Goed samenwerken: dat is kinderspel toch? Ja én nee!

Goed samenwerken: dat is kinderspel toch? Ja én nee!
Goed samenwerken: dat is kinderspel toch? Ja én nee!
4 maart 2021
Opinie | | Wetenschap & Onderzoek

Begin februari stonden we met zijn allen op het ijs. Een week later leek het wel zomer. Op een van die zwoele winteravonden wilde mijn zoontje van vijf graag een avondwandeling maken. Om de vleermuizen te bekijken. “Weet je, eigenlijk ben ik een wetenschapper” vertelde hij heel gewichtig halverwege onze wandeling. Ik vroeg hem wat dat dan is. “Dat is iemand die heel veel weet.” Hoe hij dan aan al die kennis kwam? “Dan bedenk ik gewoon ideeën in mijn hoofd en dan weet ik de dingen.”Maar hoe weet je dan dat het klopt wat jij bedacht hebt? “Dan doe ik toch gewoon proefjes om te kijken of het klopt!?”                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        
 
Waarom deze anekdote? Een crisis zoals de Corona-crisis markeert vaak een tijd van snelle verandering waarin de gevoelstemperatuur hevig schommelt. We proberen met zijn allen betekenis te geven aan de gebeurtenissen om ons heen, maar door die hevige schommelingen ontstaan er veel verschillende ideeën over wat er echt aan de hand is en wat er moet gebeuren. De enige manier om te bepalen wat feit is en wat fictie, is door op onderzoek uit te gaan en je eigen aannames te valideren.
 
Slecht in het afleren
Organisatiepsycholoog Adam Grant stelt in zijn nieuwst boek Think Again (februari 2021) dat het tegenwoordig belangrijker is om te kunnen denken als een vijfjarige dan om ‘intelligent’ te zijn. Intelligente mensen zijn vaak heel slecht in het afleren. Ze luisteren naar andere intelligente mensen die hun mening bevestigen in plaats van naar mensen die hen kunnen wijzen op ‘denkfouten’. Daardoor voel je je misschien goed over je eigen intelligentie. In plaats daarvan zou het goed zijn als je echt aan het denken wordt gezet en jezelf blijft ontwikkelen. Zijn advies: beargumenteer alsof je in jezelf gelooft maar luister naar een ander alsof je ongelijk hebt.

Organisatiepsycholoog Adam Grant stelt in zijn nieuwst boek Think Again (februari 2021) dat het tegenwoordig belangrijker is om te kunnen denken als een vijfjarige dan om ‘intelligent’ te zijn.


Met de billen bloot
Dit mechanisme is ook van invloed op de manier waarop organisaties met elkaar samenwerken. Voor onze klanten onderzoeken wij regelmatig wat partners vinden van de manier waarop er wordt samengewerkt. Eerst kwantitatief door middel van een enquête en daarna kwalitatief om de kwantitatieve antwoorden kwalitatief te verdiepen. Met name in een tijd van snelle verandering is dit een nuttige exercitie. Vaak doe je aannames over hoe jouw samenwerkingspartners tegen jouw organisatie aankijken en hoe belangrijk jullie samenwerking eigenlijk voor hen is. Dit vereist wel lef; je gaat met je billen bloot. Er zullen vast partners zijn die een minder rooskleurig beeld van je hebben dan dat jij denkt. Alleen door vragen te stellen ben je in staat om je als samenwerkingspartner te ontwikkelen.
 
Samenhang van samenwerkingen
De snelle veranderingen hebben niet alleen invloed op jullie samenwerking maar mogelijk ook op jouw eigen strategie en de strategie van jullie partner(s). Helemaal in een multi-stakeholdercontext is het dan van belang om heel scherp te hebben wie welke belangen nastreeft om daarmee een overzichtelijke prioritering te kunnen maken van welke samenwerkingen de meeste aandacht nodig hebben. En hoe de samenwerkingen met elkaar samenhangen. Zeker in een tijd van crisis moet je zowel focussen als integraal te werk gaan. Dit vereist een leap of faith; het is heel gemakkelijk om samen voor de wereldvrede te gaan, maar in de realiteit zullen er altijd organisatiebelangen zijn. Deze belangen zelf op tafel durven leggen is stap één (wij noemen dit toenaderingverantwoordelijkheid). Vervolgens vragen naar de belangen van je partner creëert ook verwachtingen: als je deze belangen eenmaal kent, kun je het niet maken om daar niet naar te handelen of rekening mee te houden, ook als dit vereist dat jij jouw samenwerkingscompetenties verder dient te ontwikkelen. Om beide stappen te kunnen maken heb je het vertrouwen nodig dat je eruit komt met elkaar, ook als je beide echt transparant bent over je eigen agenda en belangen.
 

 
Figuur 1: Verschillende niveaus van verantwoordelijkheid
 
Ander paradigma
Als je start met een dergelijk onderzoek en het gericht luisteren naar je partners dan ga je uit van een ander paradigma dan dat je de luiken gesloten houdt en je aan je eigen aannames over juridische en/of functionele verantwoordelijkheid vasthoudt. Een dergelijk onderzoek levert niet alleen interessante nieuwe kennis en inzichten op van en over jouw partners. Intern zullen managers van verschillende afdelingen een 360 graden-beeld krijgen van alle partnerships. Dat roept nieuwe vragen op over hoe er intern wordt samengewerkt. Hoe verschillende interne deelbelangen met elkaar samenhangen en van invloed zijn op de externe samenwerkingen. 
 
Onderzoek naar de tijdgeest
Onder het motto practice what you preach onderzoeken wij als AlliantiePartners momenteel met de Rijksuniversiteit Groningen hoe de tijdgeest (de Coronacrisis) van invloed is op de partnerships van bedrijven, overheden, goede doelen en kennisinstellingen. Heeft de crisis invloed op samenwerkingen? Zorgt een crisis voor conflicten en strijd tussen partners? Of zorgt een crisis er juist voor dat de partners zich meer in elkaar verdiepen en goede samenwerking nog relevanter wordt? We zullen daar allemaal onze eigen denkbeelden hebben. 
 
Weg uit de tunnel
We doen dit onderzoek doelbewust samen met een universiteit omdat je als organisatie snel in je eigen tunnelvisie vast kunt komen te zitten. Een kritische kennispartner is daarom goud waard. Tot slot: al het sociaal-wetenschappelijk onderzoek is afhankelijk van de bereidwilligheid van deelnemers. Daarom wil ik jou als lezer van De Dikke Blauwe van harte uitnodigen om een paar minuten van je tijd te besteden aan het invullen van de enquête. Misschien daagt het je uit om ook je eigen aannames over jouw partnerships tegen het licht te houden!
 
Doe nu mee aan het onderzoek via deze link en ontvang gratis je eigen benchmarkrapport. Deelname is anoniem en kost slechts 2-3 minuten van je tijd.
 

*Auteur Jorrit Hoekstra is verbonden aan De Dikke Blauwe als ‘Alliantie-Expert’. Hij is associate van AlliantiePartners en helpt organisaties bij het professionaliseren van samenwerkingscompetenties. 

►Meer artikelen van Jorrit lezen? Ga naar zijn eigen Select-pagina op deze website: klik hier