dat kon ook, via de knop ‘kies een ander bedrag’. Maar bijna al mijn donateurs klikten als een gedrogeerde aap op een voorgesorteerd bedrag. Daarmee doneerden ze gemiddeld 3,50 euro ‘extra’. Op de achterkant van een bierviltje rekende ik uit hoeveel ‘extra’ dit Stichting Vluchteling in totaal zou kunnen opleveren. Bijna een ton. En dat weet Stichting Vluchteling.
Spelen ze vals bij Stichting Vluchteling? Natuurlijk niet. Ze dwingen niemand, berokkenen niemand schade en zetten het geld in voor een goede zaak. Ze geven alleen hier en daar duwtjes, slim afgekeken van Kahnemann en andere economisch psychologen. Zelf herken ik steeds meer nudges in mijn omgeving, en ik trap er blijmoedig en met open ogen in. Zo passeerde ik onlangs een trappenhuis met het bordje: ‘1 minuut traplopen = 10 kcal verbrand’. Slimme nudge, dacht ik, en nam opgewekt de trap naar mijn afspraak op de 19e verdieping.
Nudgen, meer organisaties zouden het moeten doen. Want als de Nacht van de Vluchteling één ding laat zien, dan is het dat er nog waanzinnig veel onbenut geefpotentieel is. Geefpotentieel dat je op andere manieren moet aanboren dan via huilspotjes, straatwervers en bedelbrieven. Dus goede doelen, kom maar op met je creatieve nudge. Mij heb je.
nl
